У прадмесці Мінска Тарасава — старажытнай вёсцы, вядомай з ХV стагоддзя, якая належала некалі князям Астрожскім, штогод праводзяцца жывапісныя пленэры — зімовы, вясновы, летні і восеньскі. Яны ладзяцца пад эгідай беларускай філіі грамадскай арганізацыі «Еўразійская мастацкая садружнасць». Гэта новае добраахвотнае аб’яднанне жывапісцаў, графікаў, скульптараў, мастацтвазнаўцаў, прадстаўнікоў іншых творчых прафесій створана ў 2020 годзе. Творчая дзейнасць яго сяброў накіравана на развіццё і папулярызацыю выяўленчага мастацтва ў Беларусі і за яе межамі. Уваходзяць сюды пераважна мастакі-педагогі, выкладчыкі дзіцячых студый. Гэта садружнасць актыўна праводзіць практычную дзейнасць. Пленэр — праца мастака непасрэдна на натуры, «на паветры». Для пленэраў выбіраюцца, як правіла, найпрыгажэйшыя месцы з гістарычнымі і прыроднымі помнікамі. Такая работа цікавая і мастакам. Зацікаўлены ў іх і бок, які прымае.
Гэта дае магчымасць мастакам-педагогам працаваць творча, даведвацца пра новыя мясціны Беларусі, вучыцца адзін у аднаго, удасканальваючы майстэрства, і праводзіць мноства выстаў не ў мастацкіх галерэях сталіцы, дзе іх і так дастаткова, а ў глыбінцы — у кінатэатрах, бібліятэках, дамах культуры, на базах адпачынку, дзе яны вельмі запатрабаваны. Мясцовыя жыхары не заўсёды маюць магчымасць і час дабрацца да цэнтральных музеяў сталіцы, і мастацтва ідзе да іх. Выставы непасрэдна ў пасёлках ці вёсках, дзе ў творах сучасных мастакоў паказваюцца іх родныя краявіды, не толькі знаёмяць мясцовых жыхароў з мастацтвам, але і даюць магчымасць зірнуць на знаёмыя пейзажы іншымі вачыма — убачыць іх прыгажосць, быць можа, не заўважаную ў буднях.
Апошні восеньскі пленэр праводзіўся пры храме Нараджэння Прасвятой Багародзіцы ў Тарасаве. Дабрацца да яго можна гарадскім транспартам — аўтобусам. Месца гэта выключна прыгожае — на высокім узгорку стаіць храм, узводзяцца іншыя збудаванні — храм для дзяцей, дзіцячая нядзельная школа. У галерэі пры ёй будзе арганізаваны музей, прысвечаны менавіта мясціне, гісторыі стварэння тарасаўскіх храмаў. У перспектыве тут размесціцца і духоўна-асветніцкі цэнтр, будуць працаваць творчыя майстэрні, музей праваслаўнай культуры, а таксама дзейнічаць дзіцячы царкоўны хор. Храм жыве актыўным жыццём і адкрыты новым пачынанням. Пленэры пры ім праводзяцца не першы раз. Восеньскі праходзіў з 16 да 20 кастрычніка 2023 года, усяго 5 дзён, а колькі цікавых сустрэч і адкрыццяў!..
Асабліва запомніліся ўсім сустрэчы з настаяцелем царквы айцом Сергіем, які расказаў пра новы, пабудаваны ў 2001 годзе, храм, які мастакам трэба было адлюстраваць на эцюдах і карцінах. Стары храм 1904 года не захаваўся. Па выніках пленэру адбылася справаздачная выстава, на якой было прадстаўлена каля 50 карцін і эцюдаў для прыхаджан храма і ўсіх ахвотных. На вернісажы сабраліся ўдзельнікі пленэру і служыцелі храма на чале з айцом Сергіем. Усяго ў праекце прынялі ўдзел 10 мастакоў — сябры Беларускага саюза мастакоў Віктар Данілаў, Леанід Гоманаў, Мікалай Мішчанка, кіраўнік пленэру Юлія Коба, кіраўнік садружнасці Ларыса Шахновіч, Сяргей Цігараў, Леанід Ячнеў, Ала Кушнір, Ліліяна Кахута, Святлана Уласава — галоўным чынам кіраўнікі дзіцячых студый у школах.
На пленэрах мастакі-педагогі маюць магчымасці пераключыцца ад штодзённай будзённай работы, творча пагутарыць з калегамі, наведаць новыя месцы, выставіць свае работы, даведацца меркаванне пра іх публікі. На свае працоўныя месцы яны вяртаюцца абноўленыя, натхнёныя, зараджаныя творчай энергіяй. Таму пленэрная праца натхняе і ўспрымаецца святам. Але пленэр, калі мастакі працуюць групай, камунай, адзін каля аднаго, не толькі праца, але і зносіны, з якіх нараджаюцца новыя ідэі і праекты.
Праваслаўны прыход у Тарасаве заахвоціў мастакоў месцам для жылля і абедам у трапезнай. Сняданкі і вячэру рыхтавалі самі мастакі па чарзе, прычым усе былі зацікаўлены прыгатаваць нешта сваё, арыгінальнае, здзівіць калег уласнымі рэцэптамі. Першую вячэру ў гонар адкрыцця восеньскага пленэру гатавалі мужчыны. Прыемная атмасфера, цікавасць да працы мастакоў з боку жыхароў Тарасава, зносіны з калегамі — своеасаблівае творчае спаборніцтва. Прыгожыя лясы і возера ў наваколлі... Але ўсіх прыцягваў сам храм і царкоўныя пабудовы, якія з’явіліся на карцінах кожнага мастака. Працавалі штодзень з 9 раніцы і да цемры. У сярэднім за 5 дзён паспелі напісаць па 5-6 эцюдаў. Усе работы былі сфатаграфаваны і ў якасці справаздачы размешчаны на сайце Еўразійскай мастацкай садружнасці. Пасля заканчэння пленэру ўдзельнікі з удзячнасцю падарылі прыходу па адной найлепшай рабоце. Такім чынам, у Тарасаве збіраецца ўжо цэлая калекцыя — галерэя работ. Айцец Сергій мае магчымасць паднесці сваім ганаровым гасцям эсклюзіўныя падарункі — жывапісныя выявы тарасаўскіх храмаў. Карціны мастакоў пераязджаюць у іншыя краіны, прапагандуючы прыгажосць нашай Беларусі. Хіба гэта не найлепшая папулярызацыя дзейнасці Еўразійскай мастацкай садружнасці?
Хутка Тарасава чакаюць вялікія перамены. 25 кастрычніка 2023 года быў зацверджаны генеральны план гэтага маляўнічага пасёлка каля Мінска. Тарасава аб’яднаюць з суседняй вёскай Каменная горка і забудуюць шматкватэрнымі дамамі. Плошча новага, сучаснага Тарасава складзе 673 гектары, а насельніцтва да 2035 года вырасце ўдвая, да 5000 чалавек. З’явіцца больш за тысячу новых кватэр, у тым ліку і сядзібнага тыпу.
А пакуль мастакі без стомы пішуць старое Тарасава, і ўжо праз 10 гадоў іх карціны стануць не толькі пейзажнымі, але і гістарычнымі — успамінам пра паселішча да глабальнай забудовы.
Надзея УСАВА, мастацтвазнаўца
З мастацтвам па жыцці.
Баявое ўзаемадзеянне найвышэйшага ўзроўню.
«Дзесяцігоддзі школьнае харчаванне нашых дзяцей будавалася на аснове зборніка рэцэптур».
