Дэпутаты Асіповіцкага раёна дзеляцца сваім вопытам

Для народнага выбранніка не існуе закрытых тэм, ён павінен адгукнуцца на любую праблему грамадзяніна. А калі спатрэбіцца, то і работу падшукаць. У кожнага дэпутата тут свой механізм дзеянняў. Сёння сваім вопытам дзеляцца прадстаўнікі прадстаўнічай улады Асіповіцкага раёна.

Старшыня Асіповіцкага райсавета Сяргей Сувееў, які паралельна ўзначальвае і раённую камісію па садзейнічанні ў працаўладкаванні, прызнаецца, што неаднойчы асабіста хадайнічаў перад работадаўцам за таго ці іншага жыхара. Ну а колькі тых, каму дапамог парадай або падтрымкай, нават і падлічыць цяжка.

— Летась дапамаглі знайсці работу некалькім дзясяткам чалавек, — удакладняе дэпутат. — Працаўладкоўваем на заводы, у сельгасарганізацыі. Вядома, без жадання самога чалавека працаваць цяжка нешта зрабіць, але мы нават тут не здаёмся. Што датычыцца вакансій, то ў мясцовым «цэнтры занятасці» заўсёды ёсць што прапанаваць. Сакратар нашай камісіі галоўны спецыяліст аддзела Упраўлення па працы, занятасці і сацыяльнай абароне Асіповіцкага райвыканкама Таццяна Ерко валодае сітуацыяй на раённым рынку працы. Калі няма патрэбнай кваліфікацыі, не бяда. Адзін з варыянтаў — прайсці перанавучанне ад службы занятасці.

За мінулы год камісія правяла каля паўсотні пасяджэнняў, у тым ліку і на базе сельсаветаў. Па дапамогу ў працаўладкаванні звярнуліся 196 чалавек, 47 з якіх — паўторна. Некаторыя з апошніх за год паспелі аформіцца на работу і зволіцца з яе, а некаторыя нават і не з’явіліся там, куды іх рэкамендавалі. Як правіла, гэта людзі, якія вядуць асацыяльны лад жыцця і знаходзяцца пад наглядам міліцыі. У большасці выпадкаў прычынамі іх пастаноўкі на ўлік з’яўляюцца злоўжыванне алкаголем або праблемы з законам, і, як вынік, адсутнасць жадання працаваць.

— З амаль 60 чалавек, якіх мы працаўладкавалі, больш чым палова — гэта тыя, што стаяць у міліцыі на ўліку, — удакладняе сакратар камісіі. — Калі чалавек быў згодны працаваць, выдавалі яму адразу ж накіраванне на работу. Усім, хто звярнуўся, падабралі вакансіі, у нас ёсць што прапанаваць. На вёсцы работу таксама не праблема знайсці. У сельгасгаспадарках заўсёды патрэбны рабочыя рукі. Летась двух чалавек працаўладкавалі жывёлаводамі на прадпрыемства «Аграпрамтэхзабеспячэнне» у вёску Ставішча, ім там нават жыллё падабралі.

Суразмоўніца адзначае, што Асіповіцкі райвыканкам па выніках 9 месяцаў мінулага года адзіны на Магілёўшчыне выканаў прагнозны паказчык у вобласці садзейнічання занятасці насельніцтва па ўдзельнай вазе працаздольных грамадзян, якія ўпершыню трапілі ў базу, не занятых у эканоміцы.

Найбольш сацыяльна адказныя грамадзяне самі спяшаюцца знайсці работу, але хапае і такіх, якім дапамога неабходная. Няма сельсавета, дзе б дэпутаты не займаліся пытаннямі працаўладкавання. Аграгарадок Дрычын знаходзіцца ў 35 кіламетрах ад райцэнтра. На тэрыторыі сельсавета жыве 500 чалавек, 281 з іх — працаздольнага ўзросту. У мясцовай гаспадарцы ААТ «Сельгасінвест», якую можна лічыць у маштабах сельсавета бюджэтаўтваральнай, працуе ў сярэднім 70 чалавек. Некаторыя месцічы занятыя ў сферы гандлю, культуры, адукацыі, лясной гаспадаркі. Беспрацоўных на дадзены момант 24, з іх 12 — асацыялы, з якімі прыходзіцца пастаянна няньчыцца.

