Намеснік пастаяннага прадстаўніка Беларусі пры ААН Павел Яўсеенка ў сваім выступленні адзначыў, што Другая сусветная вайна — самы маштабны і кровапралітны канфлікт у гісторыі чалавецтва.
«Значэнне і трагізм падзей гэтага глабальнага канфлікту аказаліся настолькі вялікія для маёй краіны, што сёння, праз 80 гадоў, больш як 90 працэнтаў жыхароў Беларусі лічаць яго адной з самых важных падзей у гісторыі нашай дзяржавы. Таму Беларусь адказна і з гонарам выступіла сааўтарам рэзалюцыі аб правядзенні спецыяльнага ўрачыстага пасяджэння Генеральнай Асамблеяй ААН. Мы ўдзячны ўсім дзяржавам за падтрымку гэтай важнай юбілейнай ініцыятывы», — сказаў дыпламат.
Ён нагадаў, што па выніках Другой сусветнай вайны Беларусь была прызнана самай пацярпелай з рэспублік Савецкага Саюза. Вайна і перыяд нацысцкай акупацыі нанеслі краіне непапраўныя страты.
«Рукамі нацыстаў і іх памагатых было знішчана не меней 12 300 нашых сёлаў і вёсак, з якіх 288 вёсак цалкам спалены разам з жыхарамі і пасля вайны ўжо ніколі больш не адрадзіліся. Разбурана 209 з 270 гарадоў. Толькі па папярэдніх разліках, урон, прычынены Беларусі нацысцкімі злачынцамі за гады вайны, перавышае $2,4 трлн без уліку кошту вывезеных культурных каштоўнасцей і выяўленых новых звестак аб пацярпелых населеных пунктах», — прывёў шэраг фактаў Павел Яўсеенка.
У той жа час, заўважыў дыпламат, Беларусь не атрымала справядлівай і колькі-небудзь суразмернай кампенсацыі за нанесеную краіне і яе народу шкоду.
«Народ Беларусі ў Другую сусветную вайну падвергнуўся ўсім формам нацысцкага генацыду, які забраў жыцці кожнага трэцяга жыхара нашай краіны. На тэрыторыі Беларусі фашыстамі было арганізавана звыш 570 лагераў смерці для масавага знішчэння людзей. Шырока практыкаваўся гвалтоўны вываз дарослых і дзяцей для працоўнай эксплуатацыі і фактычнага рабства, ахвярамі якога сталі больш за 380 тыс. чалавек. Задакументавана правядзенне не менш як 187 буйных карных аперацый супраць мірнага насельніцтва Беларусі, гэта значыць фактычна штотыднёвых рэйдаў на працягу чатырох гадоў. Знішчаючы беларусаў, нацыстаў не цікавіў ні ўзрост, ні пол ахвяр. Гэта быў фашызм у сваёй самай бесчалавечнай форме і жахлівым маштабе», — звярнуў увагу прадстаўнік Беларусі.
Вайна не абышла бокам ні адну сям’ю, якая пражывала на тэрыторыі Беларусі. У кожнай беларускай сям’і ёсць гісторыі і рэліквіі, звязаныя з гэтай лёсавызначальнай для ўсяго народа падзеяй: медалі ўзнагароджаных пасмяротна прадзедаў, іх абпаленыя лісты з фронту, чорна-белыя фотакарткі з праніклівымі словамі на абароце, пахаванкі.
Вайна не абышла бокам ні адну сям’ю, якая пражывала на тэрыторыі Беларусі. У кожнай беларускай сям’і ёсць гісторыі і рэліквіі, звязаныя з гэтай лёсавызначальнай для ўсяго народа падзеяй: медалі ўзнагароджаных пасмяротна прадзедаў, іх абпаленыя лісты з фронту, чорна-белыя фотакарткі з праніклівымі словамі на абароце, пахаванкі.
Менавіта таму Дзень Перамогі, які адзначаецца Беларуссю штогод у азнаменаванне вызвалення ад фашысцкай акупацыі, для нас асаблівае свята, свята, як спяваецца ў песні пасляваенных гадоў, са слязамі на вачах. Мы ганарымся тым, што беларусы ўнеслі неацэнны ўклад у разгром нацызму. Амаль паўтара мільёна беларусаў, мужчын і жанчын, змагаліся на франтах у шэрагах Чырвонай арміі і ў партызанскіх атрадах, вялі бесперапынную барацьбу, прыносячы ў ахвяру свае жыцці і лёсы дзеля свабоды і міру. Жыццёва важную і неацэнную падтрымку ім аказвалі мільёны працаўнікоў тылу і медыцынскія работнікі«, — сказаў Павел Яўсеенка.
Таму асаблівую ўвагу ў краіне ўдзяляюць ветэранам вайны, жывым сведкам і непасрэдным удзельнікам падзей, вартавым памяці і праўды аб трагедыі, якая адбылася, падкрэсліў дыпламат.
Сёння ў Беларусі пражываюць крыху больш за 800 ветэранаў, а таксама каля 6 тыс. пацярпелых ад наступстваў вайны. «Мы шануем іх подзвіг і дзякуем за перамогу і мір. У нашай краіне створана сістэма сацыяльнай падтрымкі і дапамогі ўдзельнікам і ахвярам Другой сусветнай вайны, якая пастаянна ўдасканальваецца, — адзначыў намеснік пастаяннага прадстаўніка Беларусі. — Мы шануем і памятаем усіх тых, хто не дажыў да сённяшняга дня».
Ён дадаў, што за 80 гадоў у Беларусі створана больш за 8,5 тыс. помнікаў героям і ахвярам Другой сусветнай вайны, а таксама ахвярам халакоста, які праходзіў паралельна з генацыдам беларускага народа. Гэта мемарыяльныя комплексы, воінскія пахаванні, помнікі, абеліскі, памятныя дошкі, алеі і скверы.
За апошнія пяць гадоў на дзяржаўным узроўні зроблены шэраг важных крокаў, закліканых увекавечыць памяць аб ахвярах вайны, захаваць гістарычную праўду і памяць.
«Відавочна, што захаванне гістарычнай памяці немагчыма без пераемнасці пакаленняў і актыўнага ўцягвання моладзі. Тэмы Другой сусветнай вайны і яе ахвяр уключаны ва ўсе навучальныя праграмы Беларусі. Новыя пакаленні павінны памятаць аб уроках мінулага, каб не дапусціць паўтарэння такой трагедыі ў будучым», — перакананы дыпламат.
