Марыя Прахаровіч, мастачка з СМА: Ёсць мэта — няма перашкод

З дзяцінства хацела стаць мастачкай. Захаплялася фільмамі пра жывапісцаў, малявала герояў мультфільмаў. Сваю мару, нягледзячы на цяжкую хваробу, яна здзейсніла. Нядаўна з дапамогай Беларускага саюза жанчын і кіраўніцтва Беларусбанка ў маладой мастачкі адбылася першая персанальная выстава. Спыняцца на гэтым дзяўчына не збіраецца. 

«Мне гэта пад сілу!»

У дзяцінстве Марыя Прахаровіч яшчэ магла хадзіць сама. Але цяжкая хвароба — СМА (спінальная мышачная атрафія) прагрэсіравала. Шмат часу дзяўчынка праводзіла дома, а запал і энергію накіроўвала на творчыя захапленні. 

— У мяне было мільён розных спраў! Цацкі шыла: мама купляла тканіны, а настаўнікі са школы прыносілі выкрайкі. Потым мяне зацікавіла вышыўка крыжыкам. Даволі доўга займалася макрамэ. Яшчэ былі арыгамі і нават карціны з пластыліну, — расказвае Марыя. 

Мама Марыі, Людміла Прахаровіч, дагэтуль захоўвае работу дачкі з пластыліну: домік, дрэўцы, сонейка. Карціна здзіўляе: яна нібыта зроблена ў 3D. Дзяўчынцы ўдавалася развіваць свае хобі ў той час, калі пра інтэрнэт яшчэ не чулі. 

— На першым месцы ў мяне было маляванне, — усміхаецца мая суразмоўніца. — У ход ішло ўсё: фламастары, ручкі, алоўкі, крэйда. Абажала размалёўкі, якія заўжды па маіх замовах мама прывозіла з кніжных кірмашоў. Пачалося з таго, што змалёўвала любімых персанажаў мультфільмаў, толькі не пад капірку, а з дапамогай вакамера: глядзела на карцінку і спрабавала перадаць героя. Карысны навык, які мне і цяпер дапамагае. 

Настаўнікі і сям’я падтрымлівалі захапленні дзяўчынкі і адзначалі яе талент. Працы Марыі двойчы выстаўляліся на школьных конкурсах, але сама мастачка доўгі час не верыла ў свае здольнасці. І дарэмна: старанная і мэтанакіраваная, яна выдатна спраўлялася з любымі задачамі, якія ставіла перад сабой. З ахвотай вучылася, скончыла школу з залатым медалём. Потым былі курсы па вывучэнні моваў: нямецкай, англійскай. У ВНУ Марыя вучыцца не змагла, бо для чалавека з яе хваробой не было дыстанцыйнага навучання. Дзяўчына спрабавала працаваць маркетолагам, анлайн-кансультантам. 

— Такая праца не прыносіла задавальнення, адпаведна і не было стымулу рухацца наперад, — успамінае Марыя. — Тады вырашыла ператварыць у прафесію сваё захапленне творчасцю. І вось тут убачыла вынікі. Калі цябе аднойчы зачапіла мастацтва, яно цябе больш не адпусціць. Здаецца, мяне зачапіла моцна! 

Гэта насамрэч так: у дзяўчыны загараюцца вочы, а на твары з’яўляецца шчаслівая ўсмешка, калі яна расказвае пра творчасць. Тым не менш, пэўныя страхі і комплексы доўгі час заміналі Марыі рэалізавацца напоўніцу. Толькі два гады таму яна ўпершыню паспрабавала маляваць фарбамі.

— Думала: я ж не Вінцэнт ван Гог і не Леанарда да Вінчы, каб замахвацца на фарбы! Таму пачала з малявання карцін па нумарах. Пасля першага малюнка зразумела — не для мяне. Нумары заганялі ў рамкі. А маляваць фарбамі свае працы ўсё яшчэ баялася... Аднойчы ў інтэрнэце я наткнулася на бясплатны майстар-клас — навучанне жывапіcу. Падумала: чаму б не паспрабаваць? І аказалася, што гэта не так складана і мне пад сілу! З таго часу пачала больш цікавіцца жывапісам, паглыбляцца ў яго і напрацоўваць вопыт. 

Прыносіць радасць людзям 

Нядаўна ў галаўным офісе ААТ «ААБ Беларусбанк» пад эгідай Беларускага саюза жанчын прайшла першая персанальная выстава Марыі Прахаровіч. Раней яна нават і марыць не магла, што хтосьці так адзначыць яе творчасць. Пра таленавітую дзяўчыну з СМА знялі сюжэт на АНТ. Рэпартаж убачыла кіраўніцтва Беларусбанка. Аб’яднаная арганізацыя БСЖ ААТ «ААБ Беларусбанк» дапамагла з выставай, мастачцы аказалі фінансавую дапамогу. — Толькі пасля адкрыцця выставы мой страх паступова змяніўся радасцю, гонарам: вось яна, мая мара ўвачавідкі! — успамінае Марыя. — Людзі казалі столькі цёплых слоў, падтрымлівалі мяне і захапляліся тым, што я стварыла. Гэта дало новыя сілы і ўпэўненасць. Зразумела: я на сваім шляху, трэба працягваць маляваць і дзяліцца сваімі творчымі набыткамі. Не хачу складзіраваць свае працы ў шафе, яны павінны разыходзіцца па свеце і прыносіць радасць людзям. 

