У Турцыі 6 лютага адбылося некалькі магутных землетрасенняў. Таксама былі зафіксаваныя сотні паўторных падземных штуршкоў. Сейсмічная актыўнасць у рэгіёне захоўваецца. 7 лютага ў цэнтральнай Турцыі зафіксавана новае землетрасенне магнітудай 5,6, паведамляе БелТА.
Ахвярамі стыхійнага бедства сталі 3 381 чалавек, колькасць якіх атрымалі раненні, склала 20 426. Больш за 7,3 тыс.чалавек выратаваны з-пад завалаў падчас пошукава-выратавальных работ, якія працягваюцца ўжо больш за суткі. У краіне абвешчаная агульнанацыянальная жалоба да 12 лютага.
Разбуральны ўдар прыйшоўся і на тэрыторыю Сірыі, дзе загінулі больш за 1,3 тыс. чалавек, звыш 1,4 тыс. пацярпелі. Дзясяткі людзей застаюцца пад заваламі ў правінцыях Алепа, Ідліб, Латакія і Хама. Выратавальныя работы вядуцца ва ўмовах штармавога надвор’я пад праліўным дажджом. На поўначы краіны спынены чыгуначны рух. Мясцовыя ўлады называюць сітуацыю, якая склалася ў краіне, гуманітарнай катастрофай.
Першае землетрасенне магнітудай 7,8 адбылося ў раёне Пазарджык у правінцыі Кахраманмараш (паўднёвы ўсход Турцыі) на глыбіні 7 км у 4.17 па мясцовым часе (супадае з мінскім). Землятрус адчуваўся ў 10 правінцыях, у тым ліку ў Кахраманмарашы, Газіянтэпе, Хатаі, Асманіі, Адыямане, Малацці, Дыярбакыры.
Праз некалькі гадзін пасля першага землетрасення ва ўпраўленні па надзвычайных сітуацыях Рэспублікі абвясцілі, што магнітуда афтэршокаў у Турцыі стала зніжацца да 3,9-4,1. Затым былі зафіксаваныя яшчэ тры землетрасення магнітудай ад 6,4 да 6,6 у правінцыі Газіянтэп і 100 паўторных падземных штуршкоў.
На працягу дня фіксаваліся паўторныя штуршкі рознай сілы, як мінімум яшчэ адно землетрасенне па сіле было супастаўна з першапачатковым. Яно адбылося ў 67 км ад горада Кахраманмараш, ачаг быў у 2 км ад паверхні, магнітуда склала 7,7. Усяго ж сейсмолагі налічылі каля 300 афтэршокаў.
У Турцыі заявілі аб адсутнасці пагрозы цунамі на міжземнаморскім узбярэжжы.
Прэзідэнт Турцыі Рэджэп Таіп Эрдаган назваў гэтае землетрасенне найбуйнейшым стыхійным бедствам для рэспублікі з 1939 года. Тады землетрасенне забрала жыцці 17,5 тыс. чалавек.
Сейсмічная актыўнасць адчувалася таксама на тэрыторыі Ізраіля, Кіпра, Ірака, Лівана, Абхазіі, Грузіі, Арменіі, а таксама Расіі. Падземныя штуршкі ад землетрасення ў Турцыі былі зафіксавалі нават у Грэнландыі.
Разбурэнні зафіксаваныя ў многіх турэцкіх правінцыях: Адан, Газіянтэпе, Дзіярбакыр, Кахраманмараш, Малацья, Шанлыурфе. Загінула больш за пяць тысяч будынкаў, уключаючы шматпавярховыя дамы, адміністрацыйныя будынкі і бальніцы. Губернатар правінцыі Кахраманмараш, дзе размяшчаліся эпіцэнтры землетрасенняў, ахарактарызаваў сітуацыю як вельмі цяжкую.
У Сірыі ёсць разбурэнні ў Алепа, Ідлібе, Латакіі і Хаме. МЗС Арабскай Рэспублікі назваў сітуацыю ў краіне гуманітарнай катастрофай і папрасіў краіны — члены ААН працягнуць руку дапамогі краіне.
