Усё змяшалася ў польскім каралеўстве! І на гэты раз тое, што цяпер адбываецца больш нагадвае забаўляльную гульню на вясельных ігрышчах: пакуль гучыць музыка ўсе бегаюць вакол крэслаў і як толькі яна сціхае ўсе гульцы з неймавернай хуткасцю спрабуюць заняць бліжэйшае да яго крэселка, каб не апынуцца не ў спраў. Сэнс такі: хто паспеў прысесці першым — той і мае права гуляць далей. 

Аналагічная сітуацыя адбывалася і на выбарах прэзідэнта Польшчы. Пасля першага тура засталіся два кандыдаты — мэр Варшавы і стаўленік Грамадзянскай кааліцыі Рафал Тшаскоўскі і прыхільнік партыі «Права і справядлівасць» Караль Наўроцкі. Ні ў аднаго з іх не было абсалютнай большасці ў кішэні, таму да апошняга было складана выказаць здагадку, у чый бок хіснецца чаша вагаў. У выніку пасля галасавання 1 чэрвеня перамога з мінімальнай перавагай дасталася Каралю Наўроцкаму. 

Нагадаем, што другі тур выбараў прэзідэнта ў Польшчы адбыўся 1 чэрвеня. У прыватнасці, ён набраў 50,89% галасоў выбаршчыкаў. Яго супернік Рафал Тшаскоўскі атрымаў амаль на 370 тысяч галасоў менш. Розніца паміж кандыдатамі пры падліку галасоў склала менш за 2%. Не істотна, як той казаў...

Дарэчы, назіральная місія АБСЕ на той момант не зафіксавала істотных парушэнняў на выбарах, адзначыўшы высокі прафесіяналізм работнікаў выбарчых камісій. 

Усё б добра, здавалася, сеў першым — крэсла тваё. Аказваецца, не ўсё так лёгка. У польскі выбаркам, як з рога багацця, пачалі сыпацца скаргі на памылкі ў падліку галасоў. Да разбору палётаў была вымушаная падлучыцца генеральная пракуратура, выбарачна праверыўшы 10 абласных выбарчых камісій. Вынік уразіў: у 9-ці з 10 былі выяўленыя парушэнні. 

«Замена галасоў у выбарчых камісіях. Маштаб раскрыты» пад такім кідкім загалоўкам выйшаў на выходных матэрыял на польскім рэсурсе RMF24.

У ім сцвярджаецца, што ў 9 камісіях былі выяўлены парушэнні, у тым ліку ў 7 адбыўся абмен галасамі, што прывяло да памылковага прызнання таго, што большую колькасць галасоў у гэтых абласцях атрымаў Караль Наўроцкі. Пра гэта агенцтву паведаміла прэс-сакратар Генеральнага пракурора. 

Яна адзначыла, што аналіз аглядаў пратаколаў паказаў, што ў сямі з дзесяці камісій адбылася замена галасоў, «што прывяло да памылковай здагадкі, што большую колькасць галасоў у гэтых абласцях атрымаў Караль Наўроцкі, у той час як пералік судом выбарчых бюлетэняў паказаў, што гэтую колькасць галасоў атрымаў Рафал Тшаскоўскі».

У матэрыяле ўдакладняецца, што гаворка ідзе пра абласныя выбарчыя камісіі ў Кракаве, Стральцу-Апольску, Мінску-Мазавецкім, Алесне, Грудзендзе, Вянцы-Берасце-Куяўскім і нават у Гданьску (родным для Наўроцкага горадзе).

Што да іншых камісій, то ў Тарнове візуальны агляд пацвердзіў вынік галасавання, запісаны ў пратаколе, а ў абласной выбарчай камісіі ў Катавіцэ адбылося памылковае даданне абодвум кандыдатам несапраўдных галасоў.

