Працоўны графік Прэзідэнта Беларусі заўсёды вельмі насычаны падзеямі. Аляксандр Лукашэнка праводзіць нарады і рабочыя сустрэчы па найбольш актуальных пытаннях развіцця краіны, рэгулярна бывае ў рэгіёнах, здзяйсняе замежныя візіты і сам прымае замежных гасцей, мае зносіны з журналістамі, падпісвае ўказы і законы. І нават калі публічных мерапрыемстваў няма, гэта зусім не значыць, што кіраўнік дзяржавы не працуе. Зрэшты, і падчас адпачынку, няхай гэта будзе хакейная трэніроўка або рубка дроў, Аляксандр Лукашэнка не-не ды і знойдзе падставу для чарговага даручэння. Як ён любіць казаць, трэба ва ўсім ісці ад жыцця.
Праект «Тыдзень Прэзідэнта» для тых, хто хоча ісці ў нагу з кіраўніком дзяржавы, быць у курсе самых актуальных заяў і рашэнняў беларускага лідара.
З чаго пачынаецца культурны суверэнітэт Беларусі, як можна яго захаваць і што з’яўляецца пытаннем нацыянальнай годнасці.
Хто з асуджаных можа ў гэтым годзе атрымаць другі шанец на волі — падрабязнасці нарады ў Прэзідэнта па маючай адбыцца амністыі і крымінальным заканадаўстве ў цэлым. У чым Аляксандр Лукашэнка настойвае на індывідуальным падыходзе і прынцыпе справядлівасці і што трэба будзе падкарэктаваць у рабоце па ажыццяўленні правасуддзя.
Як будаваць жыццё ў Беларусі, калі вакол вельмі неспакойна, і што з’яўляецца галоўнай зброяй у барацьбе за духоўнасць, традыцыйныя каштоўнасці і сапраўдныя сэнсы. Паведамляе БелТА ў праекце «Тыдзень Прэзідэнта».
У першай дэкадзе студзеня Аляксандр Лукашэнка традыцыйна ўручае прэміі «За духоўнае адраджэнне», спецыяльныя прэміі дзеячам культуры і мастацтва і прэміі «Беларускі спартыўны Алімп». Гэта свайго роду падвядзенне вынікаў культурнага і духоўнага жыцця мінулага года, падзяка дзяржавы людзям, якія самааддана служаць свайму народу і краіне.
У кожным узнагародным лісце лаўрэатаў — гісторыя жыцця краіны. Менавіта такія людзі фарміруюць вобраз будучыні Беларусі, захоўваючы гістарычную памяць і культурны здабытак, адраджаючы старадаўнія традыцыі народнага майстэрства і творчасці ў фестывалях і святах, даючы новае жыццё шэдэўрам высокага мастацтва, сустракаючы першымі дзяцей, якія з’явіліся на свет, выхоўваючы падрастаючае пакаленне на спрадвечных духоўных каштоўнасцях, выяўляючы міласэрнасць і прымаючы ўдзел у лёсе суайчыннікаў, якія маюць патрэбу ў асаблівай апецы, паднімаючыся ў славу Радзімы на спартыўны Алімп, дапамагаючы заваяваць гэтую вяршыню сваім выхаванцам, асвятляючы перамогі айчынных атлетаў у СМІ.
У тым ліку дзякуючы такім людзям, як лаўрэаты прэмій, у Беларусі дасягнулі пастаўленых мэт года міру і стваральнай працы. «Тым самым сталі духоўна мацней і яшчэ больш упэўненымі. Асабліва на фоне падзей, якія адбываюцца вакол нас, — адзначыў кіраўнік дзяржавы ў сваім выступленні на цырымоніі. — Для нас відавочна: мір — гэта найважнейшая каштоўнасць. Для любога народа, асабліва беларускага. Таму што мы ведаем яго цану.
Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што праекты «Апошнія сведкі», «Генацыд без права на жыццё» — гэта даніна памяці нявінным ахвярам і героям Вялікай Айчыннай вайны: «Мы дзякуем аўтарскаму калектыву нашай пракуратуры, Беларускаму тэлеграфнаму агенцтву, Нацыянальнай дзяржаўнай тэлерадыёкампаніі, якія прапусцілі праз сябе ўвесь боль і пакуты людзей вайны. Гэтыя фільмы — хроніка страшных злачынстваў, якія мы не дазволім забыць сабе і тым, хто нясе за іх гістарычную адказнасць».
«Наша памяць — гарантыя міру ў будучыні. Забудзем дарогу да храмаў і помнікаў той вайны — чакайце вайны. З пачуццём гонару і ўпэўненасці ў сваім заўтра мы глядзім на пераемнікаў пакалення пераможцаў — патрыётаў, якія надзелі пагоны», — падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.
Сярод лаўрэатаў прэміі «За духоўнае адраджэнне» кіраўнік дзяржавы таксама адзначыў ваеннаслужачых роты ганаровай варты і аркестра Мінскай ваеннай камендатуры, Полацкае кадэцкае вучылішча, якое скончыў і Герой Беларусі лётчык Мікіта Куканенка.
Прэзідэнт падкрэсліў: патрыятызм і духоўнасць — паняцці непадзельныя, бо ўсё лепшае, што ёсць у жыцці, пачынаецца з любові — да родных і блізкіх, малой радзімы, сваёй Айчыны. Гэта тое, што натхняе на служэнне сапраўды высакародным мэтам.
Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу, што сёння на вуснах не толькі ў беларусаў адно: «Абы не было вайны». "Хтосьці калісьці пасмейваўся з гэтага: «Вось, зноў гэтыя беларусы: абы не было вайны...«Сёння ўжо не смяюцца. Таму што калі вайна — ўсё. Ні аб якой культуры, ні аб якой вытворчасці, аб якасці мовы быць не можа», — адзначыў беларускі лідар.
«Але яшчэ раз паўтару: ніякай вайны не будзе, калі мы, кожны на сваім месцы, зробім тое, што абавязаны зрабіць, калі ў нас будзе працаваць эканоміка, — падкрэсліў кіраўнік дзяржавы. — Нашы ворагі і ворагі, скажам шчыра, выбіраюць зручны момант, каб паставіць нас на калені. Мы не павінны даць ім такога шанцу. І для гэтага ў нас ёсць усё. Усё залежыць ад нас. І больш за ўсё ад тых, хто знаходзіцца ў гэтай зале, як прынята казаць — эліты нашай краіны».
Падчас цырымоніі Аляксандр Лукашэнка адказаў на заявы збеглых аб «заняпадзе» ў краіне духоўнасці і культуры. «Ніякага «заняпада» не будзе, калі мы будзем прадстаўляць нашаму народу шэдэўры гэтай творчасці. Ніхто нікога душыць за творчасць не будзе. Такога ніколі не было ў нашай найноўшай гісторыі і ніколі не будзе. Але мы нікому не дазволім разбурыць тое, што стагоддзямі стваралася і выпрацоўвалася пакаленнямі беларусаў — нашы традыцыі, наша духоўнасць і самыя высокія пачуцці заснаваныя на мінулым. І разбураць яго нельга. Залішне здраджваць палітыцы таксама не варта», — заявіў беларускі лідар.
Пры гэтым, паводле слоў Прэзідэнта, у Беларусі адкрыты для міру, паважаюць звычаі і традыцыі іншых народаў, успрымальныя да новых ідэй. «Але пры адной умове: усё, што прыходзіць у наша жыццё, беларусаў, павінна рэзанаваць, адпавядаць нашым нацыянальным каштоўнасцям, духоўнаму свету і ўзбагачаць нашу нацыю культурна», — сказаў кіраўнік дзяржавы.
Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што ў тым ліку ад асабістага прыкладу ўсіх удзельнікаў і гасцей цырымоніі, ад іх грамадзянскай пазіцыі і прафесійнага выбару залежыць будучыня нацыі: «Вам не трэба тлумачыць, як важна ўтрымаць у сваіх руках наш культурны суверэнітэт. Ён, натуральна, пачынаецца з беражлівых адносін да чысціні роднай мовы (рускай і беларускай), прыярытэту традыцыйнага зместу творчых праектаў і святаў, традыцыйнага афармлення нашага нацыянальнага прадукту і ўсёй жыццёвай прасторы».
