Вадзім Гігін: Санкцыі актывізуюць інтэграцыю

Пра гэта эксперт заявіў падчас тэлемоста Масква — Мінск, на якім адбылася прэзентацыя аналітычнага даклада «Саюзная дзяржава Беларусі і Расіі: вынікі для грамадзян і перспектывы». Да прэзентацыі даклад, над якім працавалі 16 экспертаў дзвюх краін, нідзе не публікаваўся. Яго аўтары — вядучыя палітолагі, эканамісты, юрысты, сацыёлагі і гісторыкі.

Прадстаўнік беларускай экспертнай супольнасці Вадзім Гігін звярнуў увагу, што санкцыі і палітычны крызіс вакол Беларусі страсянуў Саюзнае будаўніцтва, актывізаваў многія працэсы, прымусіў казаць не толькі пра эканоміку, але і пра сумесныя выклікі і пагрозы, праблемы бяспекі, агульнай ідэалогіі. Эксперт зазначыў сімвалічнасць часу прэзентацыі аналітычнага даклада — не толькі адразу пасля сустрэчы прэзідэнтаў Беларусі і Расіі, але і на стадыі актыўнага абмеркавання апошняга артыкула Прэзідэнта Расіі Уладзіміра Пуціна аб трыадзіным народзе, які ў тым ліку адрасаваны і беларусам.

— Мы знаходзімся на стадыі глыбокай прапрацоўкі ідэалагічных асноў нашага адзінства. Ужо на ідэі ўспамінаў агульнага савецкага мінулага мы не зможам выбудоўваць саюз. Нам патрэбна новая ідэалагічная аснова, якую мы павінны прапанаваць грамадству. Умацоўваць саюзныя адносіны будуць агульныя пагрозы. Мы павінны прагназаваць узмацненне санкцыйных палітык як супраць Расіі, так і Беларусі. Мы толькі на пачатку шляху прагназавання наступстваў палітычных санкцый для Беларусі і Расіі. Бачыцца важным выпрацоўка эфектыўных мер па кампенсацыі страт, якія будуць непазбежны ва ўмовах прымянення гэтых санкцый, — падкрэсліў дэкан.

Экспертную супольнасць расійскага боку падчас тэлемоста прадставіў дырэктар Інстытута Еўропы Расійскай акадэміі навук, старшыня Асацыяцыі знешнепалітычных даследаванняў імя А. А. Грамыкі, член-карэспандэнт РАН Аляксей Грамыка. Як спецыяліст па рэгіянальным партнёрстве Аляксей Анатолевіч упэўнены, што ў інтэграцыі не менш чым эканамічны кампанент, важныя агульныя светапогляд і каштоўнасці, якія дапамогуць у тым ліку сфарміраваць свядомасць «грамадзяніна Саюзнай дзяржавы».

— Узаемадзеянне ў гуманітарнай сферы паміж нашымі краінамі пакуль рэалізоўваецца па рэшткавым прынцыпе. Стаўка на гандлёвую, эканамічную, заканадаўчую інтэграцыю недастатковая для барацьбы за розумы і сімпатыі грамадзян дзвюх краін, — лічыць Аляксей Грамыка.

Адзін з галоўных пасылаў — «паглядзець вачыма грамадзян» на вынікі беларуска-расійскай інтэграцыі. З такім поглядам згодны яшчэ адзін удзельнік тэлемоста Масква — Мінск — член Камітэта Савета Федэрацыі па міжнародных справах, дзяржсакратар Саюзнай дзяржавы (2011–2021 гады) Рыгор Рапота. Ён азнаёміўся з тэзісамі аналітычнага даклада і выказаў некалькі аб’ектыўных прапаноў для экспертнай супольнасці дзвюх краін. У прыватнасці, заклікаў звярнуць асаблівую ўвагу на паглыбленае развіццё сумеснага праекта «Вялікага Еўразійскага партнёрства». Галоўная задача, на думку Рыгора Рапоты, у міжнародных праектах змяніць ролю аб’екта, на які накіраваны інтарэсы іншых краін, на ролю суб’екта, які прасоўвае свае інтарэсы і стварае ўласныя праграмы і праекты.

— Нішто так не аб’ядноўвае, як наяўнасць агульнай мэты і разуменне агульнай будучыні, — заўважыў Рыгор Рапота. — Мы павінны з павагай ставіцца да нашага агульнага гістарычнага мінулага, гэта не абмяркоўваецца. Але сапраўдную скрэпу нашых адносінаў створыць наша будучыня.

Расійскі парламентарый заклікаў звяртаць асаблівую ўвагу на тэматыкі праектаў, якія б аб’ядноўвалі дзве дзяржавы ў агульнай стваральнай дзейнасці.

— Ужо ёсць рэчы, якія пацвярджаюць важнасць гэтага, калі мы нешта разам ствараем, нешта адчувальнае, зразумелае людзям.

Унікальнай з’явай у даследаваннях постсавецкай прасторы, даследаваннях гісторыі Саюзнай дзяржавы назваў новы экспертны даклад удзельнік тэлемоста ад беларускага боку намеснік старшыні Пастаяннай Камісіі Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь па міжнародных справах і нацыянальнай бяспецы Андрэй Русаковіч. Ён адзначыў высокі тэмп інтэграцыйных працэсаў ва ўсіх сферах жыцця ў апошнія гады.

Саюзная дзяржава важная не толькі стратэгічна, але і экзістэнцыйна — такое меркаванне выказаў вядомы эксперт беларуска-расійскай інтэграцыі, сустаршыня Асацыяцыі знешнепалітычных даследаванняў імя А. А. Грамыкі Сяргей Рахманаў:

— Мы існуем у зусім іншай атмасферы дзякуючы нашаму ўзаемадзеянню, яна дазваляе нашым людзям адчуваць сябе больш упэўнена. Мы жывём у больш устойлівым, стабільным свеце, больш самадастатковым.

Сяргей Рахманаў падкрэсліў, што цяпер як ніколі важна стварэнне магутнай сістэмы экспертнай падтрымкі прыняцця рашэнняў для органаў дзяржаўнага кіравання. Застаюцца актуальнымі, на яго думку, агульнае стратэгаванне сацыяльна-эканамічнага развіцця, нацыянальнай бяспекі, знешніх эканамічнай і палітычнай дзейнасці. Выклікаюць асаблівую цікавасць стварэнне эканамічных кластараў, рэальная кааперацыя прадпрыемстваў і вытворчасцяў. Прынцыпова важная работа па прасоўванні іміджу Саюзнай дзяржавы.

Наталля КАПРЫЛЕНКА