Каб засцерагчы сябе ад няякаснай садавіны і гародніны ўлетку, варта выконваць некалькі простых правіл: купляць прадукты ў правераных месцах, выбіраць якасныя плады без пашкоджанняў і падазронага паху, старанна мыць іх перад ужываннем і выконваць рэкамендацыі па захоўванні. Праўда, часам даводзіцца чуць нараканні на няякасную плодаагароднінную прадукцыю ў той ці іншай гандлёвай сетцы ці краме — як у сталіцы, так і ў аддаленых пунктах краіны. Сёлета асаблівую ўвагу ў Мінску аддалі праверцы ларкоў з гароднінай і фруктамі. Расказваем, якія парушэнні ў іх, а таксама іншых гандлёвых аб’ектах самыя распаўсюджаныя і чаму пакупніку не трэба спяшацца пісаць скаргу, а спачатку лепш паспрабаваць вырашыць сітуацыю з самой крамай.

Тавар на падлозе

Як расказала начальнік галоўнага ўпраўлення гандлю і паслуг Мінскага гарадскога выканаўчага камітэта Алена НАГОРНАЯ, за першае паўгоддзе Мінгарвыканкамам праведзены абследаванні і маніторынгі больш як адной тысячы аб’ектаў. Яны праводзяцца сумесна з Мінскім гарадскім цэнтрам гігіены і эпідэміялогіі, улічваючы, што тыповыя парушэнні ў асноўным — гэта парушэнні санітарна-эпідэміялагічнага заканадаўства.

— Сапраўды, вынікі былі, напэўна, чаканымі, з улікам таго, што арганізацыю нестацыянарных аб’ектаў забяспечваюць альбо юрыдычныя асобы са штатам у тры-чатыры чалавекі, альбо індывідуальныя прадпрымальнікі. Парушэнняў было даволі шмат. Выдалі рэкамендацыі, парушэнні ліквідаваны, але кантроль трэба працягваць, таму што з вясны да восені — самы актыўны перыяд іх работы, — адзначыла Алена Нагорная, дадаўшы, што і размяшчэнне такіх гандлёвых палатак садзейнічае таму, што праз іх праходзіць вялікая колькасць пакупнікоў. Гэта ў асноўным прыпыначныя пункты ў густанаселеных раёнах Мінска.

• У асноўным, па словах начальніка галоўнага ўпраўлення, парушэнні датычацца адсутнасці дакументаў аб паходжанні тавару, а таксама ўмоў захоўвання, нягледзячы на тое, што гэта нестацыянарны аб’ект. Мінгарвыканкам у гэтым паўгоддзі будзе больш шчыльна працаваць з аб’ектамі, якія яму падпарадкоўваюцца, а таксама з аб’ектамі, якія не маюць пашыранай буйной сеткі.

Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю ў сваю чаргу ў першым паўгоддзі правяло кантрольна-аналітычныя мерапрыемствы ў больш як 4,4 тысячы аб’ектаў гандлю. З іх 3,3 тысячы правераны на выкананне заканадаўства аб абароне правоў спажыўцоў і гандлю.

— Калі браць парушэнні, звязаныя з рэалізацыяй тавараў са скончаным тэрмінам прыдатнасці, то па гэтых фактах за першае паўгоддзе было выдадзена 234 прадпісанні. Адказнасць дастаткова сур’ёзная — да 100 базавых велічынь (4200 рублёў) на юрыдычную асобу. Але ёсць парушэнні, якія звязаны з маркіроўкай, калі тавар сапраўды знаходзіцца яшчэ ў межах тэрміну прыдатнасці, але проста не даведзена інфармацыя аб гэтым. У такім выпадку суб’ект гаспадарання, дапаўняючы або карэкціруючы інфармацыю, якая знаходзіцца на тавары, у далейшым можа спакойна яе рэалізоўваць, — звярнуў увагу начальнік галоўнага ўпраўлення МАРГ па Мінску Кірыл СЛАБКО.

Асцярожна з салатамі і сушы

Пры гэтым, як адзначыла Алена Нагорная, сённяшняе заканадаўства пабудавана такім чынам, што дае магчымасць пры адзінкавым парушэнні выправіць яго і працягваць работу.

— Да кантролю актыўна далучаюцца спажыўцы, у тым ліку і праз інтэрнэт: здымаюць ролікі — часта аб’ектыўныя, 

а часта і вельмі суб’ектыўныя. Але сёння да аб’ектаў гандлю найчасцей прымяняюцца прафілактычныя меры. Калі, умоўна кажучы, у прадаўца адсутнічае бэйдж, мы ўкажам на гэтае парушэнне і яно будзе выпраўлена, тут няма падстаў штрафаваць. На жаль, спажыўца не заўсёды задавальняе прафілактычная мера, ён патрабуе пакараць суб’ект гандлю. Даводзіцца тлумачыць, што заканадаўства дае магчымасць суб’екту, выправіўшы парушэнне, выбудаваць сваю работу належным чынам, — растлумачыла Алена Нагорная.

Не спяшацца пісаць скаргу, а спачатку наладзіць дыялог з крамай, параіла і загадчык аддзялення гігіены харчавання Рэспубліканскага цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя Ірына ДАЛАКІШВІЛІ.

— Суб’екту гандлю варта даць магчымасць прыняць меры па ліквідаванні недахопаў, а калі ўжо гэта не спрацоўвае, то тады звяртацца ў кантрольныя органы. Сёння ёсць шырокія магчымасці, каб прыцягнуць да адказнасці суб’ект гандлю, — адзначыла Ірына Далакішвілі, дадаўшы, што значныя аб’ёмы прадукцыі, якая не адпавядае нормам, канфіскуюцца і ўтылізуюцца.

У прыватнасці, з пачатку гэтага года толькі ў лабараторыі Мінскага гарадскога цэнтра гігіены і эпідэміялогіі было даследавана больш за 1,6 тысячы проб харчовых прадуктаў. З іх, як праінфармавала загадчык аддзялення гігіены харчавання аддзела гігіены Мінскага гарадскога цэнтра гігіены і эпідэміялогіі Вольга ЦІМАШЭНКА, 14 % не адпавядала нормам па тых або іншых паказчыках. Уся небяспечная і з адхіленнямі прадукцыя выключана з рэалізацыі і ўтылізавана. Што ж датычыцца гандлю, выяўляюцца неадпаведныя тавары як заводскай, імпартнай вытворчасці, так і ўласнай. Пераважна гэта шматкампанентныя салаты, сушы, прадукцыя, дзе шмат ручной работы.

Алена КРАВЕЦ