Расліннасць у рэках і азёрах служыць кормам для рыб, аднак празмернае зарастанне пагражае памяншэннем кіслароду ў вадзе з-за гніення раслін, што ў сваю чаргу можа прывесці да замору насельнікаў вадаёмаў. Каб пазбегнуць гэтага і захаваць прывабны выгляд прыроднай вады, водарасці косяць спецыяльнымі камбайнамі і косамі, вадаёмы зарыбліваюць, а на ваду ўздзейнічаюць ультрафіялетам. Як гэта робіцца, расказала Вікторыя ВОРАНАВА, начальнік аддзела выкарыстання і аховы водных рэсурсаў Мінпрыроды.
Прарэджваюць водныя расліны ўздоўж берагавой лініі кожныя 10—15 гадоў, а вось «стрыгуць» водарасці некалькі разоў у сезон, прынамсі ў сталіцы (Камсамольскае возера, рака Свіслач ды Сляпянская водная сістэма). У Мінску гэта цяпер робяць спецыяльнымі воднымі камбайнамі. Хоць да гэтага выкарыстоўвалі маторныя лодкі з грэбенямі-граблямі, на якія водарасці проста накручваліся. А яшчэ раней — на «воднай сенажаці» працавалі ўвогуле ўручную з касой. Апошнія два спосабы дагэтуль прымяняюцца ў рэгіёнах краіны.
Пакос узбярэжнай і воднай расліннасці ўваходзіць у пералік відаў работ па ўтрыманні паверхневых водных аб'ектаў у належным стане і іх добраўпарадкаванні, патлумачыла неабходнасць касьбы спецыяліст Мінпрыроды. Аднак ёсць віды раслін, якія дапускаюцца для пасадкі на вадаёмах з мэтай іх добраўпарадкавання. У прыватнасці, чарот лясны і клубнечарот марскі.
— Прыбярэжная і водная расліннасць у водных аб'ектах, безумоўна, служыць ежай для шматлікіх біялагічных рэсурсаў, а таксама з'яўляецца асяроддзем іх пражывання. Аднак празмерная колькасць раслін прыводзіць да зарастання вадаёмаў, а гніенне водарасцяў пагаршае стан вады па біягенных паказчыках (азотная і фосфарная групы) і зніжае колькасць кіслароду ў вадзе. Гэта шкодзіць рэкам і азёрам, вядзе да іх абмялення і нават масавай гібелі рыбы.
Згодна з заканадаўствам (артыкул 27-1 Воднага кодэкса, які ўвайшоў у сілу сёлета з красавіка), утрыманне водных аб'ектаў у належным стане павінны забяспечваць мясцовыя выканаўчыя і распарадчыя органы на землях агульнага карыстання і землях запасу. А таксама юрыдычныя асобы і грамадзяне, у тым ліку індывідуальныя прадпрымальнікі, якія карыстаюцца паверхневымі воднымі аб'ектамі па праве адасобленага і (ці) спецыяльнага водакарыстання або арэнды ці ў якіх гэтыя аб'екты змешчаны ў межах іх зямельных участкаў, падкрэсліла Вікторыя Воранава:
— Абазначаныя водакарыстальнікі павінны прымаць меры для распрацоўкі комплексу мерапрыемстваў, скіраваных на ўтрыманне паверхневых водных аб'ектаў у належным стане. Робіцца гэта сумесна са спецыялізаванымі арганізацыямі, якія даследуюць паверхневыя воды, вызначаючы відавую разнастайнасць рыб і месцаў іх размнажэння, нагулу, зімоўкі, міграцыі. Спецыялісты таксама выяўляюць прычыны пагаршэння экалагічнага стану (статусу) паверхневых вод і замораў рыбы, і даюць рэкамендацыі для паляпшэння сітуацыі.
Памяншаюць празмерны рост раслін, аднак недапушчальна выдаляць усю водную зеляніну, апроч інвазійных відаў. Акрамя таго, падчас касьбы трэба захоўваць рэдкія віды раслін і не дапускаць іх пашкоджання. Для выдалення ўзбярэжнай і воднай расліннасці неабходна выкарыстоўваць інструменты, якія выключаюць пападанне гаруча-змазачных матэрыялаў у паверхневыя воды, абазначыла прадстаўніца міністэрства:
— Акрамя механічнага спосабу (касьбы), дзейсны сродак ачысткі водных аб'ектаў ад празмернай расліннасці — іх зарыбленне. А для прадухілення інтэнсіўнага росту водных раслін, асвятлення вады і знішчэння яе «цвіцення» на ваду можна ўздзейнічаць ультрафіялетам. Гэта знішчае ў вадзе патагенныя мікробы і вірусы.
Спецыялісты сцвярджаюць, што калі не чысціць рэкі, то працэс эўтрафікацыі — нашэсця водных раслін — паступова можа ператварыць іх у сапраўдныя балоты. Невялікім вадаёмам на гэта хопіць літаральна некалькі гадоў. Каб дапамагчы рэкам, азёрам ды рыбам, а заадно і самому сабе (бо некаторыя віды водарасцяў таксічныя ў тым ліку і для чалавека), варта выкарыстоўваць у побыце мыйныя сродкі без фасфатаў, якімі любяць харчавацца водарасці. А таксама дбайна сачыць за якасцю ачысткі камунальна-бытавых і сельскагаспадарчых сцёкавых вод, каб у іх было як мага меней гэтых самых фасфатаў.
Ірына СІДАРОК
Фота аўтара
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
