Са скейтам па жыцці

Беларускіх спартсменаў-скейтбардыстаў на Алімпіядзе-2020 у Токіа пакуль няма, хоць аматараў экстрэмальнага катання на дошках з калёсамі ў краіне шмат. І створаны ў Мінску "Скейт-музей СССР".

Зварот да "экзатычнай" тэмы тут — не выпадковы. Спартыўны свет жыве Алімпіядай, Беларусь 9 ліпеня ўрачыста правяла ў Японію сваіх спартсменаў. Нагадаем, на XXXІІ Алімпійскіх гульнях краіну прадстаўляюць 109 спартсменаў, яны змагаюцца за медалі ў 20 відах спорту. На адкладзенай на год Алімпіядзе-2020 упершыню скейтбордынг прадстаўлены як від алімпійскі. Экстрэмалы, сярод якіх і 12-13-гадовыя падлеткі, разыграюць у Японіі прэстыжныя — бо першыя алімпійскія! — чатыры камплекты скейт-узнагарод: у мужчын і жанчын у дысцыплінах "парк" ды "стрыт".

"Падштурхнулі" нас у скейт-тэму сябры з Турцыі: Дзмітрый і Любоў Федуновы. Цыркавыя артысты "з савецкім мінулым", што зберагаюць у сэрцах цёплыя ўспаміны пра Беларусь і Мінск, маюць надзею зноў сюды прыехаць. Падрабязней пра гэтых адкрытых, таленавітых людзей мы пісалі: "Баланс для дваіх" (часопіс "Беларусь. Belarus", №8, 2019, ёсць у інтэрнэце). Як і пра даўняе захапленне Дзмітрыя скейтам. На самым пачатку 80-х у Мурманску з бацькам-слесарам яны дадалі ў "падвеску" скейта спружыны. Без падказак зрабілі тое, што ў 1941 годзе было зафіксавана як вынаходка. І "скейт Федунова" Дзмітрый з часам асвоіў віртуозна: робіць на ім проста неверагодныя трукі. У свае 59 мае выдатную фізічную форму, па-ранейшаму паказвае на сцэне праграму "Мастацтва індыйскіх ёгаў".

А цяперашні кіраўнік Беларускай федэрацыі скейтбордынга Глеб Бенцыоўскі ў 1988-м быў мінчанінам, калі "запаў" на скейт, і першую дошку, расказваў, падаравала яму бабуля ў час летніх вакацый на Каўказе. Сям'я Глеба з Кабардзіна-Балкарыі пераехала жыць у Беларусь, і ёсць у яго звесткі, што родавыя карані продкаў з адметным прозвішчам маглі быць з беларускіх ці то польскіх тэрыторый. Калі Дзмітрый Федуноў выклаў у сацсетках свае скейт-трукі, то спасылкі трапілі й да Глеба. Дарэчы, скейтары з розных краін сябруюць. І Глеб, ствараючы ў Мінску ўнікальны "Скейт-музей СССР" (ёсць інфармацыя ў інтэрнэце), выкарыстоўваў свае міжнародныя сувязі для папаўнення экспазіцыі. У часе нядаўняй сустрэчы ён паказваў экспанаты (а іх ужо больш за 700!), згадваў: карэспандэнты з "Голасу Радзімы" прыязджалі ўлетку 1988-га на базу адпачынку "Зялёны Бор" Мінскага завода халадзільнікаў. Глеб там упершыню "засвяціўся" як скейтар-аматар, да таго ж у змене былі равеснікі з замежжа, з якімі потайкам ад дарослых яны трэніраваліся. Спадзяюся, мае калегі напісалі ў той час пра юнага скейтара, і ўдасца знайсці той нумар газеты, і што нашае выданне вось такім чынам паспрыяла развіццю гэтага — цяпер алімпійскага — віда спорту ў Беларусі.

Скейт-трукі цыркавога ёга Дзмітрыя, безумоўна, уразілі й "класічнага" скейтара Глеба. Ды ўсё ж ён лічыць, што такі занятак не стане масавым: далёка не ўсім пад сілу рабіць такое. Скажам, каб віртуозна валодаць целам, аб'язджаць сотні фішак, рухаючыся спіной наперад — патрэбныя гады ўпартых трэніровак.

Дзмітрый Федуноў сапраўды стаіць асобкам ад іншых скейтараў, і ягонае майстэрства, блізкае да спартыўнага мастацтва, складана некаму паўтарыць. Але скейт-энтузіяст упэўнены: многія трукі ў сучасным скейтбордзе занадта рызыкоўныя, траўманебяспечныя. І вось таму трэба даць скейтарам новы імпульс, паказаць для моладзі магчымы кірунак руху, развіцця: па лініі "спартыўнага мастацтва", гульнёвых відаў. Дзмітрый прыдумаў дзеля таго і гульні: "Скейтбордны Чапаеў", "Скейтбордны більярд", скейтбол і шэраг іншых. А ці будуць у яго "віртуознага скейтбордынга" прыхільнікі, паслядоўнікі — пакажа час. Вось жа й не думаў ніхто раней, што стане скейт алімпійскім відам спорту — а стаў!

Іван Ждановіч

Нумар у фармаце PDF