Пацярпеў буйны турэцкі міжземнаморскі порт Іскендзерун. Як паведаміла Галоўнае ўпраўленне мараходства Турцыі, там абрынулася частка докаў. З-за падземных штуршкоў сотні грузавых кантэйнераў апынуліся літаральна зваленыя ў кучу. Неўзабаве пачаўся пажар, які ахапіў дзясяткі кантэйнераў. Праца порта была прыпыненая. Па дадзеных партала Marinetraffic, у Іскендзеруне стаялі 46 судоў.
Пасля землетрасення ў правінцыі Хатай на паўднёвым усходзе Турцыі адбыўся выбух на газаправодзе. Затым рушыў услед буйны пажар. Адзначаецца, што выбух прагрымеў на двух розных участках газаправода, адлегласць паміж якімі складае каля трох кіламетраў. У сувязі з інцыдэнтам была прыпыненая падача газу ў некаторыя рэгіёны.
Землетрасенне, па дадзеных Міжнароднага агенцтва па атамнай энергіі не паўплывалі на бяспеку ядзерных аб’ектаў Турцыі. У Расатаме паведамілі, што на будаўнічай пляцоўцы АЭС «Аккую» працягваюцца працы.
Стыхія пашкодзіла важныя гістарычныя аб’екты. Так, па дадзеных Дэпартамента музеяў і славутасцяў Сірыі, у сценах цытадэлі Алепа, уключанай у спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА, з’явіліся расколіны. У Турцыі разбураная крэпасць у горадзе Газіянтэпе — аб’ект нацыянальнай культурнай спадчыны краіны, першыя згадкі аб якой адносяцца да II — III ст.ст. Як паведамляюць мясцовыя СМІ, абваліліся сцены і вежы крэпасці.
У Турцыі абвясцілі самы высокі, чацвёрты ўзровень трывогі. Улады звярнуліся за міжнароднай дапамогай.
У Анкары арганізавалі экстранны цэнтр у будынку ўпраўлення па надзвычайных сітуацыях. У яго працы бяруць удзел віцэ-прэзідэнт Фуат Актай, кіраўнік МУС Сулейман Сойлу, міністр навакольнага асяроддзя і горадабудаўніцтва Мурат Курум.
На паўднёвы ўсход краіны з іншых рэгіёнаў накіраваныя выратавальныя разлікі для разбору завалаў і знаходжання людзей у абломках. У пошукава-выратавальных работах удзельнічаюць больш за 9 тыс. чалавек.
Турэцкі Чырвоны Паўмесяц пачаў пастаўляць запасы крыві для аказання дапамогі пацярпелым. У арганізацыі заклікалі жыхароў Рэспублікі здаваць яе дадаткова.
Для ўдзелу ў ліквідацыі наступстваў землятрусу ВПС Турцыі задзейнічалі транспартныя самалёты.
Аэрапорты гарадоў Кахраманмарас і Газіянтэпе спынілі абслугоўваць грамадзянскія рэйсы.
У Сірыі рэалізуецца план дзеянняў у надзвычайных сітуацыях, на аказанне дапамогі мабілізаваны ўсе медыцынскія ўстановы краіны. У Алепа, Латакію і Хаму накіраваліся брыгады ўрачоў з іншых раёнаў, таксама наладжана транспарціроўка неабходных лекавых прэпаратаў.
Міністэрства абароны Сірыі паведаміла, што для ліквідацыі наступстваў землетрасення, а таксама дапамогі пацярпелым будзе прыцягнутая армія.
Прэзідэнт Сірыі Башар Асад правёў нараду з міністрамі з нагоды шкоды, нанесенай стыхіяй, а таксама неабходных мер, якія будуць прынятыя ўладамі ў гэтай сувязі.
На поўначы Сірыі спынены чыгуначны рух. Рамонтныя брыгады ў правінцыях Алепа і Латакія вядуць праверку стану чыгуначнага палатна і мастоў.
Дапамогу Турцыі і Сірыі прапанавалі звыш 45 краін свету, Еўрасаюз і НАТА. Аб адпраўцы сваіх ратавальнікаў у зону бедства абвясцілі ўлады Беларусі, Расіі, Францыі, Вялікабрытаніі, Італіі, Нідэрландаў, Аўстрыі, Чэхіі, Грузіі, Японіі, Алжыра, Мексікі і іншых краін.
Швецыя ініцыявала ўвядзенне ў дзеянне вышэйшай у Еўрасаюзе сістэмы рэагавання на катастрофы — сістэмы інтэграванага палітычнага рэагавання на крызісы.
