Калгасных кароў у тыя часы шанавалі (цяпер, мусіць, яшчэ больш?) — пасвілі на поплаве. Нашых, вясковых (два статкі па 150 галоў), — на няўдобіцы ды балоце. Пакуль карова прыйдзе адтуль, малака ўжо меней, і гаспадыням выйсце адно — днём хадзіць на дойку, а гэта — за чатыры вярсты, потым, з малаком, — назад.

І пастуха наняць цэлая «апупея» была: загадзя разглядалі кандыдатуры, абмяркоўвалі ўмовы аплаты, «абавязкі бакоў»... Пакуль дамаўляліся — галасы зрывалі: гвалт на ўсю вёску стаяў! Цяпер толькі показка засталася: «Што вы крычыце, быццам пастуха наймаеце?!» Бо ў ім здаўна ўжо патрэбы няма: на ўвесь аграгарадок штук дзесяць рагуль засталося. Пашы — мора-акіян, як той казаў! Асобныя з кароў яшчэ і носам круцяць, выбіраюць сабе найлепшую.

Знаёмая Лыска, у прыватнасці, зусім разбэсцілася: пастаіць там, дзе гаспадыня навяжа, а потым пакруціцца — колік вырве і гайда «ў палі» — пашукаць смачнейшага.

Што цікава, знайшоўшы і такі дарваўшыся, нейкая іншая карова галавы не падымала б, а гэта... ветлівая: анікога не прапусціць — кожнага ўважыць, разгледзіць, вачыма правядзе, нават мыкне, як бы павітаецца (у адрозненне ад асобных людзей)...

І сена з заліўнога лугу яна ў нас не есць — даводзіцца на закінутых гародах сушыць. Там гэткі пырнік, што, здаецца, сам еў бы, але ж Лысцы трэба.

Вось такая яна ў нас барыня, а ўжо ж маці — дык і слоў няма!

Кажуць, карова, баронячы сваё дзіця, нават з воўкам счапіцца можа. І такі ж адаб’е: на рогі яго падыме і аб глебу. Але ж воўк — пагроза рэальная. А тут...

На падворку днямі страшны гармідар усчаўся: тупат, грукат, сокат курэй — нібы коршакі наляцелі.

Гаспадыня куляй на двор і тут жа спынілася, бо яго не пазнала: вёдры, скрынкі, лаўкі — усё параскіданае... Лыска — хвост трубой — кругі наразае — ганяе... курэй.

Тыя, бедныя, кудахчуць, на дахі ўзлятаюць, на зямлі, дзе могуць, хаваюцца, але ж карова адусюль дастае... Веласіпед на рогі падняла, дыхае, як дракон... Страшна падысці... Хіба што цялятка пусціць?

Лыска ўбачыла яго жывога-здаровага (куры не схапілі?), палізала, ровар паставіўшы, і заціхла.

Куры праз нейкі час таксама паспакайнелі — саскочылі з дахаў, паселі на седала (певень — самы першы, дарэчы). Але ж да рання на двор не выходзілі: не хацелі ні піць, ні есці. За двое сутак ніводнага яйка не знеслі, бо, напэўна, стрэс?

...У чаканні яго і гаспадыня цяпер жыве: з жахам думае, што ж будзе, як бычок падрасце, як настане пара ад мамкі адымаць? Лыска ж не дазволіць?! Яна ж, крый божа, хлеў разнясе.

Праўду кажуць, што гаспадарку весці — не штанамі трэсці: дай божа — гаспадару — з добрай гаспадыняй, а ёй — з гаспадаром, з мужчынам.

Соф’я Кусянкова,
в. Лучын, Рагачоўскі раён.

P. S. Дарэчы, пра курэй. Яны за сваё патомства таксама каго хочаш «парвуць». На ўласныя вочы бачыла, як квактуха, «учуўшы» коршака, «гэркнула» нешта сваім куранятам... Тыя — урассыпную, а яна... узнялася ўверх і да ворага. Не паверыце: метраў з дзесяць праляцела — потым шлёпнулася, бо яно ж не курыная справа — лятаць... А вось малых бараніць...

Асобным людзям не грэх павучыцца.