Вы тут

Таксічныя адносіны і іх наступствы


Тэма таксічных адносін у апошні час як ніколі актуальная. Псіхолагі ўсё часцей надаюць увагу залежнасці ад іншага чалавека. Як зразумець, што побач з вамі таксічныя людзі і што з гэтым рабіць? Што такое таксічнасць, як распазнаць і як самому не стаць таксікам, раскажым у гэтым артыкуле.


У апошні час можна даволі часта словазлучэнне — пачуць таксічны чалавек. І гэта не проста чалавек, з якім няўтульна, хутчэй гэта той, хто сваімі дзеяннямі разбурае вашу веру ў сябе і ў навакольны свет.

Што такое таксічныя адносіны — гэта адносіны паміж людзьмі, у якіх адсутнічае падтрымка і заўсёды ёсць канфлікт. Гэта значыць адзін імкнецца прыслабіць іншага, ёсць канкурэнцыя, непавага і няма згуртаванасці. У таксічных адносінах людзі могуць наносіць сур’ёзную псіхалагічную шкоду адзін аднаму.

Як адрозніць здаровыя адносіны ад таксічных? Калі ў здаровых адносінах партнёры, нават нягледзячы на рознагалоссі, адчуваюць сябе бяспечна і спакойна, то ў таксічных, наадварот, нават калі няма відавочнай прычыны для хвалявання, адзін партнёр або абодва адчуваюць трывогу, безабароннасць і злосць.

Першыя прыкметы таксічнасці могуць быць незаўважнымі, аднак з часам яны набываюць устойлівы падмурак, які падрывае самаацэнку і псіхічны стан аднаго з партнёраў. 

Фразы таксічнага партнёра, якія вы павінны ведаць:

  • «Не хачу цябе пакрыўдзіць, але...»
  • «Справа, вядома, твая, але...»
  • «Ды гэта проста жарт!»
  • «Ты заўсёды такі эмацыйны, у гэтым твая праблема»
  • «На праўду не крыўдуюць!»
  • «Я толькі спрабую дапамагчы табе стаць лепшым»
  • «Ты проста не ўмееш прымаць крытыку».
  • «Я з табой нікуды не пайду, калі ты не пераапранешся»;
  • «Ды добра табе, гэта ўсяго толькі жарт! 
  • «Занадта востра на ўсё рэагуеш!»;
  • «Хто табе піша? Калі ты не хочаш паказаць тэлефон, табе што ёсць што хаваць?»;
  • «Ці будзе так як я сказаў, ці я пайду...»;
  • «Не вынось мне мазгі!»;
  • «Ты як звычайна, усё робіш не так!» 

Топ-3 фразы таксічнага партнёра:

«Ты занадта эмацыйна на ўсё рэагуеш». Дадзеная выказванне выконвае адразу дзве функцыі. Першым чынам, ёй абясцэньваюць пачуцці партнёра, што змушае яго зачыняцца і хаваць свае эмоцыі. Акрамя таго, такое выказванне можа стаць маркерам газлайтынгу. У гэты момант таксічны партнёр імкнецца ўсімі сіламі змяніць ваша ўспрыманне рэальнасці і прымусіць усумніцца ў дакладнасці ўласных думак і пачуццяў.

«Я раблю так, таму што кахаю цябе». Таксічныя партнёры любяць апраўдваць свае дэструктыўныя паводзіны з дапамогай пачуццяў, якія нібы выяўляюць да вас. Такім чынам яны ўводзяць вас у зман, навязваючы сваю рэальнасць. 

«Каму ты патрэбна?» Яшчэ адна таксічная фраза, якая прыніжае вашы добрыя якасці. Так таксічнаму партнёру ўдаецца прымусіць вас адчуваць сябе непатрэбнай і непрывабнай, тым самым назаўжды прыкаваўшы да сябе.

Хто такі таксічны чалавек? Таксічнасць — сінонім «атрутнасці», таму таксічнымі называюць тых людзей, якія атручваюць атмасферу ў зносінах, прычым без якой-небудзь канкрэтнай прычыны, а сваім звыклымі паводзінамі.

Прыкметы нездаровых адносін:

 Агрэсар маніпулюе, кантралюе, часам нават праяўляе жорсткасць, пагражае;
 Адносіны не прыносяць радасці і спакою, задавальнення, наадварот, побач з гэтым чалавекам трывожна і напружана;
 Партнёр увесь час ігнаруе патрэбы і просьбы, а калі адкрыта казаць пра іх, абясцэньвае, зневажае, маніпулюе.
 Вы атрымліваеце адабрэнне і кампліменты толькі калі робіце нешта ў інтарэсах партнёра;
 Вам даводзіцца мяняць свае паводзіны і падладжвацца пад чалавека, каб не чуць насмешкі і абразы;
 Саперніцтва з партнёрам: ён параўноўвае сябе з вамі;
 Успрымае вас як канкурэнта, ворага, якога трэба перамагчы любым праз спрэчкі, абясцэньванне, самасцвярджэння за ваш кошт;
 Энергетычны вампірызм: пасля зносін з палоўкай няма сіл і жаданні штосьці рабіць.

