«Мы падраслі...»

Якасны запiс новага альбома «Стары Ольса» ажыццявiў на радзiме

«Стары Ольса» нiчога не запiсваў цягам пяцi гадоў, але за гэты час паназапасiў матэрыялу на два цэльныя па змесце альбомы — палацава-камерны i застольна-песенны. Першы дыск «Sаntа Mаriа» ўжо гатовы, а другi праходзiць этап падрыхтоўкi да запiсу: «У першую чаргу, мы вырашылi запiсаць рэнесанс i барока. З наступнай восенi возьмемся запiсаць песенную спадчыну: гэта ў асноўным застольныя i рыцарскiя песнi», — кажа заснавальнiк i лiдар гурта Змiцер Сасноўскi.

У новы альбом увайшлi 13 твораў. Больш за палову кампазiцый узяты з вядомага зборнiка барочнай музыкi «Полацкi сшытак», творы з якога трывала ўвайшлi ў партытуры польскiх i нямецкiх музыкантаў. Адна кампазiцыя запiсана паводле «Вiленскага сшытка» — ананiмнага зборнiка п'ес для сольнага i ансамблевага выканання, што быў складзены ў 1600 годзе ў Вiльнi. «Гэтая кампазiцыя сведчыць аб нездаволенасцi аматараў музыкi ў Вялiкiм Княстве Лiтоўскiм той колькасцю iтальянскай музыкi, якая да нас трапляла, — тлумачыць Сасноўскi. — Так з'явiўся танец «Sаltаrеllо», аўтарам якога, верагодна, з'яўляецца вiленскi кампазiтар Дыямед Катон. Нашы музыканты пачыналi ўжо не проста ствараць музыку, стылiзуючы яе пад французскую цi нямецкую, а і пiсаць свае танцы, але пад iтальянскiмi назвамi».

«Звычайна мы робiм новы матэрыял i выконваем яго пераважна за межамi Беларусi, а толькi потым накiроўваемся ў студыю... Я лiчу, што атрымаўся добры сярэднявечны рок-н-рол. У альбоме ёсць драйв, iмправiзацыя, але ўсё сыграна на аўтэнтычных iнструментах. Кампазiцыi яднае адно: гэта хiты эпохi Сярэднявечча i Рэнесансу Вялiкага Княства Лiтоўскага i Заходняй Еўропы», — прыўносiць з доляй гумару сучасную лексiку лютнiст гурта Iлья Кублiцкi. «Падчас фестываляў мы часта выклiкаем здзiўленне знаўцаў i даследчыкаў. Так адбываецца таму, што склаўся стэрэатып, што музыку барока трэба выконваць на класiчных iнструментах. Таму, можна сказаць, мы з'яўляемся вальнадумцамi ў гэтай сферы, не прымаем каноны, якiя сфармiравалiся дзякуючы акадэмiчнаму музычнаму выхаванню. Растлумачыць выраз «сярэднявечны рок-н-рол» можна ў тым сэнсе, што мы можам называць сябе рэвалюцыянерамi ў сферы вяртання ў канцэртную практыку аўтэнтычных iнструментаў, уласцiвых менавiта той эпосе», — развiвае думку Кублiцкага Сасноўскi.

Аказваецца, зараз i ў мiнскiх «спальнiках» можна запiсацца на мiжнародным узроўнi. Цiкава, што гуказапiсвальная студыя, на якой калiсьцi пачынаўся запiс, згарэла i ўжо не iснуе, таму ў вынiку «Sаntа Mаriа» запiсалася на Sunflоwеrs. Гэта студыя знаходзiцца ў даволi спецыфiчным мiнскiм раёне Шабаны, якi нiколi не меў культурнай славы (прапанова перайменаваць Sunflоwеrs у Sаbаnуflоwеrs выклiкала смех).

Прафесiйным падыходам да справы гукарэжысёра Вiталя Кулеўскага музыканты не стамляюцца шчыра захапляцца. Паводле iх слоў, шмат у чым дзякуючы яго руплiвасцi пры працы з гукам «Sаntа Mаriа» стаў самым якасным па гучаннi альбомам за ўсю немалую дыскаграфiю групы. Да таго ж «Sаntа Mаriа» адрознiваецца ад папярэднiх запiсаў «Старога Ольсы» тым, што альбом цалкам спрадзюсаваны музыкантамi самастойна. «Гэта першы альбом, якi мы зрабiлi без прадзюсараў i спонсараў i на якi ўплывалi толькi нашы асабiстыя эстэтычныя, навуковыя, даследчыя погляды. Мы запiсалi яго самастойна ў фiнансавым сэнсе, i, адпаведна, не мелi абавязкi прыслухоўвацца да думак iншых людзей. Мы крыху «падраслi» ў сэнсе тэхнiчнага выканання, навуковага даследавання, паглыблення ў традыцыi ХVI-ХVII стагоддзяў», — падсумоўвае Змiцер Сасноўскi.

На фоне ўсiх твораў у новым альбоме вылучаюцца i дзве песнi, адна з якiх дала назву дыску. Гэта не вельмi характэрныя для нашага рэпертуару творы. За 14 гадоў iснавання гурта ў нас было ўсяго толькi дзве рэлiгiйныя песнi: гiмн «Багародзiца» i псальма «Монаршэ Вечнэму», адпаведна, ХV i ХVI стагоддзяў. У новы альбом трапiлi яшчэ дзве песнi духоўнага зместу: «Аvе Mаriа» i «Sаntа Mаriа», — дадае Змiцер Сасноўскi, якi выступiў пры падрыхтоўцы альбома не толькi як выканаўца, але i перакладчык. Напрыклад, музыка i словы да песнi «Аvе Mаriа» былi знойдзены ў рукапiсе ХIV стагоддзя «Llibrе Vеrmеll dе Mоntsеrrаt» (што ў перакладзе з каталонскага азначае «Чырвоная кнiга манастыра Мансерат»). Згодна з каментарам складальнiка рукапiсу, гэтую песню можна выконваць пiлiгрымам, якiя спынiлiся ў кляштары i маюць ахвоту спяваць i танцаваць.

Любая музыка патрабуе прывыкання, выхавання. Напрыклад, рок-музыка iснуе ўжо больш за 60 гадоў, i за гэты час яна выхавала масавага слухача. Класiчная музыка таксама iснуе вельмi даўно, i, адпаведна, яна таксама выхавала свайго слухача. А сярэднявечная музыка ў канцэртнай практыцы прысутнiчае толькi гадоў 15-20, таму яна, нягледзячы на свой узрост, будзе выхоўваць сабе аўдыторыю яшчэ не адно дзесяцiгоддзе, упэўнены «стараольсаўцы».

I той факт, што гэта другая — пасля «Песняроў» — група ў гiсторыi Беларусi, чые беларускамоўныя кампазiцыi вучаць ды саматужна перакладаюць на рускую мову на тэрыторыi Расiйскай Федэрацыi тамашнiя шараговыя слухачы, дае падставы спадзявацца на далейшы рух наперад выдатнага калектыву.

Змiцер Снапкоўскi