...Над чыгуначным перагонам раскінулася цёплая летняя ноч. На небе мякка зіхацелі жнівеньскія зоры, ляніва пераклікалася нямецкая ахова. Каля палатна, нібы здань, узнік малады чалавек. Незаўважаны нікім, здаецца, на хвіліну прысеў каля самых рэек, затым падняўся і хутка накіраваўся ў лес. З паўгадзіны пасля пачуўся грукат калёс: з-за схаванага хмызняком і маладымі дрэўцамі паварота вынырнуў цягнік. Калі ён трапіў на месца, дзе спыняўся незнаёмец, грымнуў моцны выбух. Паравоз, быццам жывы, устаў на дыбы, вагоны паляцелі пад адхон, платформы з ваеннай тэхнікай склаліся як папяровыя і ахінуліся агнём. Над перапалоханым полем расцвіло чырвона-рудае зарава пажару... Той ноччу 19 жніўня 1942 года будучы Герой Савецкага Саюза, вядомы вучоны ў сферы глебазнаўства Фёдар МАЛЫШАЎ падарваў першы са сваіх 19 варожых эшалонаў.
Знание метеообстановки имеет большое значение не только для мирной жизни, но и в военный период. От точности прогноза погоды и правильной оценки её условий зависит успех боевых операций, а также функционирование военной инфраструктуры.
С 1941 по 1944 годы деятельность Березинского государственного заповедника была прекращена в связи с его оккупацией немецко-фашистскими захватчиками. В этот период природоохранному учреждению был нанесён огромный ущерб: утрачены все фондовые научные материалы, разрушены музей, бобровая ферма, лосиный питомник, уничтожены коллекции, сожжены административные и жилые здания.
У гады Вялікай Айчыннай вайны Андрэй Трафімук здзейсніў навуковы і вытворчы подзвіг: пад яго кіраўніцтвам у выніку настойлівых пошукаў у 1943 годзе ў Башкірыі было адкрыта некалькі магутных нафтавых радовішчаў, што забяспечыла бесперабойнае паступленне паліва на патрэбу Чырвонай арміі і тылавых прамысловых раёнаў. Менавіта ён адыграў найважнейшую ролю ў адкрыцці і асваенні Волга-Уральскай, Заходне-Сібірскай і Лена-Тунгускай нафтагазаносных правінцый СССР.
Пасля вызвалення ў ліпені 1944 года Белавежскай пушчы ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў яе частка разам з гістарычным цэнтрам — мястэчкам Белавежа, Белавежскім нацыянальным паркам і зубрагадавальнікам пры ўстанаўленні мяжы паміж СССР і Польшчай адышла да суседняй краіны. На тэрыторыі Беларусі засталося 74,5 тыс. га леса — у Гродзенскай і Брэсцкай абласцях. Вайна нанесла пушчы велізарныя страты — 19 341,8 тыс. рублёў тых часоў. Неабходна было тэрмінова ўзнаўляць разбураную гаспадарку і фактычна нанава ствараць базу для навуковай працы.
За гады Вялікай Айчыннай вайны асабліва ахоўным прыродным тэрыторыям (запаведнікам і заказнікам) быў нанесены каласальны ўрон. Баявыя дзеянні, пабудова фартыфікацый, драпежніцкая палітыка нямецка-фашысцкіх захопнікаў, накіраваная на татальнае вычэрпванне рэсурсаў, значна скарацілі плошчу лясоў, забрудзілі рэкі і азёры. Варварскай высечкі і браканьерства падчас акупацыі пазбегла толькі адна ўнікальная прыродная тэрыторыя — Белавежская пушча. Ёй наканавана было стаць полем для гітлераўскіх экперыментаў.
Прадстаўляем новую рубрыку, прысвечаную 80-годдзю Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне. Матэрыялы яе будуць накіраваны на асвятленне гераічнай барацьбы за захаванне і выратаванне рэдкіх відаў жывёл і раслін ва ўмовах гітлераўскай акупацыі, работы па аднаўленні біяразнастайнасці рэспублікі, ачыстцы вадаёмаў, глебы і інш. Увага будзе ўдзелена навукоўцам, работнікам прыродаахоўнай сферы, якія ваявалі з нямецка-фашысцкімі захопнікамі, а таксама ўнеслі значны ўклад у аднаўленне навакольнага асяроддзя, развіццё прыродазнаўчых навук у пасляваенныя гады.
