Нездарма кажуць, што ўсё патаемнае калі-небудзь абавязкова становіцца даступным шырокай грамадскасці. І пацвердзіць стары як свет тэзіс наконт таго, што дыму без агню не бывае. Так і з уплывам афіцыйнай Варшавы да арганізацыі пратэстаў у Беларусі — фактычна прамым умяшаннем у суверэнныя справы нашай дзяржавы. Прычым на найвышэйшым узроўні — у інтэрнэт трапіла «тэматычная перапіска» польскіх топ-чыноўнікаў. Калі быць больш дакладным, гаворка ідзе пра ліставанне кіраўніка канцылярыі ўрада Польшчы Міхала Дворчыка з прэм'ерам краіны Матэўшам Маравецкім і іншымі высокапастаўленымі асобамі. Чаму Варшаве да ўсяго ёсць справа?
«Выявілася што? Як аказваецца, летась у 20-х чыслах жніўня Маравецкі, прэм'ер-міністр Польшчы, ужо рыхтаваў сваю прамову альбо, як ён там назваў у перапісцы, зварот да беларускага народа. Аб чым гэта сведчыць? Гэта сведчыць аб тым, што яны думалі... Разлік быў просты. За 10—15 дзён звергнуць Лукашэнку, Прэзідэнта законаабранага, прывесці ў пэўны хаос грамадзянскую супольнасць. Тут выходзіць сам прэм'ер-міністр Маравецкі, робіць зварот і пасля гэтага ўводзіць войскі. Схема простая», — так пракаментаваў тэлеканалу СТБ перапіску кандыдат філасофскіх навук загадчык аддзела сацыялогіі дзяржаўнага кіравання Інстытута сацыялогіі НАН Мікалай Шчокін.
Польская дзяржава актыўна, груба і на самым высокім урадавым узроўні ўмешваецца ва ўнутраныя справы Беларусі, заявіў БелТА член Cавета Рэспублікі Фелікс Яшкоў. «Адбылося тое, што калісьці павінна было адбыцца. З'явілася дакументальнае пацвярджэнне яўнага факта (тым не менш да сёння ён люта адмаўляўся нашымі заходнімі суседзямі). Што ў гэтай сітуацыі здзіўляе больш за ўсё, дык гэта азарт, з якім афіцыйныя асобы Польшчы займаюцца гэтымі сваімі, прабачце, бруднымі справамі. Бачыцца поўнае грэбаванне нормамі маралі, правіламі добрасуседства і асаблівы цынізм паводзін у дачыненні да беларускага народа», — адзначыў сенатар.
«І ў самым цэнтры скандалу ніхто іншы, як прэм'ер-міністр Польшчы, які знаходзіцца са сваімі калегамі вельмі высокага дзяржаўнага рангу ў перапісцы, якая мае шмат пацвярджэнняў іх сапраўдных адносін да нашай краіны, яе дзяржаўнасці і народа, — заўважыў Фелікс Яшкоў. — Чаго толькі вартае адно абмеркаванне таго факта, што афіцыйныя польскія структуры, як яны выказваюцца, вадзілі за нос беларусаў. Ды і прызнанне падкантрольнасці Варшаве экстрэмісцкіх Telegram-каналаў, наяўнасці ў апазіцыйных структурах «сваіх людзей» дарагога варта».
Фелікс Яшкоў дапускае, што, магчыма, для некаторых польскіх палітыкаў гэта і ёсць норма паводзін, але тады штосьці не так з іх выхаваннем і ацэнкай рэчаіснасці. «Між тым нават у самой Польшчы многія палітыкі называюць дзеянні кіруючай партыі «дзяржаўнай здрадай і глупствам» і патрабуюць адстаўкі спадароў Дворчыка і Маравецкага. Што ж датычыцца нашай краіны, беларусы — людзі, якія ўмеюць аналізаваць і думаць крытычна. І памяць у нас добрая. І мы зробім правільныя высновы з апублікаванай перапіскі афіцыйных асоб Польшчы. Думаю, публікацыі працягнуцца, і мы даведаемся яшчэ шмат цікавага. Так што сёння ў нас ёсць яшчэ адна нагода нагадаць сабе, што наша сіла ў адзінстве. Толькі мы самі, з'яднаўшыся, можам вырашаць свой лёс, лёс сваёй дзяржавы», — рэзюмаваў сенатар.
