ЦТ па фі­зі­цы і матэма­ты­цы: мінус 40 пра­цэн­таў удзель­ні­каў

Па ме­ры аб­вя­шчэн­ня вы­ні­каў цэнт­ра­лі­за­ва­на­га тэс­ці­ра­ван­ня коль­касць прэ­тэн­дэн­таў на зван­не сту­дэн­та ска­ра­ча­ец­ца імк­лі­вы­мі тэм­па­мі.

Так, пас­ля зда­чы эк­за­ме­ну па бе­ла­рус­кай і рус­кай мо­вах за ўста­ноў­ле­ным мі­ні­маль­ным па­ро­гам у 10 ба­лаў ака­за­лі­ся больш як 10,4 ты­ся­чы ча­ла­век. Але асноў­ныя «стра­ты» ад­бы­лі­ся, як і ча­ка­ла­ся, пас­ля зда­чы абі­ту­ры­ен­та­мі фі­зі­кі і ма­тэ­ма­ты­кі. Ма­тэ­ма­ты­ку ў гэ­тым го­дзе зда­ва­лі 62 277 ча­ла­век, менш як 15 ба­лаў па гэ­тай дыс­цып­лі­не на­бра­лі ка­ля 25 ты­сяч юна­коў і дзяў­чат. З тэс­там па фі­зі­цы «зма­га­лі­ся» 28 085 ча­ла­век, а не спра­ві­лі­ся з ім 11 585 удзель­ні­каў эк­за­ме­ну, якія не змаг­лі да­цяг­нуц­ца да план­кі ў 15 ба­лаў.

43 абі­ту­ры­ен­ты атры­ма­лі нуль ба­лаў за свае ве­ды па фі­зі­цы, а на ЦТ па ма­тэ­ма­ты­цы з ну­ля­вым вы­ні­кам прый­шлі да фі­ні­шу 132 абі­ту­ры­ен­ты. Та­кім чы­нам, коль­касць «ня­ўдач­ні­каў» да­сяг­ну­ла ў гэ­тым го­дзе па абод­вух прад­ме­тах 40 пра­цэн­таў ад агуль­най коль­кас­ці ўдзель­ні­каў эк­за­ме­ну.

— Мяр­кую, што вы­ні­кі ЦТ ад­люст­роў­ва­юць рэ­аль­ную кар­ці­ну з ве­да­мі школь­ні­каў па дак­лад­ных на­ву­ках. Але ўпер­шы­ню ма­тэ­ма­ты­ку абі­ту­ры­ен­ты зда­лі на­ват горш, чым фі­зі­ку, — па­дзя­ліў­ся сва­ім мер­ка­ван­нем з жур­на­ліс­там «Звяз­ды» вя­до­мы рэ­пе­ты­тар Яў­ген ЛІВЯНТ. — Маг­чы­ма, тэс­ты па ма­тэ­ма­ты­цы бы­лі кры­ху больш скла­да­ныя, чым ле­тась. Ва ўся­ля­кім вы­пад­ку 100 ба­лаў змаг­лі атры­маць уся­го 16 удзель­ні­каў эк­за­ме­ну, а ў па­пя­рэд­нім го­дзе мак­сі­мум ба­лаў на ЦТ па ма­тэ­ма­ты­цы на­бра­лі аж 146 ча­ла­век. Сё­лет­нія тэс­ты па ма­тэ­ма­ты­цы не вы­хо­дзі­лі за рам­кі пра­грам ус­туп­ных іс­пы­таў, але не­каль­кі за­дач, што бы­лі пра­па­на­ва­ны абі­ту­ры­ен­там, я аса­біс­та ў іх не ўклю­чаў бы.

На ЦТ па фі­зі­цы сё­ле­та толь­кі 18 ста­баль­ні­каў, а ле­тась іх бы­ло 46 ча­ла­век. У тэс­тах па фі­зі­цы бы­ла за­да­ча, якая, на маю дум­ку, не ад­па­вя­дае пра­гра­ме ўступ­ных іс­пы­таў. Так, у пра­гра­ме за­пі­са­на, што пра­вад­нік па­ві­нен ру­хац­ца ў маг­ніт­ным по­лі раў­на­мер­на, а ў тэс­тах бы­ла за­да­ча В12, у якой пра­вад­нік ру­хаў­ся роў­на­па­ско­ра­на.

