Існуе нямала прафесій, назвы якіх ужываюцца толькі ў мужчынскім родзе. Мадэлінг – зваротны варыянт: гэтая сфера лічыцца жаночай. На практыцы гэта не зусім справядліва. Мадэлі-мужчыны ў моднай індустрыі не настолькі запатрабаваныя, як дзяўчыны. Але сапраўдныя прафесіяналы, якія належаць да моцнага полу, тут – на вагу золата.
Стаўленне да мужчынскага мадэлінгу ў грамадстве неадназначнае. Хтосьці лічыць, што «не мужчынская гэта справа», а хтосьці ўпэўнены, што падкрэсліць сваю прывабнасць павінны ўмець і жанчыны, і мужчыны.
Нярэдка ў мадэльны бізнес юнакі і дзяўчаты прыходзяць не мэтанакіравана, а выпадкова, па збегу абставінаў.
— Часам мадэлі прыходзяць на подыумы, не заканчваючы ніякіх мадэльных школ, — распавядае намеснік дырэктара па вучэбна-выхаваўчай працы Нацыянальнай школы прыгажосці Дзмітрый Урублеўскі. — Калі ў чалавека ёсць прыроджаныя акцёрскія здольнасці і харызма, дастаткова двух-трох выхадаў для адпрацоўкі навыкаў, і ён стане мадэллю. Тым больш, цяпер няма тэндэнцыі да пабудовы звышскладаных пастановак на подыумах — праходкі ў асноўным робяцца простыя і лаканічныя.
У апошнія гады, распавядае суразмоўца, сусветныя модныя дамы імкнуцца прыцягнуць увагу гледачоў не за кошт яркіх сцэнарыяў паказаў, а за кошт месцаў іх правядзення. Дызайнеры імкнуцца здзівіць публіку незвычайнымі лакацыямі: ад авіяцыйных ангараў да футбольных палёў, ад марскога берага да цэнтральных вуліц мегаполісаў, якія перакрываюцца на час моднага паказу. Акцэнт робіцца на інтэр’ер і антураж, ад мадэляў жа патрэбна класічная праходка, якая не патрабуе асаблівай падрыхтоўкі.
— Як гаворыцца, мода на моду таксама мяняецца. Сёння знешні антураж стварае больш інфармацыйных падстаў, чым мадэлі і нават дызайнеры.
І ўсё ж, хацелася б, каб мадэлі былі адукаваныя і эрудыраваныя ў сваёй сферы, бо мадэль — гэта прафесія, якая патрабуе ведаў таго, што такое стыль, што такое этыкет і гісторыя моды, акцёрскае і сцэнічнае майстэрства, кажа намеснік дырэктара Нацыянальнай школы прыгажосці.
Як хлопчыкі прыходзяць у гэтую сферу? Як правіла, прыводзяць мамы. Хоць бываюць рэдкія выпадкі, калі ў юным узросце ў дзяўчынкі або хлопчыка ёсць сур’ёзнае захапленне модай і жаданне стаць прафесійнай мадэллю.
— Дакладнай статыстыкі ў нас няма, чаму хлопчыкі прыходзяць у сферу мадэлінгу. Часцей за ўсё прыводзяць бацькі: проста спадабалася, як іншыя дзеці працуюць на подыуме, дык «чаму мой не можа»? Другі момант — у мамы, а часам і ў таты ёсць уласныя нерэалізаваныя жаданні і фантазіі (па тыпу «Калі б я ўмеў сябе падаць, выглядаць стыльна і ўпэўнена, мая кар’ера склалася б па-іншаму») і такім чынам, праз дзіця, яны завяршаюць асабісты «гештальт». Добра, калі жаданні бацькоў і сына супадаюць, бо часам бывае, што дзіцяці не цікавая сфера моды і мадэлінгу. Хоць у нашай школе супадзенняў 99,9%.