Польскім палітыкам трэба разабрацца са сваімі ўнутранымі праблемамі, а мы разбяромся са сваімі без знешняй дапамогі. Такім меркаваннем падзялілася член Савета Рэспублікі Кацярына Серафіновіч, паведаміла БелТА. «Кажуць, на вайне як на вайне. На той вайне, якая вядзецца супраць нашай краіны, з боку яе непрыяцеляў праўды няма — толькі хлусня і дэзынфармацыя, разлічаная на маладыя, гарачыя галовы, на тых, у каго пачуцці ідуць наперадзе розуму. Колькі фэйкаў ужо развянчана, колькі шакавальных падрабязнасцяў адкрыта пра польскае ўмяшанне ў суверэнныя справы Беларусі! Афіцыйная Варшава да нядаўняга часу ўсё адмаўляла: маўляў, беларускія пратэсты — гэта справы беларускага народа. Чаму ж цяпер, пасля адданай галоснасці перапіскі кіраўніка канцылярыі кіраўніка польскага ўрада з палітыкамі, наступіла зацішша? Чаму маўчыць палітычная эліта Польшчы? Бо маўчаць тады, калі няма чаго сказаць у сваё апраўданне», — адзначыла сенатар.
Па словах Кацярыны Серафіновіч, для яе гэтая перапіска не стала сенсацыйнай, бо было зразумела і дагэтуль, што Польшча вельмі зацікаўленая ў дэстабілізацыі абстаноўкі ў Беларусі і міжнародныя дамоўленасці яе не стрымліваюць. «Фінансаванне «Белсата», утрыманне Беларускага дома ў Варшаве, ласкавае стаўленне да стваральнікаў экстрэмісцкіх каналаў — гэта ўсё звёны аднаго ланцуга. І гэта мы яшчэ не кажам аб унутраных праблемах, якія назапасіліся ўнутры краіны-суседкі, бо невыпадковыя забастоўкі польскіх фермераў, пратэсты жанчын. Мы не злараднічаем — мы заклікаем: палітыкі, разбярыцеся са сваімі ўнутранымі праблемамі, а мы разбяромся са сваімі без знешняй дапамогі, пра якую народ Беларусі не просіць», — заўважыла сенатар.
У гэтым плане надзвычай паказальны даклад МЗС Беларусі аб найбольш рэзанансных выпадках парушэння правоў чалавека ў асобных заходніх краінах. «Гэтым дакладам МЗС Беларусі чарговы раз нагадвае, што, перш чым навязваць сваё бачанне правоў чалавека ў іншых рэгіёнах, нашым калегам на Захадзе трэба паглядзець на сябе», — адзначылі ў прэс-службе знешнепалітычнага ведамства.
Даклад датычыцца 21 дзяржавы, у тым ліку шэрагу краін Еўрапейскага саюза, ЗША, Вялікабрытаніі і Канады, якіх у МЗС называюць найбольш актыўнымі «адвакатамі» эканамічных санкцый і іншых абмежавальных мер. Адлюстраваных сюжэтаў дастаткова, каб заўважыць усю парадаксальнасць сітуацыі і крывадушнасць у ацэнках заходнімі палітыкамі становішча з правамі чалавека ў сябе дома і ў іншых краінах на фоне пастаянных парушэнняў правоў чалавека і свабод сваіх грамадзян, зневажання нормаў міжнароднага права і міжнародных абавязацельстваў, перакананыя ў МЗС. «Гэта іншае!» — любімы аргумент у адказ на любую крытыку ў адрас калектыўнага Захаду, які жыве па прынцыпе з аповесці-прытчы «Жывёльны двор» Джорджа Оруэла: «Усе жывёлы роўныя, але некаторыя жывёлы роўныя больш, чым іншыя», — адзначылі ў МЗС.
Даклад змяшчае інфармацыю пра маніфестацыі, якія праходзілі ў Варшаве ў гэтым годзе ў межах кампаніі «Страйк жанчын», якая праводзіцца супраць абмежавання практыкі абортаў. Напрыклад, у студзені шэраг цэнтральных вуліц былі заблакіраваныя. Для падаўлення беспарадкаў супрацоўнікі паліцыі выкарыстоўвалі газ і фізічную сілу. У лютым на акцыі «Маўчанне — не згода» з удзелам каля 80 чалавек актывісты заблакіравалі рух на ажыўленым скрыжаванні Варшавы. Адбыліся сутыкненні з супрацоўнікамі паліцыі, якія спрабавалі адціскаць пратэстуючых на тратуар. Адна з актывістак была затрыманая і дастаўленая ў паліцэйскі ўчастак.