Кіраўнік дзяржавы назваў пытаннем нацыянальнай годнасці глыбокую павагу да роднай культуры, створанай народнымі майстрамі, савецкай і беларускай класікі: «Мы ні ў якім разе не павінны адмаўляцца ад таго, чаго дасягнулі. Бо паўстане пытанне: ад якой спадчыны мы адмаўляемся і на чым будзем будаваць нашу будучыню?»
Прэзідэнт 11 студзеня сабраў нараду па асобных пытаннях удасканалення заканадаўства аб крымінальнай адказнасці. Для абмеркавання на ўзроўні кіраўніка дзяржавы вынесены шэраг актуальных прававых пытанняў, якія, як растлумачыў Аляксандр Лукашэнка, узніклі ў тым ліку з тэматыкі зваротаў грамадзян.
Дзве галоўныя тэмы нарады — абвяшчэнне ў гэтым годзе амністыі да 80-годдзя з дня вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, а таксама справядлівасць і суразмернасць учыненым злачынствам прымяняемых мер крымінальнага пакарання.
Абмеркаванне, якое працягвалася каля дзвюх гадзін, будавалася з акцэнтам на двух найважнейшых прынцыпах, аб выкананні якіх неаднаразова казаў Прэзідэнт: індывідуальны падыход і прынцып справядлівасці.
Прэзідэнт адразу звярнуў увагу, што з улікам асаблівасці даты, да якой плануецца прымеркаваць правядзенне амністыі, яна павінна мець адрозненні — трэба будзе больш уважліва паглядзець на жанчын і дзяцей, на жанчын з дзецьмі, іншыя катэгорыі асуджаных і падысці да пытання амністыі нетрадыцыйна.
Выпрацаваныя МУС прапановы, якія лягуць у аснову законапраекта аб амністыі, у цэлым былі адобраны. Аднак пастаўлена задача прапрацаваць канкрэтна па кожнай прапанове. Асаблівая ўвага была звернута на непаўналетніх дзяцей, якія былі прыцягнуты да крымінальнай адказнасці.
Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу, што трэба ўлічваць і крымінагенную сітуацыю ў грамадстве, і не паўтараць магчымыя недахопы папярэдніх амністый.
Кіраўнік дзяржавы таксама звярнуў увагу адказных асоб на работу камісіі па пытаннях памілавання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь, ад якой ён чакае прапаноў па пытаннях са сферы яе кампетэнцыі.
Што тычыцца амністыі, то ў аснову новага законапраекта МУС прапануе пакласці структуру закона аб амністыі 2022 года. На акт гуманнасці з боку дзяржавы ў тым ліку змогуць разлічваць непаўналетнія, цяжарныя жанчыны, жанчыны і адзінокія мужчыны, якія маюць дзяцей ва ўзросце да 18 гадоў, асобы пенсійнага ўзросту, інваліды I і II груп, хворыя на актыўную форму туберкулёзу, хворыя на анкалагічныя захворванні і ВІЧ-інфікаваныя, ветэраны баявых дзеянняў на тэрыторыі іншых дзяржаў, грамадзяне, якія пацярпелі ад катастрофы на ЧАЭС, асобы льготнай катэгорыі грамадзян.
Размова ідзе аб вызваленні ўчыніўшых злачынствы, якія не прадстаўляюць вялікай грамадскай небяспекі або якія належаць да катэгорыі менш цяжкіх. У шэрагу выпадкаў таксама прапануецца скараціць тэрмін адбыцця пакарання.
У любым выпадку на амністыю не змогуць разлічваць закаранелыя злачынцы і небяспечныя рэцыдывісты, тыя, хто рэгулярна парушае ўстаноўлены парадак падчас адбыцця пакарання, наркадзялкі, за выключэннем непаўналетніх. Аналагічна плануецца не распаўсюджваць амністыю і на асоб, асуджаных па артыкулах за экстрэмізм і тэрарызм.
