Сёлета часопіс «Алеся» адзначае юбілей. Чарговая гераіня нашай рубрыкі «Алесі» — 100: жанчыны, гісторыі, вокладкі" — балерына Беларускага дзяржаўнага акадэмічнага музычнага тэатра Марыя Разанава. А «прататыпам» для фотастылізацыі паслужыла гераіня вокладкі N1 «Работніцы і сялянкі» за 1967 год удзельніца студыі класічнага танцу Мінскага палаца прафсаюзаў, студэнтка інстытута замежных моў Лідзія Волкава.
Балерына Беларускага дзяржаўнага акадэмічнага музычнага тэатра Марыя Разанава на сцэне выяўляе добрых і вясёлых персанажаў. І нават калі станцавала ролю шмат разоў, пражывае яе кожны раз нанова.
Сваё першае выступленне на вялікай сцэне Марыя і сёння добра памятае. Гэта была пастаноўка «Маленькі прынц» у Вялікім тэатры.
— Мы, дзеці, бегалі па сцэне ў белых прыгожых сукенках, імітуючы самалёцікі. Памятаю, як мяне ўразіла атмасфера за кулісамі. Вакол — прафесійныя балерыны, табой займаюцца ў грымёрцы... Адчуваеш сябе часцінкай тэатра. Зараз магія закулісся крыху згубілася, бо для мяне гэта стала паўсядзённасцю, працай. Моцныя эмоцыі пражываеш на сцэне, асабліва пасля выступлення, калі выходзіш на паклон і чуеш апладысменты. І тады магія вяртаецца, — з усмешкай кажа Марыя.
Дзяўчына пачала танцаваць, калі яшчэ вучылася ў школе. Пасля яе заканчэння па парадзе настаўніцы паступіла ў Беларускі дзяржаўны харэаграфічны каледж. Цяпер Марыя — балерына ў Музычным тэатры.
— Танцую ў класічнай трупе. У тэатра рэпертуар разнастайны: ёсць пастаноўкі, сцэнарый якіх не змяняецца, а ёсць сучасныя, неакласіка і інш. Я танцую ва ўсіх балетных спектаклях, напрыклад, у такіх знакамітых пастаноўках, як «Шчаўкунок», «Спячая прыгажуня», «Лебядзінае возера».
Марыя танцуе цяпер у кардэбалеце, часам выконвае невялікія сольныя партыі. У «Лебядзіным возеры», напрыклад, — «Неапалітанскі танец», у «Шчаўкунку» — ролю Мышкі. Балерына лічыць, што калі ставіць перад сабой невялікія мэты і рухацца паступова, па кроках, вынік атрымаецца найлепшы.
— Да вядучай, прыма-балерыны трэба яшчэ дарасці! Можа, у будучым я змагу станцаваць ролю Адэты ў «Лебядзіным возеры». Буду вельмі старацца, працаваць. Хачу быць упэўненай, што выступлю дастойна, — дзеліцца артыстка.
Марыя прызнаецца, што ў дзяцінстве выступаць на сцэне было весела і цікава. Цяпер разам з пачуццём адказнасці перад гледачом з’явілася і хваляванне. З апошнім дапамагаюць змагацца рэгулярныя выступленні: чым часцей ты на сцэне, тым менш хвалюешся. Хаця прыемнае трымценне перад спектаклем ёсць заўсёды.
— Калі пачынаеш танцаваць, супакойваешся і канцэнтруешся на сваім целе і на ролі, — распавядае мая суразмоўніца. — Любімай у мяне няма, да ўсіх роляў стаўлюся з адказнасцю, не магу сабе дазволіць недапрацаваць. Нават калі станцавала тую ці іншую партыю 30 разоў, усё роўна пражыву яе на сцэне наноў. Звычайна граю добрых, вясёлых персанажаў і раблю гэта з усмешкай. Толькі ў чацвёртай сцэне «Лебядзінага возера», калі прыходзіць злы персанаж Роберт, даводзіцца станавіцца сумнай.
Здараюцца ў артыстаў балета і траўмы. Марыя прызнаецца: часам танцуе і з мазалямі, і з болем у назе, — падвесці гледачоў і калектыў нельга. Менавіта такія адносіны да прафесіі і вылучаюць добрага артыста, лічыць яна.
— Часта з-за пуантаў дэфармуюцца ногці, пальцы. У гэтым годзе на гастролях у Кітаі я траўміравала нагу і не змагла выступаць. Не дапамаглі нават уколы. Было вельмі крыўдна. У тэатры артысту даюць столькі часу, колькі спатрэбіцца, на выздараўленне. Цяпер з нагой ужо ўсё добра.
Трупа Беларускага дзяржаўнага акадэмічнага музычнага тэатра часта бывае ў розных краінах на гастролях. Восенню мінулага года калектыў выступаў у Германіі. Кожны дзень у балерын быў заняты рэпетыцыямі і канцэртамі.
— У такім напружаным графіку галоўнае — не згубіць пачуццё спектаклю, бо важна перадаць эмоцыі гледачам. У гэтым і праяўляецца прафесіяналізм артыста, — падкрэслівае мая суразмоўніца.
Беларускі калектыў выступае ў Германіі не першы раз, і заўсёды яго прымаюць цёпла. І гэтым разам публіка шчыра апладзіравала.
А нядаўна калектыў тэатра вярнуўся з гастроляў у Калінінградзе. Выступалі са «Шчаўкунком» — якраз перад Калядамі.
— У тэатры была вялізная сцэна, сабралася поўная зала гледачоў. Я танцавала партыю Мышкі, сняжынак і вальс. Выступілі добра. Да таго ж, адчувалася асаблівая перадсвяточная атмасфера.
Працоўны дзень у тэатры пачынаецца з урока класічнага танцу, дзе артысты адточваюць рухі, закачваюць цягліцы. Гэта — база, якой балерыны навучаюцца ўсю сваю кар’еру. Потым праходзяць рэпетыцыі. Вечарам зазвычай у танцораў яшчэ рэпетыцыі альбо канцэрты.
— З каледжа ў тэатр ты прыходзіш гатовым артыстам. Выкладчыкі добра навучылі нас дысцыпліне і прафесіяналізму. Здаецца, ты прайшоў столькі трэніровак, але ўсё роўна ёсць недапрацоўкі. Я бачу свае недахопы і іх выпраўляю, падкрэсліваю добрыя якасці. З гэтым дапамагаюць і кіраўнікі калектыву. Кажуць, што ў мяне добры пад’ём. Значыць, у танцы трэба максімальна яго паказваць. Часта на аснове тваіх вартасцяў ставяцца маленькія варыяцыі. А над недахопамі даводзіцца працаваць, доўга і ўпарта.
У вольны час балерына вельмі любіць займацца рукадзеллем: вяжа, складае алмазныя мазаікі і пляце з бісеру. Нядаўна зрабіла цэлую сям’ю вязаных жабак.
Юлія РАМАНЬКОВА
Фота аўтара
З мастацтвам па жыцці.
Баявое ўзаемадзеянне найвышэйшага ўзроўню.
«Дзесяцігоддзі школьнае харчаванне нашых дзяцей будавалася на аснове зборніка рэцэптур».