У любым выпадку, дзіця навучаць роўна трымаць спіну, выгадна прадстаўляць сваю знешнасць на фота, упэўнена выглядаць перад любой аўдыторыяй, нягледзячы на стрэс, а таксама мець уяўленне аб стылі — і гэта, безумоўна, спатрэбіцца ў жыцці і дзяўчынцы, і хлопчыку.
Першыя усвядомленыя крокі ў мадэлінгу дзяўчыны і хлопцы робяць ва ўзросце 16 гадоў. І тут ужо з’яўляюцца жорсткія крытэрыі адбору — кожныя паўгода Нацыянальная школа прыгажосці набірае 25 будучых мадэляў ва ўзросце ад 16 да 25 гадоў на навучанне, у выніку якога праз паўгода яны атрымаюць пасведчанне дзяржаўнага ўзору аб прысваенні прафесіі «мадэль», — распавядае Дзмітрый Урублеўскі. — Група фінансуецца за кошт бюджэту горада Мінска, адбор праводзіць прыёмная камісія.
Параметры росту і вагі, вядома, важныя, але, калі б справа была толькі ў іх, камісія не спатрэбілася б, кажа суразмоўца. «Уваходзіш» у параметры — усё, ты мадэль. Галоўнае ў мадэлінгу для хлопцаў (як і для дзяўчат) — тая самая няўлоўная «аўра», якая прымушае нас глядзець не адрываючыся на аднаго чалавека і не заўважаць іншага. Харызма — тая якасць, без якой не становяцца акцёрамі, вядучымі, шоўмэнамі. Хоць пры вялікім жаданні гэтую якасць можна ў сабе развіць. Калі ўсе параметры фігуры і росту выкананыя, рысы твару правільныя, але гэтага складніка няма — перад намі, безумоўна, прыгожы чалавек, але не мадэль.
— Існуе энергетыка, якая прыцягвае погляды навакольных. Прайшла па подыўме адна мадэль — вы не заўважылі, а ад другой немагчыма адарваць погляд. Зразумела, дызайнеры і брэнды хочуць, каб на іх паказах працавалі мадэлі, якія прыцягваюць увагу. Інакш сукенка або касцюм могуць апынуцца на дзяўчыне або хлопцы, што не зможа прыцягнуць да сябе глядацкую ўвагу. Як следства, вобраз ніхто не ацаніў, не захацеў яго набыць, размножыць, пусціць у вытворчасць.
Пытанне харызмы складанае, шмат у чым суб’ектыўнае, крытэрыяў тут няма — ні вымераць, ні ўзважыць. Таму і збіраюцца ў прыёмную камісію спецыялісты, якія прапрацавалі ў сферы мадэлінгу шмат гадоў, і разам спрабуюць зразумець, ці будзе ў гледача цікавасць да таго ці іншага маладога чалавека (або дзяўчыны).
— Хацелася б усё ж марнаваць сілы і сродкі школы і горада на тых, у каго ёсць патэнцыял. Каб у сферу мадэлінгу пайшлі 100% выпускнікоў. А не проста адвучыліся і паклалі дакументы ў стол, паставіўшы «галачку» ў сваіх дасягненнях. На жаль, так бывае.
Знешнія дадзеныя, тым не менш, нават пры наяўнасці харызмы, для мужчын-мадэляў яшчэ больш важныя, чым для дзяўчат. Перш за ўсё, гэта рост ад 185 см. Вага для мужчын не рэгламентуецца, а вось памер адзення павінен быць на ўзроўні 48-50-га. Такім чынам, мадэльная знешнасць не прадугледжвае аб’ёмных цягліц і накачанай фігуры. Такія стандарты дзейнічаюць па ўсім свеце, паколькі хударлявая фігура найбольш выйгрышная для прэзентацыі адзення. Рэльефныя мышцы запатрабаваныя ў рэкламе (фота і відэа), але высокая мода і подыум у цэлым не прапускаюць накачаных маладых людзей.
— Справа ў калекцыях адзення, якія адшываюцца. Пілотная мужчынская калекцыя часцей за ўсё шыецца на стандартныя памеры 48-50. Дызайнеру нязручна падганяць свае вырабы пад кожную мадэль. А заказчык потым пашырае размерную табліцу.