«31 мая 2021 года Януш Нядзвецкі, польскі журналіст, грамадзянскі актывіст і праваабаронца, быў затрыманы з прымяненнем сілы па надуманым абвінавачванні ў шпіянажы. Да журналіста не пускаюць сваякоў і адвакатаў. Блізкія падазраюць, што Януша катуюць, каб выбіць прызнальныя паказанні і агаварыць сябе. Афіцыйная фармулёўка польскага следства «ўсталёўваў кантакты» на справе азначае звычайны запыт на інтэрв'ю і каментарый. Янушу Нядзвецкаму пагражае да 10 гадоў турмы», — адзначаецца ў дакладзе МЗС.
«Паўсюднае насаджэнне выкраеных па лякалах калектыўнага Захаду дэмакратый і аднабокія трактоўкі міжнародных праваабарончых палажэнняў служаць задавальненню палітычных і эканамічных амбіцый кіруючых на Захадзе эліт, але яны разбуральныя для міжнародных адносін і ўстойлівага развіцця дзяржаў», — падкрэслілі ў МЗС.
Калектыўны Захад ужо прайграў гульню за Беларусь і аказаўся нямоглы ў сваім імкненні прагнуць яе пад сябе. Пра гэта Мікалай Шчокін заявіў БелТА. «Сістэмная работа Захаду па знішчэнні дзяржаўнасці Беларусі практычна была спыненая палітычнай воляй Прэзідэнта і ментальным непрыманнем беларускага народа калабарацыйных, гэта значыць хлуслівых і ізуверскіх па сваёй сутнасці псеўдакаштоўнасцяў. У той жа час трэба разумець, што аперацыя заходнееўрапейскіх спецслужбаў па раскручванні махавіка санкцыйнай каруселі пачынае набіраць абароты. Усё гэта ў тым ліку звязана з тым, што ЗША пачалі барацьбу за XXІ стагоддзе і сваю геапалітычную прастору. Новая мадэль і стратэгія захопніцкіх паводзін калектыўнага Захаду ў адносінах да Беларусі заключаецца ў пастаянным санкцыйным вымотванні краіны», — упэўнены эксперт.
Аналітык мяркуе, што за палітэлітамі заходнееўрапейскіх краін у чаргу на разрабаванне Беларусі выстраіліся карпарацыі і бізнес-колы, якія фінансуюць іх палітычныя інтарэсы. «Беларусь супрацьстаіць армадзе заходняй бюракратыі і фінансістаў. Таранам выступаюць іх памагатыя ў асобе младаеўрапейцаў. Так, апублікаваная перапіска польскага кіраўніцтва паказала жахлівую крывадушнасць і ваяўнічыя намеры рэалізаваць мару каланіяльнага захопу і прыгнёту беларускага народа з адначасовым перапісваннем гісторыі.
У той жа час калектыўны Захад пераацаніў свае магчымасці і недаацаніў рэальную палітычную сітуацыю і ўнутраную духоўную, гісторыка-ментальную сілу беларускага народа, а таксама лідарскія і чалавечыя якасці Прэзідэнта», — падкрэсліў Мікалай Шчокін.
Зразумела, што расслабляцца заўчасна. Як стала вядома, польскія ўлады перакідваюць войскі ва ўсходнюю частку краіны. На граніцы з Беларуссю ствараецца адзін з найбуйнейшых ваенных гарнізонаў з аэрадромам і навучальным цэнтрам, паведаміла rg.ru. Раней польскія ўлады абвясцілі аб стварэнні так званай усходняй сцяны. Напрыканцы мінулага года Войска польскае вярнула сабе тэрыторыю найбуйнейшага ваеннага аэрадрома. Гарадскія ўлады на працягу многіх гадоў спрабавалі ператварыць яго ў грамадзянскі аэрапорт, але прайгралі абароннаму ведамству. Цяпер там будзе створаны комплекс плошчай 606 гектараў і вядуцца работы па далучэнні яшчэ 1400 га зямлі. Міністр абароны Польшчы Марыюш Блашчак напярэдадні абвясціў, што колькасць падраздзяленняў польскага войска на ўсходзе краіны будзе павышацца. 2,5-тысячны гарнізон у Бяла-Падляскай у выніку стане адным з найбуйнейшых у Польшчы. У гэтым жа раёне будзе створаны дывізійны навучальны цэнтр.
Пётр ДУНЬКО
Спасылкі
[1] https://zviazda.by/be/author/pyotr-dunko
[2] https://zviazda.by/be/u-svece
[3] https://zviazda.by/be/kantynenty
[4] https://zviazda.by/be/tags/polshcha
[5] https://zviazda.by/be/tags/mateush-maravecki
[6] https://zviazda.by/be/tags/palityka