Яркія прыкметы таксічных адносін:

• Абясцэньванне партнёрам вашых патрэбаў і перажыванняў.
• Высмейванне і крыўдныя жарты.
• Адсутнасць пачуцця абароненасці.
• Агрэсія і крыўды на спробу абараніць свае асабістыя межы.
• Адсутнасць падтрымкі.
• Пастаянны кантроль.
• Маніпуляцыі і шантаж.

Таксічныя адносіныгэта сувязь паміж людзьмі, у якіх абодва партнёра адчуваюць эмацыйныя пакуты і боль, псіхалагічны дыскамфорт, не адчуваюць сябе шчаслівымі і не развіваюцца духоўна. 

Хто пападае ў таксічныя адносіны? Таксічныя адносіны бываюць не толькі ў пары. Таксічнымі могуць быць і родныя людзі — бацькі,
сябры. Спыніць траўміруючыя адносіны з імі вельмі складана. Важна памятаць: спроба змяніць чалавека, які сістэматычна прычыняе вам боль, асуджаная на правал. Людзі мяняюцца толькі ў тым выпадку, калі самі хочуць гэтага. 

Як распазнаць таксічнага чалавека? Асноўныя прыкметы:

• Песімістычны погляд на жыццё. 
• Эгаізм і эгацэнтрызм.
• Канфліктнасць.
• Схільнасць усё драматызаваць, нагнятаць.
• Яшчэ адна адметная рыса таксічных людзей — любоў да плётак.

Як даведацца, ці з’яўляецеся вы таксічным чалавекам у адносінах? Самая папулярная рыса таксічнага чалавека — маніпуляцыі, хлусня, эгаізм. Вы можаце даваць ілжывыя абяцанні, адмаўляцца ад сваіх слоў і маніпуляваць, каб зноў заваяваць сэрца партнёра, калі ён раптам захацеў сысці ад вас. 

Прыкметы хворых адносін:

• Вы часта адчуваеце віну без прычыны. 
• Вы адчуваеце, што не можаце жыць адно без аднаго.
• Ваш партнёр не паважае межы. 
• Вы адчуваеце, што «страцілі сябе». 
• Губляецца кантакт з сям’ёй і сябрамі.
• Вы недастаткова давяраеце адзін аднаму.
• Вы не можаце казаць аб асабістых рэчах.

Чаму людзі таксічныя у адносінах? Людзі часта праяўляюць таксічныя паводзіны, калі яны спрабуюць зладзіцца з нейкай глыбіннай праблемай, напрыклад, з траўмай, нездаровымі сямейнымі адносінамі ці залежнасцю. Праца з псіхатэрапеўтам можа дапамагчы вам зразумець, што можа быць у аснове вашых нездаровых паводзін у адносінах.

Топ-7 прыкмет, што вас спрабуюць выкарыстоўваць:

• Вы заўсёды ва ўсім вінаватыя.
• Вы не маеце права адмовіць.
• Вашы просьбы і патрэбы не задавальняюцца ці задавальняюцца ў выглядзе вялізнага ласку.
• Вашы адносіны нераўнапраўныя.
• Вы занятыя чужымі справамі больш, чым сваімі.
• Вам спачатку ліслівяць, звяртаюцца з просьбай, а затым зневажаюць,

Чаму мы становімся залежнымі ад таксічных адносін? Многія людзі застаюцца ў таксічных адносінах з-за глыбокага страху застацца ў адзіноце. Яны могуць верыць, што яны нявартыя кахання, павагі ці што яны не знойдуць іншых адносін. Насамрэч гэты страх толькі ўзмацняе залежнасць ад партнёра і глыбей апускае ў аб’юз.

Што значыць, калі партнёр вас выкарыстоўвае? Чалавек спрабуе атрымаць ад вас пэўную выгаду і маніпулюе вамі ў сваіх мэтах.

Як паставіць на месца таксічнага чалавека?

 Скажыце аб сваіх пачуццях.
 Выяўляйце таксічнасць у адказ.
 Пачніце менш дзяліцца навінамі.
 Адстойвайце асабістыя межы. Кажыце, якое стаўленне, паводзіны для вас непрымальныя. Будзьце непахісныя ў адстойванні сваіх пазіцый.
 Знізьце колькасць зносін або і зусім адмоўцеся ад іх.

Як выйсці з таксічных адносін?

 Усвядомце праблему. Першае і самае важнае — прызнаць, што вы знаходзіцеся ў нездаровых і непаважлівых адносінах. 
 Звернецеся да прафесіяналаў. Псіхалагічная падтрымка вельмі неабходна для выхаду з аб’юзу.
 Стварыце план выхаду з таксічных адносін. 
 Вам вельмі важная падтрымка акружэння. 

