Сеткавае выданне zviazda.by

Свет трымаецца на запаветах любові. Цяпер, калі яе топчуць, зневажаюць тыя, хто самаўпэўнена вырашыў, што можа вяршыць лёсы, за любоў стаяць тыя, хто фарміруе думку грамадства, стражнікі праўды — пісьменнікі. Іх пераканаўчыя прамовы, акрыленыя вершаваныя радкі і поўныя веры і надзеі каментарыі — як кліч птушынага кліна, які ляціць у край справядлівасці, згоды і міру. Пісьменнікі не маўчаць у цяперашні трывожны час, калі прастора напоўнена супярэчлівай, правакацыйнай інфармацыяй, бо хто, як не яны, найлепш адчувае нерв сучаснасці, хто, як не яны, закліканы быць маральнай асновай грамадства? І яны будуць пачутыя, бо данясуць ідэі праўды праз мастацкае слова, якое трапляе прама ў сэрца. Пра паэтычны адказ жорсткай рэальнасці — гутарка са старшынёй Мінскага гарадскога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі, заслужаным дзеячам культуры Міхасём Пазняковым. 

Можна закахацца з першага погляду, а можна — з першага верша. «Сядай жа побач на пракос, актава, // Пагутарым пра час былы, дзядоў. // Гайдаўся травастой, цяпер — атава, // Там, дзе вякі застылі між дубоў» — Яўген Хвалей чытае свае вершы нараспеў, і гэта атрымліваецца асабліва артыстычна ў сталічным скверы Мулявіна каля кветак, якія Яўген Іванавіч вельмі любіць. Нядзіўна: душа сапраўднага мастака слова прагне ўсяго прыгожага.

Музыкальнасць Яўгена Хвалея — ад бацькоў, паэтычнасць — ад маляўнічага шчодрага Нёмана, які яго выгадаваў, моц слова — ад асабістай цікаўнасці, дапытлівасці, а пісьменніцкая трываласць — ад самавітых настаўнікаў, што выкладалі ў Мікалаеўшчынскай школе, будаўніцтвам якой апекаваўся Якуб Колас. Усім гэтым поўніцца асоба  Яўгена Хвалея, паэта, пісьменніка, журналіста, драматурга, перакладчыка, неўтаймоўнага ў распаўсюджванні святла і велічы слова. Мяркуйце самі: паэзіі ў яго выйшла 10 кніг, прозы — 12 кніг, дзіцячых — пяць, кніга п’ес — 28-я. Пра плён шчырага, усмешлівага, добразычлівага выхаванца Нёмана, ускормленага на яго пракаветных берагах, наша гутарка.

Ці варта кожнаму майстру пяра называцца пісьменнікам? А можа, літаратарам? У чым розніца гэтых паняццяў? Скептыкі лічаць, што сапраўдны пісьменнік — вышыня недасягальная, узроўню Талстога, Пушкіна, Дастаеўскага, Коласа, Купалы, Багдановіча і іншых свяцілаў слова. А называць імя сучасніка ў іх шэрагу недарэчна? Ці так гэта на самай справе? Каму характэрна такая перасцярога? Ці не графаманам? У гэтым дапаможа разабрацца старшыня Мінскага абласнога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі Леанід Крыванос.

Калісьці, гадоў дзесяць назад, як толькі прыйшла ў «ЛіМ», мне даручылі перакласці на беларускую апавяданне Алега Ждана «Тэлевізар». Яно ўразіла праўдзівасцю і жыццёвасцю. Таму перакладала з асаблівым натхненнем. Гэта было маё першае знаёмства з Алегам Жданам, завочнае, не лічачы вітанняў у калідорах рэдакцыі на Захарава 19, дзе ён тады працаваў у часопісе «Нёман». І вось нарэшце надарылася знаёмства асабістае...

Пісьменнік Сяргей Давідовіч пра тое, чаму жыццё трэба ўспрымаць як ласку Божую.

Творчы палёт паэта Рагнеда Малахоўскага.

Да чаго прыводзіць пашырэнне выкарыстання і даступнасць штучнага інтэлекту.

Пад прыцэлам камеры і рыфмы.

Жыццярадасны, усмешлівы, вясёлы, з жартамі і пажаданнямі — такі пісьменнік Алесь Камароўскі, які загадвае фірменныя загадкі, рыфмуе з ходу, цытуе з імпэтам на памяць Якуба Коласа, Петруся Броўку і іншых майстроў пяра, натхняецца казкамі і ведае «плытагонныя» словы. А ўся справа ў яго непаўторнай малой радзіме — вёсцы Мікалаеўшчына Стаўбцоўскага раёна, якая выпусціла ў свет шматлікіх выдатных творцаў, сярод якіх і Якуб Колас. Класік садзейнічаў будаваць Мікалаеўшчынскую школу, у якой вучыўся Алесь Камароўскі. Але ўрэшце вучні самі становяцца настаўнікамі, зведаўшы смак і горыч жыцця і адлюстраваўшы гэта ў сваіх творах. Дбайны нашчадак Коласа, Алесь Камароўскі працягвае слоўныя традыцыі, праслаўляючы родную Мікалаеўшчыну і сеючы зярняты літаратурных дасягненняў Беларусі. Чым растлумачыць пладавітасць гэтай зямлі і яе сыноў? Адказ — у гутарцы з Алесем Камароўскім.

Ужо даўно заўважана, што найлепшы раманіст — жыццё: толькі паспявай занатоўваць. Ды не ўсе гэта робяць. А Віктар Шніп няспынна фіксуе падзеі, сустрэчы, высновы і тым самым складае своеасаблівую хроніку, якая пасля становіцца мастацкім творам, як чарговы дзённікавы раман паэта «Заўтра была адліга — 5», што пабачыў свет у Выдавецкім доме «Звязда» акурат да 65-годдзя творцы. У чым каштоўнасць дзённіка, як ён яднае паэзію і прозу і чаму адна не можа без другой — у нашай гутарцы.