«Адназначна ахарактарызаваць бягучы стан эканомікі будзе складана, таму што насамрэч мы працуем у вельмі няпростых умовах. Сказаць, што ў нас няма праблем, — гэта будзе няправільна. Але тым не менш мэта ўрада ў бягучым моманце — зрабіць так, каб у нас быў збалансаваны рост эканомікі. Каб у нас аб’ёмы вытворчасці не суправаджаліся ростам складскіх запасаў, каб аб’ёмы вытворчасці не суправаджаліся ростам дэбіторскай запазычанасці. Каб наша эканоміка працавала эфектыўна. Можа, гэта і незаўважна, але ўрад вельмі эфектыўна працуе ў гэтым кірунку, мы працуем з нашымі партнёрамі па ЕАЭС, з партнёрамі ў Расійскай Федэрацыі. Ёсць шэраг дамоўленасцяў, якія дазваляюць нам з аптымізмам глядзець наперад», — падкрэсліў Прэм’ер-міністр. Ён прызнаў, што ёсць і праблемы ў асобных прадпрыемстваў, ёсць праблемы нават асобных галін.
«Мы ва ўрадзе прынялі рашэнне паглядзець на гэтыя праблемы сістэмна. Мы прааналізавалі шэраг прадпрыемстваў, якім у свой час па рашэнні кіраўніка дзяржавы была аказана дзяржаўная падтрымка. Прыемна, што для большасці гэтая падтрымка дала станоўчы эфект — прадпрыемствы працуюць, выконваюць свае абавязацельствы. Але ёсць шэраг прадпрыемстваў, якім гэтая падтрымка выніку не прынесла», — адзначыў ён. Цяпер урад прапрацоўвае стратэгічныя рашэнні, якія датычацца перш за ўсё канцэрнаў «Белллеспаперпрам» і «Беллегпрам», і простых рашэнняў тут няма. Па словах Прэм’ер-міністра, на працягу года плануецца ўносіць адпаведныя прапановы на ўзровень кіраўніка дзяржавы.
Што датычыцца знешнеэканамічнай дзейнасці, па выніках 7 месяцаў тэмп росту экспарту тавараў і паслуг — 101,2 %. «Але экспарт таксама павінен быць эфектыўным, мы не павінны прадаваць тавар сабе ва ўрон. Мы павінны зарабляць на экспарце нашых тавараў і паслуг», — заўважыў Аляксандр Турчын. Па яго словах, прагрэс у гэтым кірунку ўжо ёсць. Але дастаткова і праблем, аптымізму не дадаюць санкцыі, недружалюбныя крокі суседзяў, напрыклад нядаўняе закрыццё Польшчай граніц. «Мы кожны дзень жывём у нейкіх чаканнях чарговых, як я кажу, „чорных лебедзяў“. Мне здаецца, што спакойнага жыцця ўжо дакладна не будзе. Будуць узнікаць тыя ці іншыя праблемы, але наша задача з імі спраўляцца. Задача ўрада — не дапусціць ніякага абвалу і забяспечваць збалансаваны рост, нельга забяспечваць рост ва ўрон іншым паказчыкам, асабліва эканамічным», — дадаў кіраўнік урада.
