Сеткавае выданне zviazda.by

У многім аблічча сучаснага літаратурнага працэсу вызначаюць перыядычныя літаратурна-мастацкія выданні: найперш — «Полымя», «Маладосць», «Нёман». Чытачу заўсёды цікава, якімі будуць наступныя нумары гэтых часопісаў. Пра «Полымя» ў 2025 годзе — наша размова з галоўным рэдактарам Віктарам Шніпам.

У Цэнтральнай навуковай бібліятэцы акадэміі навук прайшла прэзентацыя кнігі «Лексічны атлас беларускіх народных гаворак: аналітычныя і даведачна-інфармацыйныя матэрыялы».

Знаёмім вас з новымі выданнямі, якія ўбачылі свет у Выдавецкім доме «Звязда». Скажам адразу, што прапановы знойдуцца для розных узростаў і ўпадабанняў.

Стала ўжо добрай традыцыяй напярэдадні Дня роднай мовы абмяркоўваць у рэдакцыі «Звязды» з удзелам дасведчаных экспертаў актуальныя пытанні, якія тычацца развіцця і існавання беларускай мовы.

У рамках тыдня беларускай мовы ў Цэнтры даследаванняў беларускай культуры мовы і літаратуры НАН Беларусі прайшла прэзентацыя дакументаў, знойдзеных вучонымі падчас экспедыцый. Гэта татарскія рукапісы, якія належалі Аляксандру (Алі) Адамовічу — імаму Мядзела (гады жыцця — 1858-1945).

Урачыстасць адбудзецца па благаславенні Мітрапаліта Мінскага і Заслаўскага Веніяміна, Патрыяршага Экзарха ўсяе Беларусі. Можна сказаць, што гэта свята асветніцтва — ужо традыцыйнае для краіны. Яно дазваляе ўспомніць пра тое, што калісьці першыя кнігі на нашай зямлі з’яўляліся праз пашырэнне хрысціянства, кніга сапраўды несла святло — душы, веры. Спачатку кнігі перапісвалі ад рукі, а пасля сталі друкаваць (дарэчы, першыя выданні Францыска Скарыны мелі духоўны змест, а сёлета мы адзначым 500 гадоў з выхаду яго «Апостала»). Быў час, калі вучыцца чытаць і пісаць пачыналі менавіта па гэтых кнігах. І сёння духоўная літаратура запатрабаваная ў грамадстве, таму што дапамагае людзям умацаваць каштоўнасці, спрыяе развіццю асобы, дае адказы на шмат якія жыццёвыя пытанні.

У апошні час развіццё беларуска-башкірскіх літаратурных сувязяў набывае новы ўзровень. Ва Уфе пабывалі беларускія літаратары — першы намеснік старшыні Саюза пісьменнікаў Беларусі Алена Стэльмах, старшыня Брэсцкага абласнога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі Таццяна Дземідовіч. У Беларусь не аднойчы прыязджаў старшыня Саюза пісьменнікаў Рэспублікі Башкартастан Айгіз Баймухаметаў. А ў 2023 годзе ў Мінску і Мінскай вобласці прайшлі Дні башкірскай літаратуры ў Рэспубліцы Беларусь. Падзея мела шырокі розгалас. Паэты і празаікі Башкартастана правялі вечар башкірскай паэзіі, пабывалі ў розных бібліятэках і музеях Мінска, выступілі перад самымі рознымі аўдыторыямі. Цікавасць да гасцей, іх творчасці была непадробная, самая шчырая.

Згадваючы Івана Навуменку, не так і проста вызначыць, з чаго пачаць. Настолькі ён шматгранны ў сваіх памкненнях і дасягненнях. Народны пісьменнік Беларусі, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР, лаўрэат прэміі камсамола Беларусі, заслужаны дзеяч навукі БССР, доктар філалагічных навук, дырэктар Інстытута літаратуры імя Янкі Купалы, акадэмік, віцэ-прэзідэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, старшыня Вярхоўнага Савета БССР... Дзе б ні працаваў, вызначаўся высокай аддачай свайго даравання. А як пісьменнік праявіў сябе ў розных жанрах: празаік, дзіцячы аўтар, крытык, літаратуразнаўца, драматург, публіцыст. Дасягненні таму і значныя, што валодаў велізарным ад прыроды талентам. Быў упэўнены: сапраўдная літаратура нараджаецца «з таго, што глыбінна перажыта самім пісьменнікам, што запала яму ў сэрца, што яго хвалюе, радуе, абурае». Гэтым кіраваўся і ва ўласнай творчасці.

На Гомельшчыне, малой радзіме Івана Навуменкі, знаўцаў мастацкага слова ў чарговы раз аб’ядналі міжнародныя навуковыя чытанні «Рэгіянальнае, нацыянальнае і агульначалавечае ў славянскіх літаратурах». Навуковы форум, прысвечаны памяці народнага пісьменніка Беларусі, прайшоў у Гомельскім дзяржаўным ўніверсітэце імя Ф. Скарыны.

Раённае свята «Дзень кнігі» адбылося ў Гімназіі горада Дзяржынска. Арганізатарам фестываля, які прыцягнуў увагу сотняў школьнікаў (і нават дашкольнікаў!) і іх бацькоў, усіх кіраўнікоў устаноў адукацыі Дзяржыншчыны, стала ўпраўленне па адукацыі, спорту і турызму Дзяржынскага райвыканкама.