Але ўсё ж, ня­гле­дзя­чы на пэў­ныя не­да­хо­пы тэс­таў, я аб­са­лют­на згод­ны з ды­рэк­та­рам Рэс­пуб­лі­кан­ска­га ін­сты­ту­та кант­ро­лю ве­даў Мі­ка­ла­ем Фясь­ко­вым, які па­раў­ноў­вае ЦТ з гра­дус­ні­кам: нель­га крыў­дзіц­ца на «пры­бор», які па­каз­вае рэ­аль­ную тэм­пе­ра­ту­ру — вы­свеч­вае тыя праб­ле­мы, што іс­ну­юць у школь­най аду­ка­цыі. Ве­ды школь­ні­каў, на жаль, пра­цяг­ва­юць па­гар­шац­ца. Гэ­та не га­ла­слоў­нае сцвяр­джэн­не, а мой аса­біс­ты шмат­га­до­вы до­свед. Ка­лі да мя­не на за­ня­ткі пры­хо­дзяць бу­ду­чыя абі­ту­ры­ен­ты, то я заў­сё­ды тэс­ці­рую іх ве­ды па ма­тэ­ма­ты­цы, каб да­ве­дац­ца, дзе ёсць пра­бе­лы ў ве­дах і над чым нам трэ­ба ра­зам пра­ца­ваць. І пры­хо­джу да вы­сно­вы, што за адзін год пад­рых­та­ваць да па­ступ­лен­ня школь­ні­каў ужо праб­ле­ма­тыч­на.

Ча­му для мно­гіх вы­нік ЦТ па фі­зі­цы ста­но­віц­ца шо­кам? Та­му што школь­ныя ад­зна­кі зу­сім не да­юць рэ­аль­най кар­ці­ны та­го, на­коль­кі той ці ін­шы школь­нік кан­ку­рэн­та­здоль­ны ся­род сва­іх ра­вес­ні­каў. І па­куль у шко­ле бу­дуць прак­ты­ка­вац­ца ця­пе­раш­нія па­ды­хо­ды да вы­кла­дан­ня фі­зі­кі, мяр­кую, рэ­пе­ты­та­ры без ра­бо­ты не за­ста­нуц­ца дак­лад­на... Дзя­цей трэ­ба ву­чыць не ме­ха­ніч­на­му ра­шэн­ню за­дач і за­вуч­ван­ню фор­мул, а ра­зу­мен­ню фі­зіч­ных пра­цэ­саў. Для та­го, каб за­ці­ка­віць іх, каб за­ва­ло­даць іх ува­гай, па­трэб­на су­час­нае аб­ста­ля­ван­не і дэ­ман­стра­цый­ныя экс­пе­ры­мен­ты. А ў нас фі­зі­ка ста­ла ў шко­ле вы­ключ­на тэ­а­рэ­тыч­ным прад­ме­там, які вы­ву­ча­ец­ца пе­ра­важ­на па пад­руч­ні­ку.

Па ста­не на па­ня­дзе­лак ста­лі вя­до­мыя так­са­ма вы­ні­кі ўдзель­ні­каў цэнт­ра­лі­за­ва­на­га тэс­ці­ра­ван­ня па хі­міі, бія­ло­гіі, гіс­то­рыі Бе­ла­ру­сі і су­свет­най гіс­то­рыі на­вей­ша­га ча­су. Хі­мію ў гэ­тым го­дзе на 100 ба­лаў на­пі­саў 1 абі­ту­ры­ент, а менш чым 15 ба­лаў на­бра­лі 972 ча­ла­ве­кі. На бія­ло­гіі 3 ста­баль­ных ра­бо­ты, а менш як 15 ба­лаў на­бра­лі 994 абі­ту­ры­ен­ты. На гіс­то­рыі Бе­ла­ру­сі 100 ба­лаў атры­ма­лі 6 ча­ла­век, і 1 988 абі­ту­ры­ен­таў на­бра­лі менш як 20 ба­лаў. Леп­шы вы­нік на су­свет­най гіс­то­рыі на­вей­ша­га ча­су — 97 ба­лаў. Та­кім вы­ні­кам мо­жа па­хва­ліц­ца толь­кі адзін ча­ла­век. А 176 абі­ту­ры­ен­таў зда­лі тэст менш чым на 20 ба­лаў. На­га­да­ем, што на гу­ма­ні­тар­ных прад­ме­тах ЦТ ніж­няя пра­хад­ная план­ка скла­дае ме­на­ві­та 20 ба­лаў.

