Сергяенка: Магутны ІT-сектар — сведчанне ўзроўню развіцця нацыі

Слуханні аб’ядналі прадстаўнікоў дзяржаўных органаў і арганізацый, навуковай супольнасці. У ліку дакладчыкаў — прадстаўнікі НЦЗПІ, БДУ, Мінсувязі, Нацыянальнага цэнтра абароны персанальных даных, РУП «Нацыянальны цэнтр электронных паслуг», НАН Беларусі, паведаміла БелТА. Таксама ўпершыню ў Авальнай зале падчас парламенцкіх слуханняў прагучалі даклады ў рэжыме відэа-канферэнц-сувязі — сваім вопытам работы па азначанай тэме з беларускімі дэпутатамі падзяліліся прадстаўнікі Дзяржаўнай Думы Расійскай Федэрацыі і Мажыліса Парламента Рэспублікі Казахстан.

Звяртаючыся да ўдзельнікаў пасяджэння, Старшыня Палаты прадстаўнікоў Ігар Сергяенка адзначыў, што парламенцкія слуханні — гэта не толькі пляцоўка для дыскусій. «Такі фармат абмену меркаваннямі дазваляе нам яшчэ раз уважліва паглядзець на стан дзеючага заканадаўства, дэталёва абмеркаваць практыку і праблемныя пытанні яго прымянення, зазірнуць у будучыню, вызначыўшы перспектыўныя кірункі дзейнасці па найбольш значных для краіны пытаннях. Наша задача — выпрацаваць канкрэтныя прапановы па ўдасканаленні заканадаўства ў лічбавай сферы і замацаваць іх па выніках парламенцкіх слуханняў у адпаведных рэкамендацыях Палаты прадстаўнікоў», — падкрэсліў ён.

І заўважыў, што тэма развіцця лічбавага права ў краіне выбрана невыпадкова. Па словах спікера, сучасны свет — гэта эпоха імклівага развіцця лічбавых тэхналогій і штучнага інтэлекту. Іх выкарыстанне з’яўляецца рухавіком інавацыйных працэсаў і становіцца вырашальным фактарам эканамічнага росту, дазваляе забяспечваць нацыянальную бяспеку і суверэнітэт нашай краіны. «Кіраўнік дзяржавы неаднаразова адзначаў неабходнасць больш хуткага ўкаранення „лічбы“, паколькі магутны ІT-сектар — сведчанне ўзроўню развіцця нацыі. У сувязі з гэтым у Канцэпцыі нацыянальнай бяспекі аднымі з асноўных прыярытэтаў вызначаны развіццё інфармацыйных сістэм і лічбавых тэхналогій у розных сферах, забеспячэнне лічбавай трансфармацыі эканомікі і бяспечнага інфармацыйнага асяроддзя», — зазначыў Старшыня Палаты прадстаўнікоў.

Ігар Сергяенка расказаў, што за некалькі апошніх гадоў у краіне створана развітая сетка перадачы даных, якая адпавядае сусветным стандартам. Функцыянуюць цэнтры захоўвання і апрацоўкі даных, распрацаваны механізмы ідэнтыфікацыі, інструменты для здзяйснення электронных плацяжоў, сучасныя электронныя сэрвісы. Пры гэтым ва ўсіх сферах эканомікі забяспечваецца інфармацыйная бяспека. Разам з тым не менш важна забяспечыць правядзенне лічбавай трансфармацыі рэальнага сектара эканомікі. Як заўважыў Старшыня Палаты прадстаўнікоў, укараненне сучасных інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій дазволіць нарасціць прадукцыйнасць працы, дабаўленую вартасць, павысіць якасць прадукцыі і пашырыць рынкі яе збыту.

Не менш важная і значная задача — максімальна знізіць залежнасць ад замежных інфармацыйных тэхналогій. Санкцыйная палітыка, якая праводзіцца супраць нашай краіны, выявіла рызыкі, звязаныя з выкарыстаннем замежнага праграмнага забеспячэння, таму, паводле слоў спікера, для паспяховага развіцця лічбавай эканомікі патрабуецца нарошчваць нацыянальны кадравы, інтэлектуальны і тэхналагічны патэнцыял, фарміраваць гнуткую заканадаўчую базу для ўкаранення інфармацыйных тэхналогій ва ўсе сферы жыццядзейнасці. «Кіраўнік дзяржавы ў сваім Пасланні беларускаму народу і Нацыянальнаму сходу ў 2023 годзе асабліва адзначыў, што стварэнне айчыннага софту і яго ўкараненне павінны стаць безумоўным прыярытэтам для ўсіх арганізацый, якія займаюцца адпаведнымі распрацоўкамі», — падкрэсліў Ігар Сергяенка.

Дарэчы, адыход ад замежнага праграмнага забеспячэння Старшыня Палаты прадстаўнікоў назваў адным з фактараў, якія спрыяюць будаўніцтву лічбавай дзяржавы. Таксама сярод іх ён абазначыў неабходнасць адаптаваць нарматыўна-прававую базу да сучасных зменлівых рэалій. «З аднаго боку, у нашай краіне прыняты шэраг нарматыўных прававых актаў, звязаных з лічбавізацыяй беларускага грамадства. Дзеючае заканадаўства стварае аснову для лічбавізацыі, забяспечвае кібербяспеку, фарміраванне інфраструктуры, укараненне новых тэхналогій, змяняе функцыянал дзяржаўных органаў і арганізацый», — адзначыў Ігар Сергяенка. І разам з тым заўважыў, што, з іншага боку, наяўнае прававое рэгуляванне ў шэрагу выпадкаў недастатковае, а часам прыводзіць да праблем пры яго практычным прымяненні, што выклікае абгрунтаваныя прэтэнзіі з боку насельніцтва.

«Варта гарманізаваць працэсы галіновай і рэгіянальнай лічбавізацыі, павысіць якасць перадачы даных. Адсутнасць адзінай сістэмы кіравання дзяржаўнымі данымі абмяжоўвае лічбавае развіццё. Адным з рашэнняў гэтай праблемы з’яўляецца фарміраванне электроннага ўрада, — звярнуў увагу Ігар Сергяенка. Ён адзначыў, што ў нашай краіне забяспечаны пераход да электроннага ўрада. Створана адзіная тэхналагічная інфраструктура электроннага ўзаемадзеяння дзяржаўных органаў і арганізацый. «У яе ўваходзяць агульнадзяржаўная аўтаматызаваная інфармацыйная сістэма, Беларуская інтэграваная сэрвісна-разліковая сістэма, сістэма міжведамаснага дакументаабароту, цэнтры апрацоўкі даных, адзіная Рэспубліканская сетка перадачы даных. Вызначана адзіная кропка доступу для ўсіх карыстальнікаў электроннага ўрада — Адзіны партал электронных паслуг і сфарміраваны ўніверсальны механізм выканання і аказання электронных паслуг. Забяспечаны адзіныя механізмы ідэнтыфікацыі ўдзельнікаў інфармацыйнага ўзаемадзеяння. 

Прызнаецца сапраўднасць электронных дакументаў пры міждзяржаўным электронным узаемадзеянні. Пры гэтым на заканадаўчым узроўні да гэтага часу не вызначаны паняцце „электронны ўрад“ і патрабаванні да яго фарміравання», — канстатаваў Старшыня Палаты прадстаўнікоў.

Таксама Ігар Сергяенка адзначыў, што па выніках парламенцкіх слуханняў будуць выпрацаваны рэкамендацыі, якія накіруюць ураду і іншым зацікаўленым.