Паводле папярэдніх ацэнак, пры рэалізацыі ўсіх прапаноў мяркуецца вызваліць з месцаў пазбаўлення волі каля 900 чалавек, з папраўчых устаноў адкрытага тыпу — 460 і каля 2,5 тыс. чалавек прапануецца зняць з уліку крымінальна-выканаўчай інспекцыі. Усяго каля 4 тыс.
Новаўвядзенне планаванай амністыі гэтага года — прапанова паменшыць тэрмін шматдзетным і не пазбаўленым бацькоўскіх правоў жанчынам, якія асуджаныя за забойства або прычыненне цяжкага цялеснага пашкоджання, якое пацягнула смерць, без абцяжваючых адказнасць прыкмет.
Такіх асуджаных зусім няшмат, і міністр унутраных спраў прывёў прыклад па адной са спраў, дзе жанчына забіла свайго мужа, у сварцы нанёсшы яму адзін удар нажом у вобласць грудзей. Следства ўстанавіла, што ў дзень злачынства пацярпелы хапаў сваю жонку за адзенне, кідаў на падлогу, разбіў ёй галаву, вырываў з рук тэлефон, не даючы зрабіць званкі для звароту па дапамогу і пакінуць кватэру. Пасля здзяйснення злачынства хуткую дапамогу жанчына выклікала сама, а да яе прыезду аказвала мужу першую медыцынскую дапамогу.
«Дык навошта яе наогул пасадзілі, калі яна абараняла саму сябе? Калі муж здзекаваўся з яе, — сказаў прэзідэнт. — Таму нам трэба прынцыпова з кожным чалавекам разбірацца, а не чохом іх вызваляць або караць».
«Мы няўхільна паўтараем: дзейнасць дзяржаўных органаў, грамадскіх інстытутаў павінна будавацца на прынцыпе справядлівасці. Гэта датычыцца і крымінальнай палітыкі. Справядлівасць павінна пранізваць увесь крымінальны закон і практыку яго прымянення», — падкрэсліў кіраўнік дзяржавы.
Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу, што крымінагенная абстаноўка ў краіне нармальная і няма ніякіх надзвычайных сітуацый. У якасці прыкладу ён прывёў абстаноўку ў Беларусі ў перыяд навагодніх святаў. Як вядома, напярэдадні Новага года кіраўнік дзяржавы заслухаў даклады кіраўнікоў сілавога блока, і, як растлумачыў Прэзідэнт, зрабіў ён гэта наўмысна: «Адзін сігнал у грамадства, што Прэзідэнт заслухаў усіх, і міністры мне паабяцалі, асабліва міністр унутраных спраў, што будзе поўны парадак у краіне, — так і атрымалася. Усяго дзевяць правапарушэнняў і ніводнага цяжкага».
«Гэта значыць людзі чуюць, людзі разумеюць. Проста нам трэба страпянуцца і адпаведным чынам займацца практычнай прафілактыкай. Не проста паклікаць чалавека і пальцам каля носа патрэсці, папярэдзіць яго, а (займацца. — заўв.) практычнай прафілактыкай, каб людзі разумелі, што любое злачынства, правапарушэнне непазбежна пацягне за сабой адпаведнае пакаранне», — зрабіў выснову беларускі лідар.
Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што па яго даручэнні Адміністрацыяй Прэзідэнта прааналізаваны шэраг артыкулаў Крымінальнага кодэкса і іх прымяненне. «Узнікаюць пытанні ў сувязі з гэтым, паглядзець на працэс, каго мы затрымліваем? Каго асуджаем? Ці адпавядаюць прызначаныя меры пакарання цяжару злачынстваў і той небяспекі, якую прадстаўляюць гэтыя людзі для грамадства?» — абазначыў актуальныя пытанні Аляксандр Лукашэнка.
«Канкрэтна, па-народнаму скажу: трэба быць больш асцярожнымі пры вынясенні пакаранняў, асабліва ў судзе, — падкрэсліў Прэзідэнт. — Для беларуса само з’яўленне ў судзе — гэта ўжо цяжкае пакаранне перад грамадствам, для большасці беларусаў. Таму трэба вельмі акуратна да гэтага падыходзіць — прыцягненню праз судовыя органы да адказнасці».
