Свет перажывае не лепшыя часы, і толькі супрацоўніцтва і захаванне прынцыпаў роўнасці дазволіць захаваць развіццё. З такой пазіцыяй у сваіх прывітаннях да дзелавога форуму БРІКС выступілі лідары «пяцёркі» членаў аб’яднання — Расіі, Паўднёва-Афрыканскай Рэспублікі, Бразіліі, Індыі, Кітая, перадае БелТА.
Усе ўдзельнікі заявілі аб магчымасці прыёму новых членаў у аб’яднанне — «у дзверы БРІКС стукаюцца» больш за 20 краін.
Прэзідэнт РФ Уладзімір Пуцін выступіў з запісаным загадзя відэазваротам. Прывітанне старшыні КНР Сі Цзіньпіна было зачытана ўслых. Астатнія лідары выступалі асабіста.
Дзяржавы БРІКС ужо складаюць чвэрць эканомікі свету, пятую частку сусветнага экспарту і 40% насельніцтва, нагадаў прэзідэнт ПАР Сірыл Рамапоса, які распавёў пра старшынства сваёй краіны ў аб’яднанні. У задачы «пяцёркі» уваходзіць зніжэнне беднасці і знішчэнне няроўнасці, гэта бачаць сваім прыярытэтам і дзелавыя колы пяці краін.
Але аднабаковыя міжнародныя санкцыі падрываюць міжнародны гандаль, падкрэсліў Рамапоса. Так што адна з мэтаў «пяцёркі» БРІКС — рэформа глабальных фінансавых інстытутаў, каб тыя адказвалі новым патрэбам сусветнай супольнасці. Выдатнай мадэллю для пераймання можна назваць новы банк развіцця БРІКС: ён не навязвае краінам — удзельніцам нейкія ўмовы, служачы справе развіцця.
Тэма XV саміту — «БРІКС і Афрыка — партнёрства ў інтарэсах паскоранага росту, устойлівага развіцця і інклюзіўнай шматбаковасці». Афрыка — кантынент вялікіх магчымасцяў, ён багаты рэсурсамі, неабходнымі для тэхналогій XXI стагоддзя. Рамапоса падкрэсліў, што Афрыка валодае запасамі літыя, ванадыя, кобальту, плаціны, паладыю, нікеля, вугалю і іншых мінералаў, якія неабходныя для развіцця эканомікі і прамысловасці. Але ператварацца ў простых экспарцёраў сыравіны краіны Афрыкі не маюць намеру, так што міжнародным інвестарам варта ўразумець: кантыненце патрэбныя вытворчасці, здольныя ствараць канчатковы прадукт.
Дзяржавам на кантыненце неабходная інфраструктура, якая дазволіць правесці індустрыялізацыю, развіваць сельскую гаспадарку, энергетыку, новыя тэхналогіі. «Мы ў Афрыцы хочам развівацца», — падкрэсліў прэзідэнт ПАР, дадаўшы, што кантыненту патрэбны"скачок у развіцці«.
З часу першага саміту БРІКС ролю аб’яднання ў сусветнай эканоміцы толькі павялічвалася, распавёў прэзідэнт Бразіліі Луіс Інасіу Лула да Сілва. Паводле звестак МВФ, рост у развітых краінах скароціцца да 1,4% у 2024 годзе, у краінах, якія развіваюцца, ён складзе 4%, а БРІКС «стане рухаючай сілай» гэтага працэсу.
Бразілія мае намер прыцягнуць больш за $300 млрд сродкаў інвестараў для развіцця інфраструктуры. Аднак для гэтага неабходна павышэнне даверу і палітычная прадказальнасць. Бразілія таксама падтрымлівае стварэнне адзінай разліковай валюты, але не пераход на адзіную валюту, адзначыў Лула да Сілва.
Прасоўванне развітымі краінамі сваіх гандлёвых інтарэсаў пад выглядам ініцыятыў, накіраваных на барацьбу з кліматычнымі зменамі, з’яўляецца непрымальным, заявіў Лула да Сілва. Гэтай тэме Бразілія, у прыватнасці, плануе прысвяціць сваё старшынства ў G20.
Лула да Сілва таксама адзначыў важнасць гандлю з Афрыкай і плануе яе нарошчваць, выкарыстоўваючы стымул гандлёвых пагадненняў. «Бразілія вярнулася на кантынент — і яна ніколі не пакідала Афрыку», — заявіў ён.
Расійскі лідар звярнуў увагу на важнасць развіцця прамога дыялогу паміж удзельнікамі БРІКС. Усё гэта асабліва важна ва ўмовах аднаўлення пасля пандэміі і эканамічнага крызісу, выкліканага залішняй эмісіяй з боку некаторых краін.
Негатыўны ўплыў на сусветную эканоміку аказваюць і незаконныя санкцыі. Прамым следствам гэтага сталі дэфіцыт рэсурсаў, абвастрэнне няроўнасці. Даражэе харчаванне, што адбіваецца на краінах, якия найбольш маюць патрэбу. Але прадпрымальнікі ў БРІКС паспяхова адаптуюцца да зменаў на рынках, лічыць Пуцін.
