Нарыхтоўка і рэалізацыя бярозавага соку ў Слуцкім лясгасе. Фотарэпартаж

У Беларусі пачаўся сезон нарыхтоўкі бярозавага соку. Традыцыйна першымі пакаштавалі папулярны вясновы напой жыхары паўднёвых рэгіёнаў. Аднак зараз чарга дайшла і да асобных раёнаў Мінскай вобласці. Мы адправіліся ў Слуцкі лясгас, каб паглядзець, які шлях праходзіць бярозавік перад тым, як трапіць на нашы абедзенныя сталы.

Канешне, усе пачынаецца з лесу. На тэрыторыі Урэцкага доследна-вытворчага лясніцтва Слуцкага лясгаса ёсць вялікі ўчастак, дзе нарыхтоўваецца бярозавік. Спецыялісты адзначаюць пэўныя правілы: нарыхтоўка соку праводзіцца не менш чым за 5 гадоў да наступу ўзросту рубак. Болей за тое, для гэтага падыходзяць толькі дрэвы дыяметрам ад 20 см.

Дапусцім, прыдатная бяроза выбрана. Што далей? На вышыні 35-50 см вызначаецца колькасць і размяшчэнне адтулін у залежнасці ад дыяметра ствала. Пры дыяметры ад 20 да 26 см не больш за адну адтуліну; ад 26 да 34 см — не больш за две; ад 34 да 40 см — не больш за тры.

Першапачаткова выдаляецца грубая кара. Адтуліны свідруюцца толькі тады, калі пачынаецца рух соку. Гэта правяраецца пры дапамозе праколаў шылам. Адтуліны прасвідроўваюцца да 1 см у шырыню ад 2 да 3 см у глыбіню. Пасля ўсталёўваюцца жалабкі, да якіх прымацоўваецца тара. У дадзеным выпадку гэта былі поліэтыленавыя пакеты. Таксама прапілоўкі можна рабіць на адлегласці бензапілой. Шырыня — да 12 см, глыбіня — ад 3 да 4 см. Яны робяцца з невялікім нахілам уніз, каб рух соку быў лепшым. Па словах спецыялістаў, у сярэднім адно дрэва можа даць да 200-300 л бярозавіку за сезон.

Усе зразумела, аднак ці мае права звычайны чалавек прыйсці ў лес, набраць сок і не атрымаць пры гэтым штраф. Вось, як пракаментаваў гэта інжынер па лесакарыстанні Слуцкага лясгаса Яўген Верамейчык:

— Нарыхтоўваць бярозавік маюць права і лясгасы, і насельніцтва. Але насельніцтва павінна звярнуцца ў структурнае падраздзяленне лясгаса лясніцтва і атрымаць на гэта дазвол. Плаціць не трэба. Але спецыялісты павінны паказаць людзям тэрыторыю, дзе можна нарыхтоўваць сок.

Атрымліваецца, што самавольная здабыча бярозавіку забаронена. За гэта прадугледжваецца адміністратыўная адказнасць і штраф да 20 базавых велічыняў. Канешне, калі бяроза стаіць у вас на тэрыторыі — гэта зусім другая справа. Вы маеце поўнае права нарыхтоўваць столькі соку, колькі душы заўгодна.

Канешне, ёсць і просты шлях, без рызыкі штрафаў: бярозавік заўжды можна набыць у лясгасе. Кошт залежыць ад попыту. Напрыклад, у Слуцкім лясгасе літр соку каштуе 30 капеек, а вось у Мінскім ужо 48. Таксама за невялікую даплату прадастаўляецца тара для тых, у каго яе няма.

Лізавета ГОЛАД