Сеткавае выданне zviazda.by

У Беларусі існуюць мастацкія праекты, якія з кожным годам толькі набіраюць папулярнасць. У прафесійных колах, і не толькі ў іх, праходзяць дыскусіі, вядуцца спрэчкі — словам, вызначаецца станоўчае і сумніўнае... Асноўныя ж пытанні, да якіх зводзяцца абмеркаванні: ці вартыя тыя ці іншыя работы ўвагі гледача, ці стае прафесіяналізму маладым і нават сталым аўтарам, ці дастаткова жыццёвай і мастацкай практыкі яны маюць, наколькі актуальныя іх разважанні і, самае галоўнае, што ўвогуле можна сёння лічыць творам мастацтва. Аднак, у тым ліку дзякуючы ўжо звыкламу асяроддзю, адкрытаму для крытыкі, гэтыя праекты маюць шмат прыхільнікаў: расце колькасць мастакоў, якія імкнуцца паўдзельнічаць, павялічваецца і аўдыторыя, уважлівая да створанага сучаснікамі.

На персанальную выстаўку майстра манументальна-дэкаратыўнага і прыкладнога мастацтва, жывапісца Барыса Семілетава «Буйным планам» запрашаюць у галерэю «Арт-Фабрыка». Тыдзень таму экспазіцыя, у якую ўвайшлі карціны, напісаныя і некалькі гадоў таму, і сёлета, размясцілася на пляцоўцы, дзе цяпер можна пазнаёміцца з работамі іншых беларускіх жывапісцаў, у тым ліку сына Барыса Семілетава — Івана.

«Сны, якія не збыліся, мары, якія засталіся ў мінулым, і шкадаванні, якія працягваюць жыць у памяці, — усё гэта становіцца матэрыялам для стварэння вобразаў, напоўненых эмоцыямі і фантазіямі», — так апісвае Юлія Качур свой праект «Няспраўджаныя ўспаміны», які адкрыўся ў галерэі DK. Наведвальнікам прапаноўваецца цікавая магчымасць прайсціся па лабірынтах душы аўтара, дзе сны і рэальнасць становяцца адзіным цэлым.

Нібыта ў сонечных прамянях песціцца легендарная Фара Вітаўта — так называлі касцёл Найсвяцейшай Панны Марыі ў Гродне, закладзены яшчэ ў XІV стагоддзі не менш легендарным князем. Мала хто цяпер можа распавесці, якім ён быў, але ёсць выявы, што дапамагаюць зразумець і адчуць подых даўніны. Своеасаблівай рэканструкцыяй страчаных аб’ектаў спадчыны займаецца мастак-манументаліст Васіль Зянько — ён робіць іх бачнымі нават для невідушчых! У гэтым можна ўпэўніцца, наведаўшы Нацыянальны мастацкі музей Беларусі, дзе прадстаўлены яго арт-праект «Архітэктурная спадчына... кропкі...»

У Нацыянальным мастацкім музеі працуе выстаўка «Каўказу... Аляксандр Рубец. Жывапіс». Мінскай публіцы і гасцям сталіцы прадставілі творы майстра, які нарадзіўся ў Беларусі, аднак поспехаў дасягае ў Расіі — жыве і працуе ў Пяцігорску (Стаўрапольскі край). Падчас урачыстага адкрыцця выстаўкі дырэктар Навукова-даследчага інстытута тэорыі і гісторыі мастацтваў Расійскай акадэміі мастацтваў Сяргей Ступін у прывітанні ад імя акадэміі падкрэсліў, што правядзенне гэтай выстаўкі — падзея, якая злучае ў мастацтве Беларусь і Стаўраполле, а яны надзвычай важныя ў жыцці і творчасці жывапісца і графіка. Так, яго палотны рэгулярна выстаўляюцца ў музеях нашай краіны, а некалькі гадоў таму жывапісец перадаў у дар дзве свае карціны Мастацкаму.

Трапіць у рознакаляровы кветнік і нацешыцца абуджэннем прыроды можна ў галерэі «Ракурс» Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі. Традыцыйны выставачны праект «Палітра вясны» закліканы нагадаць наведвальнікам пра надыход цёплай пары.

У Дзяржаўным літаратурна-мемарыяльным музеі Якуба Коласа працуе часовая выстаўка твораў Уладзіміра Сулкоўскага і Пятра Шарыпы пад назвай «Дзе елка ў пары з хваіною». Праект дазваляе перанесціся ў родныя мясціны Якуба Коласа і ўбачыць іх вачыма двух выдатных беларускіх мастакоў.

Да 15 сакавіка ў прасторы галерэі «Арт-Фабрыка» працуюць выстаўкі двух цікавых сучасных беларускіх аўтараў. Чым кожны з іх можа прывабіць (і, бясспрэчна, прываблівае) гледача?

Супярэчліваму і складанаму эмацыянальнаму стану, які характарызуецца неперакладальным партугальскім тэрмінам «saudade», прысвяцілі свае работы беларускія мастакі. Гэты стан, згодна з вызначэннем арганізатараў, спалучае ў сабе светлы смутак, меланхолію, настальгію па страчаным, нуду па няздзейсненым, чуллівасць, пачуццё часовасці шчасця. Так, паняцце не ўтрымлівае негатыўнага падтэксту і, як мяркуецца, нараджае летуценную задуменнасць.

Чалавек і навакольнае асяроддзе — галоўнае, што цікавіць пераважную большасць беларускіх жывапісцаў. І кожны вырашае задачы, звязаныя з распрацоўкай тэмы, па-свойму. Здараецца, на карціне таго ці іншага аўтара адлюстраваны нічым не прыкметны або нечым адметны краявід — і ніводнай выявы чалавека не знайсці на палатне, але глядач не зусім зразумелым чынам адчувае прысутнасць людзей: недзе зусім побач ці нават проста тут... Вось, напрыклад, ён, мастак, стаіць на ўзгорку і ўглядаецца ўдалячынь, здаецца, задумаўся, і думкі яго не толькі аб убачаным.