У польскай пячоры Стайня навукоўцы знайшлі самае старажытнае з вядомых навуцы ювелірных упрыгожванняў. Гэта падвеска са слановай косці ўзростам больш за 41,5 тыс.гадоў. Апісанне знаходкі апублікаваў навуковы часопіс Scientific Reports, перадае [1] ТАСС.
«Гэта ўпрыгожванне кажа аб незвычайных творчых здольнасцях людзей, якія жылі тут, а таксама аб іх уменні звяртацца з прыладамі працы. Таўшчыня падвескі складае ўсяго 3,7 мм, што кажа аб неверагодным спрыце, з якім у ёй былі зробленыя адтуліны і начэрчаныя ўзоры», — распавяла Віялета Навачэўска, адзін з аўтараў артыкула, навуковы супрацоўнік Вроцлаўскага ўніверсітэта.
Да нядаўняга часу навукоўцы лічылі, што чалавечая культура, у тым ліку абстрактнае выяўленчае мастацтва, рэлігія і розныя ўяўленні аб тым свеце, з’явіліся адносна нядаўна — ужо пасля таго, як нашы продкі перайшлі да аселага ладу жыцця. У апошнія гады гэтыя ўяўленні пачалі падвяргацца сумневам дзякуючы некалькім знаходкам у Еўропе і Азіі.
У прыватнасці, навукоўцы выявілі, што старажытныя жыхары Паўднёва-Усходняй Азіі асвоілі абстрактнае выяўленчае мастацтва ўжо 44 тыс. гадоў таму, а іх сучаснікі з Еўропы ўжо ў гэты час пачалі здзяйсняць нешта, падобнае на рэлігійныя абрады. Вывучэнне магіл неандэртальцаў у Іраку і Іспаніі паказвае, што гэта магло быць характэрна не толькі для краманьёнцаў, але і для іх вымерлых суседзяў.
Навачэўска і яе калегі высветлілі, што аналагічныя здольнасці былі і ў тых, хто прыкладна ў гэты ж час, у канцы палеаліту, жыў на тэрыторыі сучаснай Польшчы. Гэта адкрыццё навукоўцы зрабілі падчас працы ў пячоры Стайня, якая размешчана на поўдні краіны, у некалькіх кіламетрах ад Кракава.
У адкладах часоў позняга палеаліту навукоўцы знайшлі два незвычайныя прадметы — падвеску са слановай косці і касцяное шыла. Радыёвугляродны аналіз паказаў, што ўзрост артэфактаў складае каля 41,5 тыс. гадоў. Гэта робіць падвеску самым старажытным з вядомых навуцы ювелірным упрыгожваннем свету. Выходзіць, што гэтыя артэфакты вырабілі першыя краманьёнцы Еўропы, а не неандэртальцы, якія ўжо вымерлі да таго часу.
Асаблівую цікавасць, па словах навукоўцаў, у іх выклікала падвеска. Яна ўяўляе сабой тонкую касцяную пласцінку таўшчынёй 3,7 мм, даўжынёй і шырынёй у некалькі сантыметраў. Яна пакрыта ўзорам з акружнасцяў і ліній. Навукоўцы мяркуюць, што яны складаюцца ў дыяграму фаз Месяца ці ж падліковую таблічку. У кутах пласцінкі былі прасвідраваныя дзве невялікія адтуліны.
Што цікава, падобныя, але менш старажытныя ўпрыгажэнні падобнага роду былі раней знойдзеныя антраполагамі і ў іншых рэгіёнах Еўропы. Гэта сведчыць на карысць таго, што традыцыі іх вырабу маглі спантанна з’явіцца ў канцы палеаліту адразу ў некалькіх рэгіёнах Еўропы, а не ў адной яе кропцы, як лічылі многія антраполагі раней, падсумавалі Навачэўска і яе калегі.
Прэв’ю: pixabay.com
Спасылкі
[1] https://nauka.tass.ru/nauka/13022701
[2] https://zviazda.by/be/tags/arheolagi
[3] https://zviazda.by/be/tags/polshcha
[4] https://zviazda.by/be/tags/starazhytnasc
[5] https://zviazda.by/be/tags/uprygozhvanne
[6] https://zviazda.by/be/tags/arhealagichnyya-raskopki