Памылкова лічыць, што морква расце сама па сабе і не мае патрэбы ў дадатковых пажыўных элементах. Морква добра адклікаецца на падкормы на працягу ўсяго сезона. Уносіць угнаенні можна розныя, як мінеральныя, так і арганічныя. Адны дадаюць пры падрыхтоўцы глебы, другія — пры пасадцы, трэція — падчас росту.
Важную ролю мае якасць глебы. Караняплод добра расце ў рыхлай, паветра- і водапранікальнай зямлі. А вось на гліністых, суглінкавых, тарфяных глебах яна расце дрэнна. Такія рэчывы, як пілавінне, пясок і дзярновая зямля, дапамагаюць зрабіць грунт лягчэйшым. Драўняны попел, мел і даламітавая мука зніжаюць кіслотнасць.
Лепш за ўсё морква адклікаецца на перапрэлую арганіку. Таму натуральныя рэчывы пажадана ўносіць увосень пры перакопцы будучых градак.
Для добрага развіцця караняплода патрабуюцца наступныя кампаненты:
• Калій патрэбен для росту і смаку.
• Азот спрыяе павышэнню бялку і караціну.
• Морква любіць фосфар, які спрыяе росту караняплода і дае паўнавартаснае харчаванне. Гэтае ўгнаенне можна ўносіць у неабмежаванай колькасці. Ён патрэбен для смаку і сакавітасці.
— Бор дапамагае ўмацаванню імунітэту і апыленню. Ён патрэбен для сакавітасці і смакавых якасцяў.
Зразумець, што морква пакутуе ад недахопу пажыўных рэчываў, можна па млявым і кволым маркоўніку. Ён становіцца бледна-зялёнага колеру, а часам і зусім бялее. З-за недахопу калію маркоўнік становіцца шараватым, абгараюць краі. Прычына тут не ў моцным сонцы.
Недахоп азоту праяўляецца слабым і марудным ростам надземнай часткі. Таксама з-за дэфіцыту кіслароду морква не набірае саладосць, становіцца трухлявай. А самі караняплоды атрымліваюцца крывымі і маленькімі.
Для падкорму морквы ў адкрытым грунце падыходзяць мінеральныя і арганічныя ўгнаенні. Па эфектыўнасці яны роўныя. Выбар у той ці іншы бок абумоўліваюць толькі асабістыя перавагі гаспадара і яго магчымасці.
Свежыя арганічныя ўгнаенні не падабаюцца моркве. Яна не здабывае з іх карысных рэчываў, плюс пачынае гніць. Таму арганіку трэба ўносіць увосень, каб за зіму яна паспела перапрэць, або падкормліваць растворамі ўжо закіслай арганікі.
У якасці арганічнага падкорму выдатна працуюць:
• курыны памёт у разведзеным выглядзе ў прапорцыі 1 да 10, падыдзе і памёт галубоў;
• гной, які перапрэў, або яго раствор;
• кампост у выглядзе жыжкі;
• драўняны попел. Ён багаты каліем, які павялічвае саладосць і працягласць захоўвання.
Мінеральныя і комплексныя ўгнаенні больш пажаданыя для морквы. Іх лягчэй разлічыць і ўносіць, плюс яны ўтрымліваюць усе патрэбныя рэчывы. Падкормліваць пачынаюць з другой фазы росту.
Моркву падкормліваюць:
• хлорыстым каліем, бо гэта адна з нямногіх раслін, якая добра пераносіць хлор;
• калійнай соллю;
• калійнай салетрай;
• азафоскай;
• нітраамафоскай;
• мачавінай і салетрай;
• сульфатам калію.
Калі няма магчымасці прымяняць мінеральныя прэпараты, падыдуць народныя сродкі. Яны не менш эфектыўныя. Але з імі складаней разлічыць дазіроўку.
Падкормка борнай кіслатой
Бор патрэбен для паўнавартаснага вугляводнага і бялковага абмену. Праводзьце пазакаранёвыя падкормы, растварыўшы чайную лыжку борнай кіслаты ў літры цёплай вады. Затым развядзіце атрыманы раствор у літры вады.
Апырсквайце расліны ў сярэдзіне ліпеня, калі фарміруецца караняплод, і ў пачатку жніўня, калі морква канчаткова спее.
Ірына ТАМКОВІЧ
З мастацтвам па жыцці.
Баявое ўзаемадзеянне найвышэйшага ўзроўню.
«Дзесяцігоддзі школьнае харчаванне нашых дзяцей будавалася на аснове зборніка рэцэптур».