А вось у Каменнай гары высветлілася, што ў пакеце, які змяшчае галасы, паданыя за кандыдата Караля Наўроцкага, былі бюлетэні за яго саперніка — Рафала Тшаскоўскага. З пераліку галасоў вынікае, што ў Каменнай гары большую колькасць галасоў атрымаў як раз-такі Рафал Тшаскоўскі, а не Караль Наўроцкі, як паказана ў пратаколе камісіі.

Абвінавачванне паведаміла на платформе X, што ў агульнай колькасці парушэнні адбыліся ў 9 з 10 камісій. У сувязі са з’яўленнем новых парушэнняў у выбарчым працэсе генпракурор ужо заявіў, што будзе імкнуцца высветліць усе сумневы, запатрабаваўшы, калі гэта неабходна, пералічыць выбарчыя бюлетэні, гаворыцца ў паведамленні яго прэс-сакратара. 

У абгрунтаваных выпадках, як адзначаецца, будуць пачаты падрыхтоўчыя працэдуры для ўстанаўлення ўсіх абставінаў і іх прававой ацэнкі. 

Сітуацыю ў сацыяльных сетках пракаментаваў сам міністр юстыцыі і генеральны пракурор Адам Боднар.

«Самая жудасная сітуацыя адбылася ў Каменнай гары, — напісаў ён на партале X. — у пакеце галасоў, пададзеных за Караля Наўроцкага, былі важныя галасы, пададзеныя за Рафала Тшаскоўскага. У пратаколе першапачаткова запісана перамога Караля Наўроцкага. Пасля пераносу галасоў у адпаведны спіс і падліку ўсяго яшчэ раз — аказалася, што больш галасоў атрымаў Рафал Тшаскоўскі. Пракуратура вывучае магчымасць здзяйснення злачынства», — паведаміў ён.

Як гаворыцца, запасімся папкорнам і працягваем сачыць за сітуацыяй. Ужо вельмі цікавай яна можа апынуцца на выхадзе.

У тэму

У выбаркам Польшчы паступае рэкордная колькасць скаргаў на вынікі выбараў прэзідэнта

Колькасць скаргаў на вынікі прэзідэнцкіх выбараў, якія прайшлі ў Польшчы, можа дасягнуць 50 тысяч, што практычна ў 10 разоў перавысіць паказчыкі папярэдніх выбараў кіраўніка дзяржавы ў 2020 годзе, паведамляе ТАСС са спасылкай на польскае агенцтва PAP і прэс-сакратара Вярхоўнага суда Рэспублікі (займаецца сцвярджэннем вынікаў выбараў) Аляксандра Стэмпкоўскага.

«Да чацвярга мы меркавалі, што колькасць пратэстаў складзе крыху больш за 40 тысяч, але ў пятніцу (20 чэрвеня — Зв.) па пошце прыйшло яшчэ 5 тысяч. І мы яшчэ чакаем, што паступяць чарговыя. Такім чынам, мы разлічваем на 50 тысяч пратэстаў», — распавёў Стэмпкоўскі. 

Акрамя таго, у гутарцы з радыёстанцыяй Wnet ён назваў такі наплыў пратэстаў «гібрыднай атакай на Вярхоўны суд», аргументаваўшы гэта тым, што вельмі многія са скаргаў нібыта капіююць тэкст, апублікаваны дэпутатам кіруючай Грамадзянскай кааліцыі Раманам Гертыхам. Згаданы народны выбраннік неаднаразова заклікаў пералічыць галасы на ўсіх выбарчых участках у сувязі з сістэматычнымі парушэннямі пры падліку галасоў.

Прадстаўнік Вярхоўнага суда паабяцаў, што орган пастараецца прытрымлівацца адведзенага законам тэрміну на рашэнне аб прызнанні вынікаў галасавання — на гэта адводзіцца 30 дзён з дня абвяшчэння вынікаў выбараў, г. зн. да 2 ліпеня. Аднак ён не выключыў, што Вярхоўны суд можа выйсці за рамкі гэтага тэрміну з-за беспрэцэдэнтнай колькасці скаргаў.

Маргарыта ЗАРОЎКІНА