Спецыяліст сцвярджае, што менавіта з дапамогай біятэхналогій атрымліваюцца пэўнага роду мікраарганізмы, потым напрацоўваюцца камерцыйна даступныя прадукты, якія будуць асновай новых прэпаратаў. «На пярэднім краі і CAR-T — тэрапія для барацьбы з ракам. Гэта вельмі складаная па сваёй сутнасці тэхналогія, якая была паспяхова развіта ў нашай краіне і ўжо ўкаранёна ў практыку», — адзначыў Аляксей Труханаў.
«ХімФармСінтэз» — структурнае падраздзяленне Інстытута біяарганічнай хіміі, якое ажыццяўляе выпуск больш за 15 прэпаратаў і субстанцый. «Тонкі арганічны сінтэз дазваляе змагацца з цяжкімі хваробамі пухліннай прыроды. І гэтыя прэпараты пастаўляюцца не толькі ў цэнтры нашай краіны, але і за мяжу», — адзначыў навуковец.
У цэлым кіраўніцтвам краіны высока ацэненая работа фармакалагічнага кластара НАН. «Прадпрыемства „Акадэмфарм“ выпускае больш за 40 найменняў прэпаратаў і біялагічна актыўных рэчываў. Калі здарыўся кавід і прэпарат для разрэджвання крыві быў у дэфіцыце ва ўсім свеце, менавіта „Акадэмфарм“ распрацаваў і эфектыўна ўкараніў тэхналогію па выпуску аналага, а таксама лекі, пра якія мы ўспамінаем, калі пачынаецца сезон розных эпідэмій», — падкрэсліў акадэмік-сакратар.
Аддзяленне хіміі і навук аб Зямлі займаецца не толькі медыцынай. «Нядаўна мы праводзілі 18-ю Беларускую антарктычную экспедыцыю. У яе складзе эксперты, якія праводзяць навуковыя даследаванні па шырокім спектры кірункаў. Тут вывучаецца фізіка атмасферных працэсаў, кантроль азонасферы, кліматалогія, метэаралогія, біялогія і геалогія. У Беларусі ёсць уласная антарктычная станцыя. Гэта не проста шэраг будынкаў, якія забяспечваюць пражыванне спецыялістаў, гэта навуковая інфраструктура. Не кожная краіна, нават высокатэхналагічна развітая, можа пахваліцца наяўнасцю ўласнай навуковай інфраструктуры ў Антарктыдзе», — падкрэсліў Аляксей Труханаў.
Шэраг арганізацый НАН працуе ў галіне хімічных навук. Яны распрацоўваюць тэхналогіі па перапрацоўцы мінеральнай сыравіны, вядуць работы ў галіне сістэм водаачысткі і водападрыхтоўкі. «Гэта не толькі пытанні фільтрацыі, але і фарміравання іёнаабменных матэрыялаў, якія могуць селектыўна экстрагаваць з водных сістэм пэўныя іёны, напрыклад, здабываць іёны медзі і свінцу, насычаючы яе менш шкоднымі кампанентамі. Гэта дазваляе падрыхтоўваць ваду па самых высокіх стандартах якасці», — растлумачыў навуковец.
Інстытут прыродакарыстання вядзе сур’ёзныя распрацоўкі ў галіне торфу. З яго вырабляецца шэраг іншых карысных прадуктаў з высокім дабаўленым коштам. У тым ліку падсцілачныя матэрыялы для прымянення ў птушніках, рознага роду сарбенты на аснове торфу, а таксама шэраг тэхналогій па атрыманні актываваных вуглёў. З торфу вырабляюць покрыўныя матэрыялы для вырошчвання грыбоў, што дазволіла пазбавіцца ад імпарту на суму каля 2 мільёнаў долараў.
«У Палескім аграрна-экалагічным інстытуце ёсць галіновая лабараторыя, якая працуе ў інтарэсах Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчавання па распрацоўцы аптымальных рацыёнаў кармоў. Гэта аналіз кармавой базы, метадычныя рэкамендацыі для таго, каб наша жывёлагадоўля атрымлівала ўзважаныя збалансаваныя кармы», — дадаў Аляксей Труханаў.
Сяргей КУРКАЧ