У дзяўчат мадэльныя крытэрыі ў нашы дні сталі значна вальнейшымі, чым былі яшчэ гадоў 20 таму, адзначае спецыяліст. Сярод запатрабаваных мадэляў ёсць тыя, хто ніжэй стандартных для жанчын 175, або мае параметры больш за славутыя 90-60-90. Папулярны рух бодзі-пазітыву, праводзяцца паказы «плюс сайз». У мужчын патрабаванні да знешнасці захаваліся больш жорсткімі. Можа гэта і да лепшага: не ўсе новаўвядзенні сапраўды карысныя для прадстаўлення на подыуме дызайнерскай думкі, адзначае спецыяліст.
Чаму, прызнаўшы разнастайнасць жаночай прыгажосці, мадэлінг ставіць у жорсткія рамкі мужчынскую знешнасць? Мода — гэта бізнес, і ў ім пастаянна праводзяцца маркетынгавыя даследаванні: які імідж прадукту спрыяе яго запатрабаванасці ў спажыўца. І, што датычыцца тавараў мужчынскага сегмента, пакупнік больш шануе традыцыйнасць. Адсюль і знешнасць мадэляў для прадстаўлення гэтых тавараў: высокі рост, прапарцыйны склад цела, класічныя рысы твару.
Ці працуюць нашы мужчыны-мадэлі за мяжой? Так, ёсць беларускія мадэлі, вядомыя за межамі Беларусі — напрыклад, Глеб Гарадкоў, Аляксандр Сацута, Яўген Саўчанка. Але крытэрыі мужчынскай прыгажосці ў нашай краіне і іншых краінах адрозніваюцца.
— Агульнасусветныя тэндэнцыі дыктуюцца цэнтрамі моды, яны знаходзяцца ў асноўным у Заходняй Еўропе і ЗША. Адтуль і прыходзяць змены па тыпажы. Быў перыяд, калі дызайнеры, якія працуюць у сферы мужчынскай моды, захапіліся барадатымі брутальнымі мужчынамі. Апошнія паказы — гэта вяртанне да класічнай знешнасці мужчын-мадэляў: гладка выгаленых, з прапарцыйнымі рысамі твару і стандартнай фігурай.
І ў Беларусі, і ў Еўропе агенцтва падбіраюць розныя тыпажы мадэляў пад тую ці іншую краіну. У Кітаі беларускім мадэлям працаваць прасцей за ўсё: каб быць запатрабаваным на подыумах, дастаткова проста валодаць еўрапейскай знешнасцю і высокім ростам. Гэта датычыцца і мужчын, і дзяўчат. У Еўропе складаней — больш высокая канкурэнцыя. А колер вачэй, форма носа і вуснаў мадэлі падбіраюцца пад канкрэтную калекцыю канкрэтнага дызайнера.
— Вобраз у галаве дызайнера заўсёды фарміруецца цалкам. Ствараючы калекцыю, дызайнер «малюе» ў сваёй свядомасці агульную ідэю — лакацыя, музыка, каляровае суправаджэнне, тыпаж мадэляў. Праз год ён стварае новую калекцыю, і для яе шукае мадэляў зусім іншага тыпажу.
Колькі можа зарабіць мужчына-мадэль? Аплата працы на модным паказе або здымачнага дня для каталога ў дзяўчат-мадэляў і мадэляў-мужчын аднолькавая. А вось прапаноў для хлопцаў у Беларусі, як і ў Расіі, адчувальна менш, чым для прыгожай паловы. Здымкі для каталогаў буйных крам, прома-мерапрыемствы — усё гэта здараецца ў нашай краіне не так часта.
— Мужчын у мадэльным бізнэсе ў Беларусі мала, таму што мала запатрабаванасці і мала мужчынскіх беларускіх брэндаў. «Камінтэрн», «Этельер», «Надэкс», «Лімонграс» — а ў асноўным ўвесь «Легпрам» арыентаваны на жаночую моду.