«Павінен сказаць, што з 40 з лішнім тысяч месцаў, якія мы маем, па вашай інфармацыі, у адпаведных месцах, запоўненая толькі палова, і ўвесь час гэты працэнт памяншаецца. Гэта добрая тэндэнцыя», — заўважыў Аляксандр Лукашэнка.
Па словах Прэзідэнта, трэба ўважліва паглядзець на тое, якія справы і ў дачыненні да каго даходзяць да разгляду ў судзе, і ў гэтым плане перагледзець заканадаўства. «Нам, думаю, трэба будзе вельмі многа працаваць у гэтым плане. Трэба пералапачваць Крымінальны, можа быць, нават і іншыя кодэксы. Тым больш што сітуацыя ў краіне характарызуецца нармальна ў плане правапарушэнняў. Таму трэба на гэта ісці», — сказаў кіраўнік дзяржавы.
Аляксандр Лукашэнка таксама звярнуў увагу на неабходнасць улічваць асобу абвінавачаных пры вынясенні рашэння аб пакаранні: «Злачынцы ж розныя. Адны мацёрыя, закаранелыя рэцыдывісты, іншыя — выпадкова спатыкнуліся. Пытанне: ці ўлічвалі мы гэта ў правапрымяненні? Ці заўсёды Крымінальны кодэкс дае вам магчымасць індывідуалізаваць пакаранне?»
Кіраўнік дзяржавы на нарадзе падкрэсліў важнасць забеспячэння занятасці і кантролю за тымі асобамі, якія будуць вызваленыя ў выніку амністыі, а таксама іх уліку.
«Калі нават мы ідзем на амністыю, памілавалі чалавека, ён абавязкова павінен працаваць, ён абавязкова павінен працаўладкавацца», — пазначыў важнае патрабаванне Аляксандр Лукашэнка.
Ён таксама падкрэсліў ролю органаў улады на месцах у частцы таго, каб гэтае патрабаванне няўхільна выконвалася. «Гэта работа, якую часам адпаведныя органы рабіць не хочуць, а трэба. У нас нямала людзей непрацуючых. А некаторыя стогнуць, што ім два дзясяткі людзей на прадпрыемстве не хапае», — заўважыў Прэзідэнт. Ён нагадаў, што на ўзроўні дзяржавы не аднойчы абмяркоўваліся і прымаліся рашэнні па забеспячэнні занятасці насельніцтва. Аднак у некаторых рэгіёнах застаюцца праблемныя пытанні. «Але воз і цяпер там на асобных тэрыторыях», — заўважыў Аляксандр Лукашэнка.
Паводле яго слоў, да абмеркавання пытанняў занятасці і працаўладкавання насельніцтва трэба будзе вярнуцца і яшчэ раз сур’ёзна прааналізаваць існуючыя праблемы.
«Я хачу, каб мяне пачулі адпаведныя кіраўнікі раёнаў і гарадоў (яны дакладна там ведаюць, хто ў іх працуе, а хто не). Калі людзі будуць занятыя, у нас яшчэ на парадак менш будзе злачынстваў», — падкрэсліў беларускі лідар.
Яшчэ адна добрая традыцыя студзеня — прыём ад імя Прэзідэнта Беларусі на Стары Новы год. У ліку запрошаных — дзеячы мастацтва, журналісты, настаўнікі, сацыяльныя работнікі, а таксама тыя, чыя дзейнасць звязана з прыняццем дзяржаўных рашэнняў, удасканаленнем сістэмы аховы здароўя насельніцтва, абаронай міру і стабільнасці ў грамадстве, забеспячэннем непарушнасці межаў і бяспекі краіны.
