Што зменіцца ў законе па пытаннях рэгістрацыі нерухомай маёмасці?

Навацыі падпісанага кіраўніком дзяржавы закона «Аб змяненні законаў па пытаннях дзяржаўнай рэгістрацыі нерухомай маёмасці, правоў на яе і здзелак з ёю», які забяспечвае комплекснае і сістэмнае ўдасканаленне адносін у гэтай сферы, растлумачылі ў Дзяржаўным камітэце па маёмасці.

Так, дакументам уводзіцца экстэрытарыяльнасць дзяржаўнай рэгістрацыі: звярнуцца па паслугу па афармленні нерухомасці можна будзе ў любое агенцтва па дзяржрэгістрацыі незалежна ад месца знаходжання маёмасці. Гэта спросціць ажыццяўленне адміністрацыйных працэдур і скароціць часовыя і фінансавыя выдаткі грамадзян і бізнесу.

Таксама закон дае магчымасць засведчання дагавора з нерухомасцю адначасова двума ці больш рэгістратарамі ў некалькіх офісах агенцтваў па дзяржрэгістрацыі, у якіх у адзін час прысутнічаюць бакі дагавора. Да гэтага моманту засведчанне дагавора вялося хоць і без прывязкі да месца знаходжання аб’екта нерухомасці, але адным рэгістратарам у адным месцы з адначасовым удзелам усіх бакоў дагавора.

Акрамя таго, дакументам устанаўліваецца аўтаматычнае ўнясенне ў рэгістр нерухомасці выпраўленняў, звязаных са змяненнем персанальных даных або найменняў юрыдычных асоб — праваўладальнікаў нерухомай маёмасці. Сёння такія выпраўленні ўносяцца ўручную рэгістратарам па заяве зацікаўленай асобы за плату.

Акрамя гэтага, уводзіцца абавязковае дасудовае абскарджанне дзеянняў (бяздзеяння) рэгістратара толькі ў Нацыянальнае кадастравае агенцтва, выключаючы зварот у мясцовае агенцтва па дзяржрэгістрацыі. І толькі пасля гэтага — у суд.

Упершыню ў заканадаўстве Беларусі таксама ўстанаўліваецца норма аб тым, што наступствам прызнання судом несапраўднай здзелкі з нерухомай маёмасцю з’яўляецца несапраўднасць дзяржаўнай рэгістрацыі гэтай здзелкі і заснаваных на ёй правоў. Такім чынам, выключаецца неабходнасць ініцыявання зацікаўленай асобай судовага разбору па асобных ісках аб несапраўднасці дзяржаўнай рэгістрацыі пасля заканчэння судовага працэсу, які ўстанавіў несапраўднасць здзелкі.

У адпаведнасці з абноўленым законам цяпер інфармацыя рэгістра нерухомасці будзе папаўняцца звесткамі аб наяўнасці зямельнай спрэчкі. Крыніцай інфармацыі аб зямельнай спрэчцы будуць мясцовыя выканаўчыя і распарадчыя органы і суды, якія разглядаюць такія спрэчкі. Гэта інфармацыя будзе паведамляцца рэгістратарам пакупніку зямельнага ўчастка і размешчанага на ім аб’екта нерухомасці пры засведчанні здзелкі, што дасць магчымасць забяспечыць яго поўнай і аб’ектыўнай інфармацыяй аб аб’ектах, што набываюцца, і магчымых праблемах пры іх выкарыстанні, нават калі прадавец яе схаваў. Гэтыя звесткі будуць адлюстроўвацца і ў выпісцы з рэгістрацыйнай кнігі.

Закон таксама ўстанаўлівае абавязковасць рэгістрацыі нерухомасці і тэрмін, на працягу якога неабходна за ёй звярнуцца, — 6 месяцаў з даты дакумента, які з’яўляецца падставай для рэгістрацыі. Пры гэтым захоўваецца магчымасць устанаўлення заканадаўчым актам іншага тэрміну — больш кароткага або, наадварот, працяглага.

Змяняецца парадак узаемадзеяння паміж натарыусамі і рэгістратарамі па пытаннях, звязаных з рэгістрацыяй аб’ектаў нерухомасці, у адносінах да якіх натарыусам здзяйсняюцца натарыяльныя дзеянні. Згодна з законам, калі па выніках здзяйснення натарыяльных дзеянняў неабходна дзяржрэгістрацыя нерухомасці або ўнясенне выпраўленняў у рэгістр нерухомасці, натарыус без дадатковага волевыяўлення свайго кліента будзе накіроўваць у электронным выглядзе свой натарыяльны акт і апавяшчэнне аб рэгістрацыі або аб унясенні выпраўленняў рэгістратару. Гэта становіцца абавязкам натарыуса.

У сувязі з гэтым выключаецца неабходнасць самастойнага звароту чалавека да рэгістратара пасля наведвання натарыуса, забяспечваецца абарона правоў уласнікаў нерухомай маёмасці ў сувязі са своечасова ажыццёўленай рэгістрацыяй, павышаецца дакладнасць рэгістра нерухомай маёмасці. Акрамя таго, да 1 студзеня 2028 года прадаўжаецца тэрмін абарачэння па легалізацыю самавольна занятых зямельных участкаў.