Каб дасягнуць сваёй мэты, трэба гнаць ад сябе ляноту

Спецыялісты сцвярджаюць, што для выхавання будучых чэмпіёнаў разам з правільным планам трэніровак, спрыяльнымі ўмовамі неабходны і прыклады для пераймання. Задач у іх безліч — матываваць, натхняць, дапамагаць, падказваць, засцерагаць. Але чэмпіёны з імі спраўляюцца. Для таго, каб перад вачамі юных атлетаў заўсёды былі толькі станоўчыя прыклады ў Рэспубліканскім дзяржаўным вучылішчы алімпійскага рэзерву запусцілі праект «Калі мы адзіныя, мы непераможныя». Праект аб’яднаў алімпійскіх чэмпіёнаў, знакамітых спартсменаў, вопытных трэнераў, спартыўных кіраўнікоў, якім ёсць што расказаць чарговаму пакаленню спартсменаў, найлепшыя з якіх сканцэнтраваны ў РДУАР. 

Госцем праекта стаў Дзмітрый Даўгалёнак, алімпійскі чэмпіён 1992 года па веславанні, віцэ-прэзідэнт Нацыянальнага алімпійскага камітэта. «Звязда» таксама наведала гэту сустрэчу і адзначыла самыя трапныя пасылы чэмпіёна і функцыянера, агучаныя маладым калегам. 

Калі вы імкняцеся да сваёй мэты, вам падабаецца ваш спорт — у вас усё абавязкова атрымаецца. Мне адразу спадабалася веславанне, я ў яго літаральна акунуўся. Калі я ўжо стаў алімпійскім чэмпіёнам, мой першы трэнер паказаў мне журналы наведвальнасці заняткаў — за чатыры гады я прапусціў толькі адну трэніроўку. Думаю, менавіта з-за такой самааддачы ў мяне атрымалася добрая спартыўная кар’ера.

На поспех уплывае толькі адно — дысцыпліна і праца. Вы будзеце выступаць за розныя зборныя — Мінска, сваёй вобласці, юнацкую і дарослую нацыянальныя каманды — у кожнай будуць розныя трэнеры. У мяне за кар’еру змянілася шэсць трэнераў. У кожнага — свой падыход. Таму кожны раз, калі трэнер дае вам заданне, вы павінны самі аналізаваць, што дасць вам яго выкананне, павінны думаць, што вы робіце.

Калі займаецеся спортам з-пад палкі, то ў вас нічога не атрымаецца. Каб дамагчыся сваёй мэты, трэба «выключыць» ляноту. Чаму часам з добрага спартсмена не атрымліваецца трэнер — таму што ён першапачаткова не запамінаў і не аналізаваў, што яму даваў яго трэнер. А калі ты пачынаеш гэта запамінаць, аналізаваць, задаваць пытанні трэнеру — фарміруецца разуменне таго, што вы робіце. І не забывайце вучыцца. У вас зараз такі ўзрост, што вы ўсё ўпітваейце ў сябе. Вучыцеся. Веды абавязкова вам спатрэбяцца. Мне ўжо ў дарослым узросце прыходзілася вучыць тое, што ў дзяцінстве здавалася непатрэбным, на што з-за спорту не хапала часу. Але спорт скончыўся і прыйшлося наганяць. 

Шануйце першых трэнераў, таму што гэта людзі, якія даюць вам пуцёўку ў жыццё. Бачачы, як некаторыя спартсмены ставяцца да сваіх першых трэнераў, мне становіцца не па сабе. Першы трэнер — ён назаўжды першы. Так, на пэўным этапе ён ужо можа вам нечага не дадаць. Але, мая вам парада, не забывайце першых трэнераў. Заўсёды паважайце і памятайце трэнера, які вас знайшоў і даў вам першапачатковыя веды.

Ісці да мэты разам весялей. Я ўдзячны лёсу, што ўсё склалася менавіта так. Я пачынаў як адзіночнік, быў прызёрам чэмпіянату СССР. А ў майго будучага напарніка Сашы Масяйкова не ўсё атрымлівалася ў адзіночцы, яму больш падабалася працаваць у камандзе. І трэнер Сяргей Пастрэхін прапанаваў нам сесці ў каноэ-двойку. І мы адразу сталі паказваць добры вынік. Магчыма, як адзіночнік і я б раскрыўся, быў бы ў прызах, магчыма, патрапіў бы на Алімпіяду. Але ўсё склалася як мага лепш. Калі на Алімпійскіх гульнях пасля гонкі мы ўбачылі свае прозвішчы на ​​табло, то сваю перамогу ўсвядомілі не адразу. Трэнер сказалі, што мы толькі праз месяц зразумеем, што мы насамрэч выйгралі Алімпіяду. І гэта праўда — разуменне такой перамогі прыходзіць пазней. Таму што пасля таго, як табе павесілі залаты медаль, у цябе жыццё пачынае ісці вельмі хутка, цябе ўвесь час кудысьці клічуць, трэба некуды ехаць. І толькі, можа, праз месяц пачынаеш усведамляць, што ты зрабіў нешта важнае.

Адразу хачу вас папярэдзіць: няма ніводнага спартсмена, які не мандражаваў бы перад стартам. Прад іспытамі, сур’ёзнымі момантамі, спаборніцтвамі мы ўсё думаем аб гэтай падзеі і думаем, справімся ці не. Мне пашанцавала, што наш трэнер Сяргей Пастрэхін — алімпійскі чэмпіён, сам гэта ўсё прайшоў, і як псіхолаг нам дапамагаў. Яшчэ да Алімпіяды на чэмпіянаце СССР ён сказаў, што як бы не было дрэнна, з лодкі ты не выпадзеш і вясло не страціш, ды і наогул, для таго, каб навучыцца выйграваць, трэба навучыцца адключаць сваю падсвядомасць. Я спачатку гэтага не зразумеў, а потым дайшло: калі ты жадаеш выйграць, ты павінен выключыць падсвядомасць. Проста так перамога не дасца, трэба давесці сябе да такога стану, каб было неўмагату, і тады ўсміхнецца табе фартуна перамогі.

Адразу настройваецеся на тое, што пераходны перыяд пасля спорту вельмі няпросты. Калі ты — спартсмен, за табой усе даглядаюць, дапамагаюць вырашаць розныя пытанні. А калі ты заканчваеш са спортам, ты ўсё гэта вырашаеш сам, сам прымаеш рашэнні. Таму вучыцеся самастойна прымаць рашэнні і несці адказнасць за свае ўчынкі.

Тое, што мы адпраўлялі каманду ў Парыж у нейтральным статусе — гэта быў першы крок. Усё ж трэба адстойваць нашыя пазіцыі, каб адпраўляць спартсменаў на Алімпійскія гульні з надпісам «Беларусь» і нашым гербам. Гэта на сёння — найпершая задача Нацыянальнага алімпійскага камітэта. Тым больш ужо ёсць пацяпленне. І да таго ж многія еўрапейскія краіны зразумелі, што гэта не зусім той шлях, які трэба было выбраць і нас адхіляць. Трэба размаўляць, знаходзіць варыянты вырашэння праблемы, што мы і робім.

Самае прыемнае ў маёй працы як чыноўніка — бачыць той вынік, які паказваюць беларускія спартсмены. Я быў шэфам місіі на чатырох Алімпійскіх гульнях. Было ўсякае. Было нямала праблем. Але выступленні беларускіх спартсменаў, іх перамогі і поспехі перакрываюць усе цяжкасці. 

Валерыя СЦЯЦКО

Фота Лізаветы ГОЛАД