«Стары Новы год дае нам выдатны шанец падвесці вынікі і ўзяць у Новы год усё лепшае, што ўдалося зрабіць, і тое, чым усе мы разам ганарыліся, ганарымся і захапляемся. Перш за ўсё бясцэнныя таленты, добрасумленная работа прафесіяналаў, якія прысутнічаюць у гэтай зале», — сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Ён пажадаў усім, каб 2024 год аказаўся шчодрым на яркія, запамінальныя, добрыя падзеі, ажыццявіў самыя запаветныя мары, стаў шчаслівым часам для новых ідэй і новых здзяйсненняў. «Я абсалютна перакананы, што мы справімся з усімі праблемамі, задачамі годна. Бо для сапраўдных патрыётаў, справамі і намерамі ствараючых сучаснасць і будучыню нашай Беларусі, лёс Айчыны — самае важнае і самае каштоўнае», — заявіў кіраўнік дзяржавы.
Прэзідэнт на прыёме таксама ўручыў узнагароды работнікам сродкаў масавай інфармацыі і ўстаноў аховы здароўя.
У сваім звароце да ўдзельнікаў мерапрыемства Прэзідэнт адзначыў вельмі неспакойную і напружаную абстаноўку ў свеце, але нават у гэтых умовах трэба зрабіць усё, каб на душы ў беларусаў было светла і ўтульна.
«Хачу вас папярэдзіць: свет напапярэдадні грандыёзных падзей. Мы сёння ў такой складанай сітуацыі, што гэта падобна таму, што мы ідзем па тонкім лёдзе. Неасцярожны крок — і мы можам патануць, перакуліць дзяржаву. Таму гэты год будзе вельмі складаным. Па ўсіх падзеях — вельмі шумным павінен быць. Але мы павінны зрабіць усё, каб ён быў ціхім і спакойным», — падкрэсліў беларускі лідар.
Як вядома, гэты год аб’яўлены ў Беларусі Годам якасці. «Хачу, каб вы разумелі: якасць — гэта не толькі пра эканоміку і вытворчасць. Напэўна, гэта перш за ўсё, гэта важна. Але гэта перш за ўсё пра чалавека, — звярнуў увагу кіраўнік дзяржавы. — Калі кожны чалавек, беларус, наш госць, нашы суседзі, сябры разам з намі пражывуць гэты год і запомняць яго як год якасці — значыць, атрымалася. Таму трэба зрабіць усё, каб якасць пранізвала кожнага чалавека».
Прэзідэнт падкрэсліў, што ў Беларусі ўмеюць рабіць усё для жыцця людзей, але часам ёсць недахоп якасці: «Мы ўмеем рабіць, умеем жыць, але трэба рабіць гэта якасна».
Асобна Аляксандр Лукашэнка згадаў пра абстаноўку на інфармацыйным фронце, дзе журналістам і экспертам даводзіцца працаваць амаль у баявой абстаноўцы. «У нас няма пакуль (хоць мы часта гаворым пра гэта) інфармацыйнай вайны. Пакуль няма. Трэба зрабіць усё, каб яе не было, — сказаў Прэзідэнт. — Але ёсць вельмі жорсткае проціборства. Яно заўсёды і ўсюды пачынаецца з унутранай блытаніны, і гэта суправаджаецца інфармацыйным супрацьстаяннем, а потым і інфармацыйнай вайной. Не хацелася б, каб гэты працэс у такім рэчышчы працягваўся. Трэба яго спыніць».
Звяртаючыся да журналістаў, кіраўнік дзяржавы падкрэсліў: «Будзьце вельмі акуратныя і асцярожныя. Запомніце: ідзем па тонкім лёдзе. Слова сёння вельмі важна, і яно павінна біць у цэль, у пэўным кірунку, але яно павінна быць вельмі акуратным і асцярожным. І перабраць нельга. Слова і факты з’яўляюцца ў нас з вамі галоўнай зброяй у барацьбе за духоўнасць, традыцыйныя каштоўнасці і сапраўдныя сэнсы».
Прэв’ю: БелТА
З мастацтвам па жыцці.
Баявое ўзаемадзеянне найвышэйшага ўзроўню.
«Дзесяцігоддзі школьнае харчаванне нашых дзяцей будавалася на аснове зборніка рэцэптур».
