Вы тут

Як справіцца з восеньскай хандрой?


Пачатак восені быў проста цудоўны: сонца і цеплыня. Але каляндарны год ідзе сваёй чаргой, і на змену цяплу прыйшло халоднае, дажджлівае надвор’е. І раптам мы заўважаем, што з’яўляюцца стомленасць, праблемы са сном, дрэнны апетыт і думкі пра тленнасць быцця. Нападае невыносная туга, якая парушае звыклы ход рэчаў і разбурае жыццё. Такі стан прынята называць восеньскай хандрой, і ён знаёмы многім з нас. З чым ён звязаны і як з ім справіцца? Некалькі практычных парад дала намеснік галоўнага ўрача па медыцынскай частцы 31-й гарадской паліклінікі Мінска Ала Маскалёва.


— Што такое восеньская хандра? Гэта пагаршэнне настрою, якое ўзнікае на фоне сезоннай дынамікі, звязанай з рэзкім скарачэннем светлавога дня і памяншэннем колькасці сонечнага святла. Яно прыводзіць да змяншэння выпрацоўкі гармонаў шчасця — сератаніну, норадрэналіну і дафаміну. Хандра можа быць справакавана частымі прастудамі і зніжэннем імунітэту. Яе прычын некалькі: змена пор года, асабліва перыяд скарачэння светлавога дня. Таксама могуць уплываць змена гарманальнага балансу на фоне ўзроставых змяненняў ці закаханасці, ператамленне, калі знясілены ўнутраныя рэсурсы арганізма, — расказвае Ала Уладзіміраўна.

Па сімптаматыцы хандра вельмі падобная да дэпрэсіі, але гэтыя станы адрозніваюцца. Дэпрэсія — псіхічнае расстройства, а хандра ўяўляе сабой сезонную з’яву, якая зніжае якасць жыцця і перашкаджае самарэалізацыі.

— Тыя, хто пакутуе на хандру, прагне яркіх эмоцый. Чалавек у стане дэпрэсіі да ўсяго абыякавы. Здаровая асоба паспяхова перажывае змену сезонаў, а псіхічна няўстойлівая ў гэты перыяд адчувае абвастрэнне захворвання. Ад хандры можна пазбавіцца намаганнем волі, ад дэпрэсіі — нельга. Пры дэпрэсіі апатычны стан доўжыцца тыднямі, а хандра праходзіць з першымі праменямі сонца. Чалавек падчас хандры раздражняецца, злуецца. Пры дэпрэсіі ён абыякавы да ўсяго. У адрозненне ад дэпрэсіі, хандра ахоплівае не ўсе сферы жыцця. Пры ёй людзі здольныя смяяцца і жартаваць. Сезонная хандра толькі прымушае паглынаць вугляводы, а дэпрэсія падрывае здароўе. Хандра псуе жыццё, але не фатальна, у той час як дэпрэсія можа прывесці да суіцыду, — тлумачыць розніцу ўрач.

Як жа зрабіць свой арганізм больш «абыякавым» да сезонных стрэсаў? Вось некалькі парад, якія дапамогуць нармалізаваць нервовую сістэму і ставіцца да любой праблемы спакойна і з усмешкай.

Адчувайце сябе ў любой сітуацыі пераможцам. Прыміце дрэнны настрой і пачніце з ім эфектыўна змагацца. Зірніце на свет з радасцю, і адзін гэты погляд выганіць вашы хваробы. Хадзіце, выпрастаўшы спіну і з высока паднятай галавой.

Нават асабісты ўрач Напалеона Банапарта заўсёды заўважаў, што салдаты, параненыя ў баі пры перамозе, папраўляліся лёгка і хутка. А тыя, што пры адступленні, — доўга і з цяжкасцю. Адсюль і выснова: раны ў пераможцаў гояцца хутчэй.

Смейцеся. Хвіліна смеху падаўжае жыццё на паўгадзіны. Чытайце анекдоты, глядзіце камедыі, сустракаючыся з сябрамі, гаварыце толькі пра добрае, успамінайце вясёлыя выпадкі з жыцця. Смех — найлепшыя лекі ад галаўнога болю і стомленасці. Дзякуючы смеху прыйдзе ў норму страваванне і сон, палепшацца абменныя працэсы, нармалізуецца сэрцабіцце.

Старайцеся больш хадзіць пешшу. 20–40 хвілін штодзённых прагулак толькі станоўча паўплываюць на ваш арганізм. Хада актыўна супрацьстаіць дэпрэсіўным станам, праганяе стомленасць і здымае зрокавую нагрузку.

