Заяўленая тэма актуальна сёння для прафсаюзаў усяго свету. Інфарматызацыя, лічбавізацыя тэхналагічных працэсаў і бізнесу прыводзяць да знікнення шэрагу прафесій. У сваю чаргу развіццё лічбавых платформ цягне за сабой кардынальную трансфармацыю форм занятасці ў цэлым. Размываюцца традыцыйныя паняцці «наймальнік» і «работнік», «працоўнае месца» і «працоўны час» і гэтак далей. І гэтыя змены ўжо сёння на практыцы датычацца многіх прафесій і сфер дзейнасці. Інфармацыйныя тэхналогіі, пасажырскія перавозкі, службы дастаўкі, бытавыя паслугі — у многіх выпадках спецыялісты гэтых сфер працуюць менавіта праз лічбавыя платформы.

— Вядома, развіццё лічбавых платформ мае свае значныя плюсы. У першую чаргу, гэта пашырэнне магчымасцей занятасці, асабліва для ўразлівых катэгорый — моладзі, жанчын з дзецьмі і гэтак далей, — адзначыў Юрый Сянько. — Але ў той жа час гэта і пэўныя патэнцыяльныя пагрозы. Перш за ўсё, гэта рызыкі зніжэння сацыяльных гарантый для людзей і пашырэння няўстойлівай занятасці.

У гэтых умовах сацыяльныя партнёры шэрагу краін ужо пачалі распрацоўваць і ўкараняць новыя механізмы, якія павінны забяспечыць рэгуляванне новых форм працоўных адносін.

— У Беларусі платформавая занятасць на гэтым этапе не атрымала празмерна шырокага распаўсюджвання. Паводле апошніх даных, гэта каля 1 % ад занятых у эканоміцы ў цэлым. Гэта вынік сумеснай работы сацыяльных партнёраў нашай краіны па захаванню і развіццю традыцыйных прадпрыемстваў і стабільнай занятасці. Дзякуючы гэтаму людзі маюць пастаянную работу, даход і сацыяльныя гарантыі, — падкрэсліў Юрый Сянько. — Разам з тым мы разумеем, што прагрэс не стаіць на месцы. Таму ўжо сёння на заканадаўчым узроўні прыняты шэраг рашэнняў, накіраваных на абарону патэнцыйных работнікаў лічбавых платформ.

У прыватнасці, у Працоўным кодэксе ўрэгуляваны пытанні дыстанцыйнай работы, узмоцнена абарона пенсіённых правоў самазанятых. Дастаткова сур’ёзныя навацыі на заканадаўчым узроўні ўкаранёны і ў частцы работы лічбавых платформ — агрэгатараў пасажырскіх перавозак. Гэтаму сегменту нададзена асаблівая ўвага заканадаўцаў, паколькі менавіта тут у нашай краіне лічбавыя платформы і платформавая занятасць атрымалі найбольшае распаўсюджанне.

Як адзначыў лідэр нацыянальнага прафцэнтра, з улікам сучасных выклікаў прафсаюзы Беларусі сумесна з сацыяльнымі партнёрамі працуюць над далейшым удасканаленнем заканадаўства. У сувязі з гэтым прафсаюзы Беларусі зацікаўлены ў вывучэнні вопыту іншых краін. У прыватнасці, Кітая, які з’яўляецца лідэрам у пытаннях лічбавізацыі эканомікі і ўжо распрацаваў і прымяняе комплексны дакумент, які рэгламентуе новыя формы занятасці.

Сход лідэраў прафсаюзаў краін-удзельніц Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва даў магчымасць абмеркаваць міжнародную практыку работы, усе плюсы і мінусы розных падыходаў у гэтай сферы, што, у сваю чаргу, стане добрай асновай для далейшага ўдасканалення нацыянальнага заканадаўства ў інтарэсах людзей.

Алена КРАВЕЦ