Аб цэнаўтварэнні, якое павінна быць справядлівым
Журналісты закранулі і пытанне справядлівага цэнаўтварэння — задачу, якую Прэзідэнт пастаянна ставіць перад урадам. Аляксандр Турчын заўважыў, што класічнае рыначнае паняцце раўнаважкай цаны шмат у чым тоесна таму, што кажа Прэзідэнт аб формуле справядлівай цаны. Па словах Прэм’ер-міністра, вельмі складаная задача знайсці такую цану, якая б задавальняла і вытворцу, і прадаўца, і пакупніка. Ён нагадаў, што ў красавіку ўрадам было прынята рашэнне па карэкціроўцы парадку рэгулявання цэн вытворцаў. Ключавая мэта гэтага рашэння — даць магчымасць айчынным вытворцам устанавіць станоўчы ўзровень рэнтабельнасці вытворчасці сваёй прадукцыі. На прыкладзе прадпрыемстваў мяса-малочнай галіны ў Слуцку Аляксандр Турчын расказаў, што там узровень рэнтабельнасці дасягнуў 6 %. «Людзі вывелі з зоны адмоўных значэнняў вытворчасць сваёй прадукцыі і вырабляюць яе з невялікай рэнтабельнасцю. Гэта адназначна справядлівае рашэнне. Прычым узровень рэнтабельнасці ў 6 % таксама не вельмі дазваляе весці, напрыклад, інвестыцыйную дзейнасць. Але мы разумеем, што ў бягучым моманце гэтага будзе дастаткова», — сказаў кіраўнік урада. Разам з тым, звярнуў увагу ён, у структуры цаны ёсць і фактар росту заробкаў. «У нас рост заработнай платы ў рэальным выяўленні каля 10 %. У намінальным — значна вышэйшы. Але ў структуры сабекошту кожнага тавару ёсць зарплата, — адзначыў Аляксандр Турчын. — На мой погляд, знайсці гэты баланс, раўнавагу, справядлівасць — гэта галоўная задача ўрада. Сёння ўрад кантралюе працэсы, якія адбываюцца ў краіне».
Аб дапамозе фермерам з-за неўраджаю яблыкаў
Паводле слоў Прэм’ер-міністра, нельга, каб вытворца вырабляў прадукцыю сабе ва ўрон. Аляксандр Турчын прывёў у прыклад праблему неўраджаю яблыкаў, звязаную з неспрыяльнымі ўмовамі надвор’я сёлета. «Але ёсць выдаткі, пастаянныя выдаткі. Сад нельга не апрацоўваць, не даглядаць яго. Гэта значыць, ты выдаткі нясеш тыя ж, што і ў мінулым годзе, але размяркоўваеш іх не на 3 тысячы тон, а на 300 кілаграм. Таму сабекошт яблыка, відавочна, не можа быць такі, як летась, — адзначыў Прэм’ер-міністр. — Мы разумеем, што агулам у краіне аб’ём вытворчасці яблыкаў каля 40 % ад узроўню мінулага года. Урад прыняў усе рашэнні. У тым ліку мы зараз запускаем для фермераў банкаўскі прадукт. Для таго, каб тыя, у каго складаная сітуацыя са сваім бізнесам, маглі да наступнага года ўзяць на камфортных умовах крэдытныя рэсурсы, каб яны маглі дацягнуць да наступнага ўраджаю».
Аб збалансаванасці эканомікі і экспарце паслуг
У цэлым, адзначыў Аляксандр Турчын, калі глядзець на глабальныя, геапалітычныя ўмовы, у нас усё вельмі нават нядрэнна. «Эканоміка расце. Можа, не такімі тэмпамі, як хацелася б. Але, на мой погляд, да нейкай збалансаванасці мы прыйшлі», — сказаў Прэм’ер-міністр. Ён адзначыў работу аграрыяў, якія сёлета сабралі годны, адзін з самых высокіх у гісторыі ўраджай збожжавых. Расце жывёлагадоўля. Прадукты будуць, перапрацоўка ідзе, экспарт ёсць.
Складанай задачай Аляксандр Турчын назваў дыверсіфікацыю паставак. Хутка вырашыць яе немагчыма, але ўрад працуе над гэтым пытаннем. Тэмп росту экспарту тавараў і паслуг сёлета складае 101,2 %. «Не можа не радаваць апераджальны тэмп росту экспарту паслуг. Структура эканомікі ў развітых краінах мае на ўвазе ўдзельную вагу паслуг у ВУП большую, чым у Беларусі», — сказаў Прэм’ер-міністр. У гэтым плане кіраўнік урада адзначыў перспектывы развіцця такіх кірункаў, як турызм або IT-сектар, якім на дзяржаўным узроўні ўдзяляецца вялікая ўвага.
Валерыя СЦЯЦКО
