Бомбы па ядзерных аб’ектах, як спосаб прымусу да міру?

Гучыць, вядома, сюррэалістычна, але так і ёсць насамрэч. Амерыканская авіяцыя нанесла ўдары па ядзерных аб’ектах у Ісфахане, Натанзе і Форда. Пры гэтым на абагачальнае прадпрыемства ў Форда былі скінутыя ажно 12 (!) звышцяжкіх пранікальных бомбаў GBU-57А, кожная з якіх важыць па 13 тон. Як лічыцца, гэта адзіная зброя на планеце, здольная трапіць у бункеры, схаваныя глыбока пад зямлёй. Для іх дастаўкі да кропкі скіду выкарыстоўваліся амерыканскія бамбавікі У-2 «Spirit», адзіны тып самалёта, здольны несці такое ўзбраенне. Яны вылецелі з базы ў Місісіпі і правялі ў паветры з дазапраўкай 37 гадзін. Акрамя таго, амерыканцы выпусцілі з падводных лодак да 30 крылатых ракет «Тамагаўк». Аднак Тэгеран настойвае, што з Форда абсталяванне было даўно вывезена, а іншыя аб’екты ў выніку атакі і зусім не пацярпелі. 

Выступаючы ў Белым доме з тэлезваротам да грамадзян у сувязі з нанясеннем удараў па Ісламскай Рэспубліцы, прэзідэнт ЗША Дональд Трамп заявіў, што амерыканскія ўзброеныя сілы цалкам знішчылі іранскія аб’екты па ўзбагачэнні ўрану.

— Сёння вечарам я магу паведаміць усяму свету, што гэтыя ўдары завяршыліся ваенным поспехам. Ключавыя аб’екты Ірана па ўзбагачэнні ўрану былі цалкам знішчаныя, — заявіў амерыканскі лідар.

Ён таксама не ўтрымаўся ад ацэнак і пагроз, калі нешта пойдзе не па яго сцэнары:

— Іран — гэта хуліган Блізкага Усходу. Гэтая краіна павінна цяпер заключыць мір. Калі яны гэтага не зробяць, нашы наступныя атакі будуць значна маштабнымі.

Белы Дом заявіў, што сваю місію амерыканцы выканалі і далейшага ўдзелу ў канфлікце паспрабуюць пазбегнуць, калі іх не справакуюць на новыя атакі. Аднак удар па Іране выклікаў сапраўды буру планетарнага маштабу. 

Небяспечная эскалацыя

Са свайго боку Іран патрабаваў правесці пасяджэнне Савета Бяспекі ААН. 

У прыватнасці, іранскі пастаянны прадстаўнік пры Сусветнай арганізацыі Амір Саід Іравані заявіў, што ўдары, нанесеныя Злучанымі Штатамі па Іране, уяўляюць сабой грубае парушэнне міжнароднага права і Статута ААН.

«Несумненна, вайсковая агрэсія ЗША ў дачыненні да суверэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасці [Ірана] уяўляе сабой грубае парушэнне міжнароднага права і абавязковых да выканання міжнародных нормаў, замацаваных у Статуце ААН», — гаворыцца ў лісце Іравані старшыні Савета Бяспекі ААН і Генеральнага сакратара Сусветнай арганізацыі.

Антоніу Гутэрыш назваў тое, што адбылося небяспечнай эскалацыяй. Дзеянні ЗША ўжо асудзіў цэлы шэраг краін, у тым ліку Чылі, Калумбія, Мексіка і г. д.

Дэмакраты ў Кангрэсе ЗША заявілі, што Трамп парушыў Канстытуцыю і на гэтай падставе збіраюцца пачаць працэдуру імпічменту. Пачалася масавая эвакуацыя амерыканцаў з Блізкага Усходу, каб пазбегнуць нападаў на іх. Пакуль, зрэшты, Іран зваротны ўдар па амерыканскіх аб’ектах не нанёс, але зроблены два ракетныя залпы па Ізраілю. Вядома, што зафіксаваныя трапленні ў Хайфе, Тэль-Авіве і іншых гарадах. Ёсць і пацярпелыя.

Арабскі свет занепакоены тым, што адбываецца

Варта сказаць, што некалькі блізкаўсходніх краін і глабальных гульцоў глыбока занепакоеныя дзеяннямі Ізраіля і ЗША, так як тое, што адбываецца можа паставіць пад пагрозу іх уласныя інтарэсы ў рэгіёне, а таксама прывесці да вялікай вайны, сцвярджае іранская крыніца.

«Яны выказваюць занепакоенасць, баючыся, што дзеянні Ізраіля будуць некантралюемымі і пажар можа ў канчатковым выніку ахапіць іх саміх. А цяперашняя эскалацыя перарасце ў поўнамаштабны канфлікт, які можа дэстабілізаваць увесь рэгіён», — паведаміў ТАСС суразмоўца агенцтва.

Крыніца дадала, што частка краін «ужо заявіла пра сваю гатоўнасць аказаць дапамогу Тэгерану ў розных галінах як прама, так і апасродкавана».

«Цяпер вядзецца папярэдні дыялог аб такой падтрымцы», — звярнуў увагу суразмоўца агенцтва.

Ён адзначыў, што гэтыя краіны разумеюць, як «цяперашняя траекторыя дзеянняў ЗША і Ізраіля можа паставіць пад пагрозу доўгатэрміновыя інтарэсы ўсіх у рэгіёне».

А ці быў хлопчык?

Цікава тое, што авіяўдары па ядзерных аб’ектах зроблены былі, а ўцечкі радыяцыі пасля іх зафіксавана не было. Супадзенне або выпадковасць?

У прыватнасці, арганізацыя па атамнай энергіі Ірана і Нацыянальны цэнтр ядзернай бяспекі Ірана не зафіксавалі ўцечкі радыёактыўных рэчываў і прыкмет радыёактыўнага забруджвання пасля ўдараў ЗША па ядзерных аб’ектах у Ісфахане, Натанзе і Форда, заявілі ў ведамстве.

«Мы неадкладна правялі неабходныя праверкі на прадмет магчымай уцечкі радыёактыўных рэчываў у раёне атакаваных аб’ектаў. Пагрозы для насельніцтва няма», — паведаміў рэгулятар, заяву якога прыводзіць іранскае дзяржаўнае агенцтва IRNA. 

«З улікам прынятых мер, папярэдняга планавання і звестак, зафіксаваных сістэмамі выяўлення радыёактыўных рэчываў, прыкмет забруджвання не выяўлена», — дадалі ў агенцтве.

Цэнтр таксама афіцыйна абвінаваціў ЗША ў нанясенні ўдараў па аб’ектах, якія адносяцца да ядзернай праграмы Ісламскай Рэспублікі. Як адзначылі ў ведамстве, амерыканскія ўлады, здзейсніўшы напад на іранскія аб’екты, парушылі нормы міжнароднага права, уключаючы дамову аб нераспаўсюджванні ядзернай зброі.

Таксама стала вядома, што пасяджэнне Савета кіраўнікоў Міжнароднага агенцтва па атамнай энергіі (МАГАТЭ), прысвечанае сітуацыі ў Іране пасля амерыканскіх удараў па іранскіх ядзерных аб’ектах, пройдзе 23 чэрвеня. Такую заяву зрабіў генеральны дырэктар МАГАТЭ Рафаэля Гросі ў сацсетцы Х.

«У сувязі з надзвычайнай сітуацыяй у Іране я склікаю на заўтра экстраннае пасяджэнне Савета кіраўнікоў МАГАТЭ», — напісаў ён.

Па матэрыялах ТАСС і «Першага інфармацыйнага»