Такім чынам, чорт багата лапцяў стаптаў, пакуль гэту пару сабраў. Саша з Машай (назавём іх так) купілі ў нашым мястэчку дыхтоўную сядзібу, прыгналі машыну «Победа» (у акрузе мала хто матацыклы меў), перавезлі гаспадарку з кароў, свіней і рознага птаства, а да яе — хатнюю работніцу (усім казалі, што яна — сваячка).
І пры гэтым «багацей», як потым пачулі, папрасіў лабарантку ў бальніцы вярнуць яму баначку.
Не адставала ад яго і жонка. Дазнаўшыся, што адна з нашых дзяўчат едзе ў Мінск, заклікала яе ў хату. На радасцях, што можна перадаць нешта сыну (ён у сталіцы вучыўся), выцягнула з шафкі пару каўбас, па кавалку сала, мяса і паляндвіцы, слоік мёду, аднаго-другога варэння... А потым, са словамі: «Усё роўна ж адзін не з’есць», — ледзь не ўсё... схавала назад. Гасцінцам для студэнта стаў невялічкі слоічак мёду.
Вось такія жмінды бываюць. Шкода, што не хутка іх распазнаеш, але... Вільня будавалася па цаглінках, характары пазнаваліся па ўчынках.
...Летам усе мясцовыя гаспадары спяшаліся накасіць, назапасіць на зіму сена.
Гэта — як і многія іншыя нялёгкія справы — у мястэчку рабілася талакой: людзі дапамагалі адзін аднаму; грошай за работу ніхто нікому не плаціў.Атрымалі дзялянку і нашы навасёлы. Каб скасіць яе, гаспадар паклікаў на дапамогу мясцовых мужчын (сам, што іх трохі здзівіла, на сенажаць з касою не прыйшоў. Мусіць, таму, што не царская гэта справа?). Затое наконт падмацунку сказаў: «Яго жонка не ў поле прынясе, а дома стол накрые». «Відаць, нагатавала ўсяго-ўсяго, як на баль», — западозрыў адзін касец. — «Ага, — згадзіўся другі, — столькі, што і не данесці... Можа, ці паядзім усё?» — «Гэта нашча? Намахаўшыся касой? Ды я, брат, цэлага вала праглыну!» — паабяцаў трэці і ў прадчуванні пагладзіў жывот: маўляў, вала не вала, а на смачны кусочак знойдзецца куточак.
Мужчыны, карацей, разлічвалі, спадзяваліся, а ўжо ж як стараліся...
Скончыўшы работу, паглядзелі на раўнюткія пракосы, павыціралі спацелыя твары — з літоўкамі на плячах рушылі на сядзібу заможных навасёлаў.
Стол там і сапраўды быў накрыты — на верандзе. На ім, пасярэдзіне, узвышалася вялікая супніца з нечым гарачым і пахкім, побач стаялі прыгожыя міскі з капустай, салёнымі агуркамі і грыбамі.
Касцы чакалі, што зараз жа з’явіцца гаспадар, аж не — яго не было: з’явілася тая «сваячка» з падносікам — прынесла... пяць тонкіх лустачак хлеба.
— Бярыце! Частуйцеся! — прапанавала гаспадыня, разліваючы па талерках нейкае варыва. — Дужа добры булёнчык атрымаўся! Чуеце пах? Імпартныя прыправы — індыйскія. І цяляціна ўчора варылася. Мы з гэтакім смакам з’елі! А вам да агурочкаў зараз камоў пададзім...
Галодныя былі мужчыны, але ж не настолькі, каб праглынуць знявагу.
— Ведаеш, гаспадынька, — сказаў найстарэйшы, — бульбай з агуркамі ды капустай мы і дома паснедаем.
І ўжо хлопцам:
— Я праўду кажу?
А ў тых і пытаць не трэба было: яны самі ўжо ўсталі з-за стала, пайшлі на двор, а потым і па дамах.
Там, сваім жонкам (а яны — чужым), напэўна ж, расказалі, чаму галодныя, бо з той самай пары ў мястэчку новая завядзёнка з’явілася. Ці не ўсе гаспадыні, па-ранейшаму шчодра кормячы работнікаў, сталі выбачацца, што «да ежы індыйскіх прыпраў няма».
Зоя НАВАЕНКА
Г. п. Глыбокае
Вядучая рубрыкі Валянціна ДОЎНАР