Ці з’яўляюцца таксічныя людзі псіхічна хворымі? Таксічнасць у людзей не лічыцца псіхічным расстройствам. Але могуць быць утоеныя псіхалагічныя праблемы, якія прымушаюць чалавека дзейнічаць таксічнай выявай, уключаючы засмучэнне асобы, траўмы дзяцінства, закамплексаванасць.

Як супрацьстаяць таксічнаму чалавеку?

• Працуйце над сабой.
• Выбудоўвайце асабістыя межы.
• Выяўляйце стрыманасць. Старайцеся не рэагаваць на правакацыі партнёра. 
• Не праецыруйце яго паводзіны на сябе.
• Не бярыце чужой адказнасці.
• Спыніце зносіны, якія прычыняюць вам боль.
• Указвайце на таксічныя дзеянні партнёра, але пры гэтым выкарыстоўвайце больш дзеясловаў, якія абазначаюць факты, і менш прыметнікаў, якія даюць ацэнку. 

Важна! Памятайце, бываюць перыяды, калі агрэсар паводзіць сябе адэкватна. Гэта блытае ахвяру і прымушае яе верыць, што недастатковае разуменне хутка скончыцца і адносіны неабавязкова разрываць.

Прычыны таксічных паводзін? У залежнасці ад абставін, прычын таксічнасці можа быць шмат: расстройства асобы, няпросты жыццёвы вопыт, дэпрэсія, хваробы, гарманальны збой. Гэта не значыць, што трэба здымаць з чалавека адказнасць за ягоныя ўчынкі.

Як скончыць таксічныя адносіны? 

Знайдзіце спосабы павысіць сваю ўласную самаацэнку. Калі вы адчуваеце, што глыбока затрымаліся, магчыма, прыйшоў час пагаварыць з псіхатэрапеўтам для атрымання дадатковай падтрымкі.

Прыкметы, якія могуць указваць на тое, што адносіны час заканчваць.

Вы ўвесь час канфліктуеце.
Вас зневажаюць і абражаюць.
Вы не дзеліцеся радасцю з партнёрам.
У вас няма агульных мэт і каштоўнасцяў. 
Вы разам толькі з-за жыццёвых абставін, дзяцей, маёмасці.
Вы падвяргаецеся гвалту.
Таксічныя людзі кахаюць усё драматызаваць, нагнятаць абстаноўку, з захапленнем скардзяцца на жыццё, распускаюць плёткі — пра калег, знаёмых, аб кім заўгодна. 

Што такое таксічныя рысы асобы?

Таксічныя рысы маніпуляцыя, несумленнасць і празмерная крытыка, могуць атручваць адносіны, перашкаджаць асобаснага росту і ствараць варожае асяроддзе. Таксічныя рысы часта ўзнікаюць з-за нявырашаных эмацыйных праблем ці засвоеных паводзін у дзяцінстве.

Таксічныя адносіны шкодзяць не толькі псіхічнаму, але і фізічнаму здароўю. Людзі, якія знаходзяцца ў таксічных адносінах, часцей пакутуюць ад хвароб сэрца, павышанага крывянага ціску, дыябету, атлусцення, у іх горш гояцца раны і часцей абвастраюцца хранічныя хваробы. 

Даследаванне навукоўцаў: у жанчын старэйшага ўзросту пасля зварак з партнёрамі мацней выяўляліся симптомы артрыту і дыябету іншага тыпу. Акрамя таго, многія спрабуюць заглушыць негатыўныя эмоцыі, атрыманыя ў адносінах, з дапамогай алкаголю і пераядання.

У першую чаргу не губляйце пільнасць, што б ні адбывалася. Прыслухоўвайцеся да сваёй інтуіцыі, яна не падмане, калі ёсць адчуванне нейкай наигранности ці ненатуральнасці. Самае важнае — не дазваляйце парушаць вашыя межы, не трывайце зневажэнняў, абраз, тым больш рукапрыкладства, адразу сыходзьце. Памятайце — вы цэласная, самадастатковая асоба. Ведайце сабе цану!

Вучыцеся дакладна ўсведамляць свае межы і не дазваляйце навакольным іх парушаць. Рабіць гэта трэба ў ветлівай, але настойлівай форме. Памятайце, што з таксічнымі людзьмі гэта адмысловае выпрабаванне — яны схільныя да маніпуляцый і выдатна ўмеюць гэта рабіць. Менавіта таму цвёрдае «не» — заклад вашага спакою і ўпэўненасці.

Фота: pexels.com

Выбар рэдакцыі

Грамадства

«Будаўнічую амністыю» падоўжылі

«Будаўнічую амністыю» падоўжылі

Не разбураць, а рэгістраваць

Грамадства

Прыгажосць ствараем для сябе

Прыгажосць ствараем для сябе

Практыка комплекснага добраўпарадкавання населеных пунктаў на Гомельшчыне дае новае жыццё райцэнтрам рэгіёна. 

Сацыяльная падтрымка

Спрашчаецца парадак прызначэння і выплаты пенсіі

Спрашчаецца парадак прызначэння і выплаты пенсіі

 Са студзеня даходы пенсіянераў павялічацца — у некаторых да 500 рублёў.