Нам ды нашай цётачцы, мамінай сястры, яшчэ пашанцавала: мы жылі (калі можна гэтак сказаць) у бараках. Праўда, сваякі — паводдаль, на самым ускрайку, каля былога будаўнічага камбіната.
Якраз з гэтага прадпрыемства мужу маёй цёткі, што вярнуўся з вайны інвалідам, выпісалі нейкіх дошак-аполкаў, і ён, мужчына хай сабе і без нагі ды здароўя, згарусціў з іх невялічкі хлевушок.
Пасля гэтага яны разам з цёткай прыдбалі на базары худога і такога ж кульгавага парсючка (на лепшае свінчо грошай не было), планавалі патрымаць, падкарміць яго да Каляд, каб потым, калі выжыве, па-людску адзначыць свята...
Але ж, раней за Каляды ў дзядзькі быў дзень нараджэння, круглая дата — трэба ж сабраць гасцей? Мама, памятаю, вельмі рада была запрашэнню, бо ведала, што сястра нештачка прыгатуе, пакорміць, бо, здаралася, дома зусім не было чаго есці. І ці толькі ў нас?
...Не дзіва, што за сталом дзядзькаў сусед завёў размову пра парсючка. Маўляў, глядзі, Іване, у горадзе банда стала арудаваць, красці жывёл. Пад’язджае на машыне, падобнай да хуткай дапамогі, з яе выходзяць трое, усё чын чынам — у белых халатах. Адзін пасля стаіць на шухеры, двое ўсыпляюць свінчо ці казу, кладуць на насілкі і грузяць у машыну.
— Брэшаш! — не паверыў дзядзька. — Сведкі ж, людзі кругом.
— Днём — так, — згадзіўся сусед, — а ноччу?.. Ну прыехала да некага хуткая, ну забрала... Дасць бог дзень — пачуем каго і з якою хваробай.
А тым часам на зямлю апусціўся вечар. Трамваі ў горадзе яшчэ не хадзілі, нанач мы заставаліся ў гасцях: пасцяліла цётка на падлозе. Але ж нам да гэтага не прывыкаць — галоўнае, каб цёпла ды ціха.
Помню, улягліся неяк і нават заснулі, як раптам — ба-бах! Цётка, дзядзька, мама, загадаўшы малым ляжаць і не варушыцца, кінуліся да адзінага акна, сталі пазіраць на вуліцу.
— Вунь, мусіць, машына? Можа, нават хуткая? — заўважаў гаспадар. — Праўда, з яе ніхто не выходзіць... Ну, у белым жа нікога не відаць? Ці выйшлі ўжо?
Дзядзька рвануўся быў да дзвярэй, каб выйсці ў двор да хлеўчыка. Цётка заступіла яму дарогу, закрычала:
— Не пушчу! Ты што, стрэлу не чуў? Новых куль захацеў?
Спаць, здаецца, не выпадала. Але ж, дзядзька, пачакаўшы, стаў на табурэтку, пакруціў лямпачку — запаліў святло...
Першай, паказваючы рукою пад стол, зайшлася ад смеху мама. І было з чаго: над сталом, вісеў пабіты вайной гадзіннік, гірай у ім служыла бутэлька з вадой. Вечарам яе падцягнулі — паднялі вышэй, а ноччу, выдаўшы ледзь не сапраўдны выбух, яна грымнула на падлогу.
— Дык дзе ты бачыў машыну? Як мог у гэтакай цемры? — сварыліся на дзядзьку нашы матулі. — Зусім звар’яцеў са сваім парсючком... Дзяцей напалохаў, сон перабіў...
— Была машына! Я бачыў, — ледзь не бажыўся дзядзька. — І злодзеі, мусіць, былі, але ж нечага спужаліся. Можа, нашага «стрэлу»?
Так ці іначай, але назаўтра дзядзька купіў вялікі замок. Дзверы ў хлеўчыку сталі на ноч замыкацца. Парсючок рос, а з ім — і наша надзея на шчодры вечар, на чарговае свята. Без стрэлаў.
Зоя Наваенка,
г. Глыбокае.