Старайцеся часцей бываць на сонцы. Завядзіце сабаку для штодзённых працяглых прагулак на прыродзе ці ката для прыемных тактыльных адчуванняў. У вячэрні і начны час крыніцай святла і выратаваннем ад маркоты стануць яркія лямпы асвятлення, якія забяспечаць эфект фотатэрапіі.

Больш спіце. Каб не стаць ахвярай заўчаснага старэння, падаўжайце свой сон да васьмі гадзін у суткі. Як толькі пачняце высыпацца, усе адмоўныя наступствы недасыпу пройдуць. Палепшыцца памяць, знізіцца верагоднасць захворвання на дыябет, сардэчна-сасудзістай сістэмы і неўралагічных расстройстваў. Не трэба думаць аб праблемах на ноч. Гэта вельмі моцна ўплывае на сон. Успомніце народную мудрасць: «Пераначуем, болей пачуем». Прачнуўшыся раніцай, не трэба перш за ўсё ісці на кухню, каб выпіць гарачай кавы. Лепш зрабіце простую ранішнюю зарадку. Гэтая мышачная размінка дапаможа не толькі прачнуцца, але і пазбавіцца ад нервовага напружання. Калі вам дазваляе час, можна нават зрабіць невялікую прабежку на свежым паветры.

Старайцеся раней прачынацца. Адпаведна, раней і кладзіцеся. Сустракайце світанак і пражывайце ўвесь светлавы дзень ад пачатку да канца. Пад уздзеяннем сонечных прамянёў арганізм выпрацоўвае гармон мелатанін. Апошні павялічвае эмацыянальны тонус чалавека і амалоджвае.

Правільна харчуйцеся. Ваш «псіхічны імунітэт» павысяць усе прадукты, якія ўтрымліваюць ёд. Як ні дзіўна, але марожанае цудоўна здымае стрэс. Шакалад дапаможа падняць настрой, павялічыць ціск крыві і частату пульсу. Любы чалавек, які не дабірае сваю норму салодкага, заўсёды будзе знаходзіцца ў раздражнёным і прыгнечаным настроі.

Уключайце ў рацыён вітаміны. Восеньская хандра негатыўна ўплывае на імунітэт, так што прыём вітамінных комплексаў і больш збалансаваны, насычаны рацыён дапамогуць прывесці ў парадак нервы, цела і душу. Па прызначэнні ўрача можна дадаць у рацыён вітамін D, вітаміны групы В, вітамін С, цынк і магній.

Папрацуйце над самаацэнкай. Вас пачнуць любіць толькі ў тым выпадку, калі вы самі сябе любіце і паважаеце. Таму для атрымання поспеху і дабрабыту пачніце працаваць над сабой і павысьце самаацэнку. Спачатку навучыцеся прымаць сябе такім, які вы ёсць. Не настройвайцеся на сумныя ноткі, думайце пазітыўна. Кантактуйце з прыемнымі і цікавымі людзьмі, рабіце для іх нешта добрае.

Важна ўстанавіць для сябе новую жыццёвую пазіцыю: «У мяне ёсць што шанаваць і чым ганарыцца». Але акрамя ацэнкі сваіх добрых якасцяў не забудзься адэкватна ўсведамляць і недахопы, якія з’яўляюцца неад’емнай часткай кожнай асобы. Варта таксама зразумець: дабрабыт і дастатак — не асноўныя характарыстыкі чалавека. Грошы і становішча могуць у імгненне знікнуць, а ўнутранае напаўненне і душа застануцца заўсёды. Не забывайце працаваць над сабой і развіваць чалавечыя якасці.

Алена КРАВЕЦ 

Выбар рэдакцыі

Калейдаскоп

Усходні гараскоп на наступны тыдзень

Усходні гараскоп на наступны тыдзень

Для Блізнятаў падзеі на гэтым тыдні складуцца на іх карысць.

Транспарт

Як развіваецца авіяцыйная галіна?

Як развіваецца авіяцыйная галіна?

«На крылах» — каля 2 мільёнаў пасажыраў.

Сацыяльная падтрымка

У каго і на колькі вырасце пенсія?

У каго і на колькі вырасце пенсія?

Эксперты адказалі на распаўсюджаныя пытанні аб зменах у пенсіённым забеспячэнні.

Здароўе

Якую небяспеку тоіць тэфлон?

Якую небяспеку тоіць тэфлон?

Шматмільярдны бізнес ні перад чым не спыняецца, у тым ліку не шкадуе здароўя людзей.