Без­умоў­на, сён­ня ўсіх хва­люе, на­коль­кі іс­тот­ная кан­ку­рэн­цыя бу­дзе на ўва­хо­дзе ў ВНУ. На­га­да­ем, што ў 2013 го­дзе пас­ля зда­чы цэнт­ра­лі­за­ва­на­га тэс­ці­ра­ван­ня 36% па­тэн­цы­яль­ных прэ­тэн­дэн­таў на сту­дэнц­кі бі­лет ад­се­я­лі­ся, не пе­ра­адо­леў­шы мі­ні­маль­ную план­ку на ЦТ, але гэ­та ні­як не ад­бі­ла­ся на ўкам­плек­та­ван­ні са­мых прэ­стыж­ных у су­час­най мо­ла­дзі спе­цы­яль­нас­цяў. Больш за тое, пра­хад­ныя ба­лы там іс­тот­на вы­рас­лі. Але ў ін­шых ВНУ на пэў­ных спе­цы­яль­нас­цях за­ста­лі­ся не­за­поў­не­ныя бюд­жэт­ныя мес­цы...

Каб сі­ту­а­цыя не паў­та­ры­ла­ся, у Мі­ніс­тэр­стве аду­ка­цыі вы­ра­шы­лі пад­стра­ха­вац­ца: згод­на з но­вым па­рад­кам пры­ёму ў ВНУ, у тым вы­пад­ку, ка­лі ў якой-не­будзь вы­шэй­шай на­ву­чаль­най уста­но­ве за­ста­нуц­ца не­за­поў­не­ныя бюд­жэт­ныя мес­цы, бу­дзе аб'­яў­ле­ны да­дат­ко­вы на­бор. На ва­кант­ныя мес­цы змо­гуць прэ­тэн­да­ваць абі­ту­ры­ен­ты, якія не прай­шлі па кон­кур­се пры па­ступ­лен­ні ў ін­шыя ВНУ, але ма­юць на ру­ках па­трэб­ныя сер­ты­фі­ка­ты, або па­сту­па­лі на ін­шыя спе­цы­яль­нас­ці ў тую ж ВНУ. Так­са­ма да кон­кур­су на ва­кант­ныя мес­цы бу­дуць да­пу­шча­ны і абі­ту­ры­ен­ты, якія не на­бра­лі на цэнт­ра­лі­за­ва­ным тэс­ці­ра­ван­ні ўста­ноў­ле­ную мі­ні­маль­ную коль­касць ба­лаў.

Для тых, хто бу­дзе па­сту­паць на бюд­жэт­ныя мес­цы ў рам­ках да­дат­ко­ва­га на­бо­ру, па­рог бу­дзе зні­жа­ны на пяць ба­лаў: у сер­ты­фі­ка­тах па рус­кай і бе­ла­рус­кай мо­вах абі­ту­ры­ен­ты па­він­ны бу­дуць мець не менш як 5 ба­лаў, па ма­тэ­ма­ты­цы, фі­зі­цы, хі­міі і бія­ло­гіі — 10 ба­лаў і 15 ба­лаў — па гіс­то­рыі Бе­ла­ру­сі, су­свет­най гіс­то­рыі най­ноў­ша­га ча­су, гра­ма­да­знаў­стве, геа­гра­фіі і за­меж­ных мо­вах.

На­дзея НІ­КА­ЛА­Е­ВА.