Супрацоўнікі ААН, як заявіў генеральны сакратар арганізацыі Антоніу Гутэрыш, ужо працуюць на месцы трагедыі. Гутэрыш выказаў надзею, што міжнародная супольнасць таксама прыйдзе на дапамогу пацярпелым. «Мы разлічваем на міжнародную супольнасць у аказанні дапамогі тысячам пацярпелых сем’яў, многія з якіх ужо востра мелі патрэбу ў гуманітарнай дапамозе ў раёнах, дзе доступ абцяжараны», — заявіў генеральны сакратар.
Міжнародная федэрацыя таварыстваў Чырвонага Крыжа і Чырвонага Паўмесяца заклікала сусветную супольнасць вылучыць дапамогу ў памеры каля $ 75,6 млн пацярпеламу насельніцтву Турцыі і Сірыі.
У прыватным парадку дапамогу прапанаваў амерыканскі бізнесмен Ілан Маск. Ён выказаў гатоўнасць адправіць спадарожнікавыя сістэмы сувязі Starlink ў Турцыю, калі яны спатрэбяцца пры ліквідацыі наступстваў землетрасення.
Кіраўнік дзяржавы Аляксандр Лукашэнка 6 лютага заслухаў даклад міністра па надзвычайных сітуацыях Вадзіма Сіняўскага аб гатоўнасці МНС Беларусі да аказання дапамогі пацярпелым дзяржавам.
Па выніках даклада Аляксандр Лукашэнка даручыў накіраваць у Турэцкую Рэспубліку аварыйна-выратавальны атрад МНС, атэставаны па міжнародных стандартах ААН, у складзе 64 спецыялістаў з тэхнікай і рыштункам, прызначанымі для правядзення аварыйных і пошукава-выратавальных работ.
Даручана таксама прапрацаваць пытанне накіравання ў Сірыю грузу з гуманітарнай дапамогай.
Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Турэцкай Рэспублікі ў Рэспубліцы Беларусь Мустафа Эскан выказаў удзячнасць народу Беларусі за салідарнасць у гэты складаны для краіны час. «Нам вядома, што беларускі бок рыхтуецца аказаць садзейнічанне, вядзецца работа па адпраўцы каманды, якая дапаможа мінімізаваць наступствы катастрофы. Я выказваю ўдзячнасць народу Беларусі за салідарнасць у гэты складаны час. Ваша прысутнасць па-свойму палягчае нашы пакуты. Беларусь для нас — сапраўдны сябар, прысутнасць якога дапамагае перажываць усе гэтыя нягоды», — сказаў Мустафа Эскан.
Між тым, пасольства Беларусі ў Турцыі працягвае адсочваць сітуацыю па наяўнасці беларусаў сярод пацярпелых у выніку землятрусаў. «Устаноўлены два выпадкі, калі беларусы ў Турцыі не выходзяць на сувязь. Пасольства падтрымлівае пастаянны кантакт з іх сваякамі ў Беларусі, удакладняе інфармацыю ў кампетэнтных органах Турцыі», — распавялі ў пасольстве.
Сейсмічная актыўнасць у Паўночным Анаталійскім разломе будзе працягвацца яшчэ некалькі тыдняў, аднак верагоднасць паўторнага з’яўлення гэтак жа моцных штуршкоў пакуль застаецца вельмі нізкай, лічыць намеснік дырэктара ІФЗ РАН Рубен Тацевасян.
Эксперт з Італіі Джанлука Валенсізе папярэдзіў аб рызыцы падземных штуршкоў у раёне Кіпра і на ўсходзе Турцыі.
Між тым, Дырэктар Інстытута зямной кары Сібірскага аддзялення РАН, член-карэспандэнт РАН Дзмітрый Гладкачуб лічыць, што афтэршокі могуць працягвацца некалькі гадоў. Ён растлумачыў, што, падобна таму, як у Расіі перамяшчаюцца Сібірская і Амурская пліта і паміж імі ўзнікаюць зоны трэння, так і ў Турцыі ссоўваюцца Анаталійская і Аравійская пліты, і апошняя цісне на першую. «Ёсць разлом, дзе назапасілася шмат дэфармацый, якія цяпер разгружаюцца такім шляхам», — сказаў навуковец.
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