«Што тычыцца Расіі, то наш гандлёвы абарот з партнёрамі па БРІКС дадаў 40,5% і склаў рэкордныя больш за $230 млрд, а ў першым паўгоддзі бягучага года ў параўнанні з аналагічным перыядам 2022 года ён вырас на 35,6% — да $134,7 млрд», — сказаў прэзідэнт РФ. Пры гэтым доля ВУП краін БРІКС у свеце дасягае 26%.
Пуцін таксама звярнуў увагу, што адбываецца незваротны і аб’ектыўны працэс дэдалярызацыі, у гандлі ўнутры БРІКС доля долара за 2022 год склала толькі 28,7%. Новы банк развіцця БРІКС ужо паспяхова выступае ў якасці альтэрнатывы глабальным інстытутам.
РФ, нягледзячы на санкцыі, застанецца надзейным пастаўшчыком прадуктаў харчавання — хоць Расіі «наўмысна чыняць перашкоды» ў пастаўцы ўгнаенняў і харчавання, адзначыў расійскі лідар. Збожжавая здзелка, пра якую часта згадваюць, не выканала сваёй ролі: больш за 70% прадуктаў харчавання сышло ў развітыя краіны, тады як іншым — менш за 1 млн т. Расія вернецца ў здзелку, калі яе ўмовы будуць выкананы, пры гэтым яна здольная цалкам замяніць пастаўкі ўкраінскага збожжа. А пакуль яна гатовая бязвыплатна накіраваць шасці афрыканскім краінам партыі ад 25 тыс.т збожжа, паабяцаў Пуцін.
Свет пасля пандэміі, санкцый і рознагалоссяў сутыкнуўся з эканамічнымі праблемамі, нагадаў прэм’ер-міністр Індыі Нарэндра Модзі. Ён адзначыў, што яго краіна з’яўляецца самай хуткарослай эканомікай у свеце. Прычына гэтага ў тым, што Нью-Дэлі выкарыстаў магчымасці крызісу для рэформаў, палегчаны вядзенне бізнесу ў Індыі.
Асаблівую ўвагу Рэспубліка надае цыфравізацыі, хуткасці інтэрнэту. «Індыя — гэта краіна з самым вялікім лікам лічбавых здзелак у свеце», — заявіў Модзі. У інфраструктуру гэтай сферы былі найбольшыя інвестыцыі. У бюджэце рэспублікі на далейшае развіццё запланавана $120 млрд.
Нью-Дэлі таксама прадпрымае крокі, каб Індыя была лідарам і ў аднаўляльнай энергетыцы, электрамабілях.
У прывітанні старшыні КНР асобна было падкрэслена, што «чалавецтва знаходзіцца ў крытычнай сітуацыі». Таму супрацоўніцтва і інтэграцыя — гэта адзіны шлях. «Мы выбіраем шлях супрацоўніцтва і адкрытасці», — падкрэсліў Сі Цзіньпін.
Скінулі кайданы каланіялізму краінам, якія развіваюцца трэба будзе цяжкая праца. Кітай гатовы дапамагчы ў дасягненні агульных мэтаў і задач, яго эканоміка вельмі стабільная, а развіццё ўстойліва. Так што Пекін прапануе дагавор аб асновах для супрацоўніцтва, адзначыў кітайскі лідар.
Ён таксама падкрэсліў, што бяспека для ўсіх краін забяспечыць сумеснае развіццё. «Нам неабходна прыкладаць намаганні для дасягнення ўсеагульнай бяспекі», — заклікаў Сі Цзіньпін.
Падзел свету на дэмакратыі і недэмакратыі недапушчальны. У свеце ёсць агульныя мэты, краіны абавязаны весці абмен, у тым ліку і культурны. «Ніякая гара не здольная спыніць магутны паток моцнай ракі», — адзначыў кітайскі лідар. Ён дадаў, што адносіны павінны грунтавацца на прынцыпах роўнасці і справядлівасці.
Першы дзень працы саміту БРІКС завяршыўся сустрэчай лідараў краін-членаў, на якой абмяркоўваліся найбольш значныя пытанні актуальнай сусветнай палітыкі, а таксама пашырэнне аб’яднання.
Прэзідэнт ПАР Сірыл Рамапоса заявіў, што на сустрэчы будзе абмяркоўвацца перспектыва пашырэння БРІКС за кошт прыняцця новых краін-членаў.
З дыскусій, якія вядуцца на саміце, становіцца ясна, што лідары БРІКС схіляюцца да таго, каб адкрыць перспектыву для сяброўства ў аб’яднанні для трох-пяці дзяржаў. Фармальныя заяўкі на ўступленне ў БРІКС падалі да бягучага дня 22 краіны.
Пытанне аб пашырэнні БРІКС стаіць на парадку дня пленарнага пасяджэння саміту, якое пройдзе ў першай палове дня 23 жніўня. Па яго завяршэнні Рамапоса выступіць на прэс-канферэнцыі, дзе, мабыць, і абвесціць аб рашэнні лідараў БРІКС аб тым, ці будзе адбывацца пашырэнне аб’яднання, і калі так, то на якіх умовах і ў якія тэрміны.
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