Працуюць беларускія мадэлі-хлопцы і ў Парыжы, і ў Мілане, хоць і там дзяўчаты-мадэлі значна больш запатрабаваныя, чым мужчыны. Але ў асноўным сфера іх запатрабаванасці (як, зрэшты, і беларускіх мадэляў-дзяўчат) — Азія (Кітай, В’етнам, Карэя).
— Там велізарны рынак: многія еўрапейскія брэнды размяшчаюць вытворчасці і ў сілу эканамічнай мэтазгоднасці там жа здымаюць каталогі, — распавядае суразмоўца. — У нашай краіне мадэлінг — хутчэй хобі: мадэлям не так проста знайсці пастаянную працу. У сталіцах моды і цэнтрах вытворчасці адзення мадэль — гэта сапраўды прафесія: здымкі і паказы амаль кожны дзень, і ганарары дазваляюць жыць на гэтыя сродкі.
Іншая справа, што большую частку ганарараў мадэлі, і мужчыны, і дзяўчаты, укладваюць у сябе: спорт, ЗЛЖ, здаровая ежа, касметолагі, дыетолагі... Хочаце мець мадэльную знешнасць — будзьце гатовыя ўкладваць у яе грошы.
25 гадоў — тая мяжа, на якой спыняецца большасць мадэляў. Тут, як у спорце: ёсць, вядома, прафесіяналы, якія застаюцца даўжэй, але большасць становяцца незапатрабаванымі — гэта датычыцца і жанчын, і мужчын. Таму ў кожнай, нават самай паспяховай мадэлі, павінна быць у запасе нейкая прафесія.
Атрымліваецца, «фетыш маладосці» не сышоў?
— Не сышоў. З’яўляюцца, вядома, мадэлі 40+, 60+, 70+. Але большасць паказаў — гэта патрэба ў стандартных, класічных мадэлях. Хтосьці з дызайнераў прыцягнуў да сябе ўвагу нестандартнай знешнасцю або узростам мадэляў, піяр адбыўся, інфармацыйная падстава створана — і далей модная індустрыя вяртаецца да стандартных канонаў.
Дык ці варта ісці ў мадэльную школу? Што гэта дае?
— Спытайце ў дваццаці выпускнікоў любога вну або каледжа гадоў праз 10 пасля атрымання дыплома: што вам дала ваша навучальная ўстанова? І адказы будуць вельмі рознымі. Гэта залежыць ад мэтаў, якія ставіць перад сабой чалавек, паступаючы ... Хацеў стаць вядомай мадэллю — стане. Ішоў міма і вырашыў паспрабаваць паступіць — пакладзе сведчанне ў тумбачку і будзе жыць далей. Мы стараемся выпускаць людзей, якія ўпэўненыя ў сабе, маюць пэўны ўзровень развіцця ў плане фізічнай, эстэтычнай культуры, харэаграфіі, могуць стыльна апранацца і здольныя прадставіць сябе навакольным з лепшага боку. Усім нам казалі, што знешнасць не галоўнае. Але на практыцы гэта, на жаль, не працуе: калі мы ведаем нюансы сваёй знешнасці і ў сілах іх падкарэктаваць, мы прыгожыя. А прыгожаму чалавеку, і жанчыне, і мужчыне, прасцей мець зносіны з людзьмі ў самых розных абставінах. Думаць «я і так нічога» — тое ж самае, што адмаўляцца вучыцца ў школе, аргументуючы гэта тым, што «я і так разумны». У сучасным свеце канкурэнцыя высокая. Свет прайшоў той этап, калі можна спыніцца: чагосьці дасягнуў — і чакаеш пенсіі. Сёння трэба развівацца ўсё жыццё, вучыцца пастаянна, у розных сферах. І мадэльная школа дае набор ведаў і ўменняў, якія абавязкова спатрэбяцца.
Дзіяна РОНІНА
Сумесныя праекты ядзерных тэхналогій.