У планах мастачкі — засвоіць графічную ілюстрацыю і партрэт. Зараз Марыя вучыцца алейнаму жывапісу на анлайн-курсах. І калі раней яна малявала выключна акрылавымі фарбамі, то цяпер ужо ёсць некалькі карцін алеем.

— У хуткім часе пачнем вывучаць партрэт. Не церпіцца паспрабаваць, бо з дзяцінства марыла маляваць менавіта чалавека. Калі-небудзь абавязкова намалюю сваіх родных. Увогуле, мне хочацца быць універсальным мастаком, валодаць рознымі жанрамі. І пейзажы маляваць, і партрэты, і нацюрморты! 

На творчасць Марыю натхняюць любоў да сваёй сям’і, цёплыя пачуцці да сяброў, прырода, а таксама кінастужкі, мультфільмы. 

— Асабліва «Кароль Леў» і «Аладзін», — усміхаецца дзяўчына. — Гэта вельмі яскравая выразная анімацыя. Хачу, каб і мае малюнкі былі такімі, выпраменьвалі радасць, цеплыню. Каб зараджалі добрым настроем, дарылі сонейка ў душы. Творчасць павінна несці святло, станоўчыя эмоцыі. 

— У Машы позірк мастака! — уступае ў размову Людміла Прахаровіч. — На прагулках дачка ўжо не проста назірае за тым, што адбываецца побач. Яе цікавяць эмоцыі людзей, яна заўважае, як падаюць цені, дзе цёплы тон, дзе халодны, які колер у неба і як яго перадаць на малюнку. 

«Я проста вельмі моцны чалавек» 

Марыя прызнаецца: каб знайсці свой шлях, ёй прыйшлося перажыць нямала цяжкасцей. Але яно таго варта.

У дзяцінстве яна яшчэ магла хадзіць сама. Цяпер перасоўваецца толькі на інваліднай калясцы. Мышцы слабеюць з кожным днём, даводзіцца насіць гарсэт, і ўсё складней становіцца доўга сядзець і маляваць. Каб не слабелі лёгкія і мышцы, Марыя займаецца спецыяльнай гімнастыкай. П’е вітаміны, мінералы. Канешне, дзяўчына і яе сям’я вераць у лепшае. Унутраны стрыжань, аптымізм маладой мастачкі выклікаюць захапленне. 

— Стараюся не маркоціцца. Мой дэвіз: «Ёсць мэта — няма перашкод». Вельмі дапамагае вера ў Бога. Веру, што гэта мой шлях і мне трэба яго прайсці. Выпрабаванні ніколі не даюцца складней за нашыя сілы. Значыць, я проста вельмі моцны чалавек. Дапамагае сям’я, у ёй я чэрпаю бязмежную падтрымку і любоў. 

Бацькі Марыі таксама аптымісты. Людміла Прахаровіч лічыць: няма сэнсу плакаць, трэба прымаць усё як дадзенасць. Да таго ж, на свеце шмат добрых людзей, якія дапамогуць і словам, і справай. 

Дзяліцца сваёй гісторыяй, расказваць пра СМА Марыя лічыць для сябе важным. Ёй хацелася б, каб грамадства звяртала больш ўвагі на такіх, як яна. 

— Мы такія ж людзі, нам проста трэба крышачку больш увагі, больш дапамогі, — кажа мая суразмоўніца. — Жыццёва неабходная тэрапія для хворага на СМА каштуе вельмі дорага: для звычайнай сям’і сума непад’ёмная. Адкрыццё збораў — складаная справа, рэгулярна такія грошы збіраць немагчыма. Чакаем падтрымкі з боку дзяржавы, хочам, каб праз СМІ пра нас пачулі, намі зацікавіліся ўсе, хто можа дапамагчы. Пра людзей з СМА цяпер паказваюць сюжэты, пішуць, расказваюць, і гэта варта працягваць. 

«Нельга адчайвацца»

Марыя шчыра расказвае пра цяжкасці, якія давялося пераадолець.

— Не ўсе людзі ўспрымалі мяне такой, якая я ёсць, гэта моцна паўплывала на самаацэнку. На той час не было магчымасці хадзіць да псіхолагаў, і я разбіралася са сваімі душэўнымі пакутамі сама, —— кажа мая суразмоўніца. — Можа, таму захапілася псіхалогіяй, гэта яшчэ адно маё хобі. У адзін момант сабралася і сказала сабе: я — мастак і цікавая асоба. Павага да сябе зрабіла мяне больш камунікабельнай і адкрытай. 

Цяпер Марыя займаецца любімай справай. А яшчэ ёй падабаецца быць прыгожай. 

— Абажаю касметыку! У магазінах хочацца скупіць усё, — усміхаецца дзяўчына. — Вырашыла, што мастак заўсёды павінен адпавядаць свайму вобразу: выглядаць стыльна, прыгожа, з касметыкай і прычоскай. 

Марыя ўпэўненая: якія б складанасці ні ўзнікалі, нельга адчайвацца. У любым выпрабаванні лёсу трэба навучыцца шукаць кроплю радаснага і добрага. І заўжды верыць у лепшае. Гэтак жа мяркуе і яе маці.

— Хачу пажадаць усім бацькам, якія сутыкнуліся з цяжкімі хваробамі дзяцей, ніколі не апускаць рукі, — раіць Людміла Прахаровіч. — Не варта аддавацца адчаю і безнадзейнасці, бо дзецям будзе яшчэ цяжэй. Толькі любоў і падтрымка могуць дадаць моцы, здольныя не толькі прадоўжыць жыццё, але і зрабіць яго паўнавартасным і шчаслівым.

Юлія РАМАНЬКОВА