Казачная сядзіба Козел-Паклеўскіх у Красным Беразе

Недалёка ад Жлобіна, у аграгарадку Красны Бераг, знаходзіцца сядзіба Козел-Паклеўскіх. Яна падобная на казачны палац, акружаны маляўнічым  паркам.

Цудоўны будынак быў узведзены тут у 1893 годзе Вікенціем Альфонсавічам Козел-Паклеўскім. Сама ж сядзіба была пасагам яго жонкі Марыі, дачкі генерал-лейтэнанта інжынерыі Міхаіла Гатоўскага. Цікава, што гэта была ўсяго толькі 36-пакаёвая  дача.

Вікенцій шмат падарожнічаў. Падчас сваіх паездак звяртаў увагу на розныя архітэктурныя прыёмы, рабіў эскізы таго, што спадабалася. У выніку атрымаўся ўнікальны палац, які аформлены ў рэдкім арабскім стылі — альгамбра. Да таго ж кожны пакой аформлены па-рознаму. А яшчэ ўнутры палаца ёсць капліца (гаспадары былі католікамі, а навокал не было ніводнага касцёла). Дзіўна, як спалучаецца з хрысціянскім светапоглядам выкарыстанне шматлікіх абярэгаў у архітэктуры палаца. Напрыклад, самымі прыкметнымі з іх з’яўляюцца хімеры, якія жывуць на сценах будынка. 

У сядзібе была адмысловая дваранская лесвіца, па якой прыслуга не мела права хадзіць. Глядзіш на яе і не разумееш, што ў ёй такога асаблівага: звычайны шэры бетон. Аказваецца, не ўсё так проста. Гаспадары маглі дазволіць сабе і шыкоўную мармуровую лесвіцу, аднак бетон тады быў на піку папулярнасці і ацэньваўся зусім нятанна.

Пасля рэвалюцыі 1917 года маёнтак у Красным Беразе нацыяналізавалі. Тут было сельскагаспадарчае вучылішча з інтэрнатам, майстэрнямі і складамі. Гаспадары сядзібы вымушаныя былі з’ехаць.

У час Вялікай Айчыннай вайны ў Красным Беразе размяшчаліся буйны перасыльны пункт і дзіцячы донарскі канцлагер. Будынак сядзібы выкарыстоўвалі ў якасці нямецкага, а потым савецкага шпіталя.

Будынак сядзібы цудоўна захаваўся да нашых дзён. Па словах экскурсаводаў, падчас вайны немцы не кранулі плітку, ляпніну і каваныя вырабы. 

Сёння гэты сядзібна-паркавы комплекс уваходзіць у турыстычны маршрут «Залатое кола Гомельшчыны». У 2015 годзе пасля рэканструкцыі сядзіба сардэчна адчыніла свае дзверы для турыстаў. 

Лізавета ГОЛАД

Фота аўтара