— Тут задзейнічаны і дэпутаты, і міліцыя, і служба занятасці, — уздыхае старшыня сельсавета Мікалай Яромаў. — Амаль штомесяц яны ў нас праходзяць праз Савет прафілактыкі правапарушэнняў, мы іх кадзіруем, робім ім дакументы. Без пашпарта ж нікога на работу не бяруць. За апошнія 10 гадоў я, напэўна, 8 пашпартоў за свае грошы зрабіў, нават вазіў некаторых у горад, каб сфатаграфавалі на дакумент. Асабліва шмат прыходзіцца важдацца з праблемнымі жыхарамі ў зімовы перыяд. Летам яны крыху пры справе, у лес у грыбы ды ягады ходзяць, здаюць дзяржаве і грошы зарабляюць. 

А зімой пачынаюць шкодзіць, лазіць па чужых скляпах.

Каб працаваць з такой катэгорыяй насельніцтва, трэба мець жалезныя нервы, але жывое сэрца, бо без гэтага дапамога не будзе шчырай. Суразмоўнік з болем у голасе расказвае пра аднаго свайго падапечнага, які так і не змог пераадолець згубнай схільнасці да алкаголю. Калі не піў, працаваў на сумленне, а запіваў, ні на што не быў годны. 

І зусім жа яшчэ малады чалавек... Паехаў на заробкі ў Расію і загінуў. Родныя прывезлі на радзіму прах, а старшыня сельсавета паклапаціўся пра яго пахаванне на мясцовых могілках. Хлопец з няшчаснай сям’і, бацькі самі злоўжывалі моцнымі напоямі.

Згадаем яшчэ адзін сумны выпадак. Дастаткова маладая жанчына, працавітая, акуратная, але мае схільнасць да спіртнога. Дачку прапіла — пазбавілі бацькоўскіх правоў, зараз можа страціць і сямігадовага сына.

— Калі не п’е — нармальны чалавек, адэкватны, а як сыходзіць у запой, усё ідзе наперакос, — перажывае дэпутат. — Працавала сацработнікам, яе звольнілі з-за п’янак, пасля таго як закадзіравалася, асабіста хадайнічаў, каб прынялі назад. Але яна зноў сарвалася і страціла работу. Пасля Новага года разглядалі яе на Каардынацыйным сходзе. Паставілі перад умовай, што калі за тры месяцы не выправіцца і не працаўладкуецца, пазбавяць бацькоўскіх правоў і на другое дзіця. Яна плакала, абяцала выправіцца.

Патрэба ў кадрах на тэрыторыі сельсавета ёсць, вакансіі адкрываюцца і па лініі спажыўкааперацыі, і клубнай дзейнасці, і сельскай гаспадаркі. Мікалай Яромаў па просьбе працадаўцаў шукае кандыдатаў. Задаволены тым, што кіраўнікі гаспадарак, мяжуючых з сельсаветам Пухавіцкага і Старадарожскага раёнаў, адгукаюцца на просьбы дапамагчы з занятасцю насельніцтва. Са Старых Дарог, напрыклад, нават прыязджае аўтобус, які возіць тутэйшых на работу ў аграгаспадарку ў сваім раёне.

На жаль, моладзь больш імкнецца да гарадскога жыцця, але ёсць прыклады і адваротныя. Тры гады таму маладая сям’я пераехала з Мінска ў вёску — па месцы жыхарства бацькоў жонкі. Зараз яны ўсе разам займаюцца сельскай гаспадаркай, даглядаюць кароў, робяць сыры і іншыя прысмакі на продаж. Мікалай Яромаў, дарэчы, таксама паспрыяў таму, каб у іх бізнес быў жывы. Сам ён у мінулым аграном, ведае, які кірунак лепш развіваць. Сям’я пачынала з авечак, але ён параіў, што больш прыбыткова будзе заняцца каровамі. І сапраўды справы наладзіліся.

Выконваючы абавязкі старшыні Свіслацкага сельсавета Аляксей Траццякоў з ходу прыводзіць некалькі прыкладаў, як ён прымаў удзел у працаўладкаванні мясцовых жыхароў. Двух мужчын, якія перабіваліся часовымі заробкамі і злоўжывалі моцнымі напоямі, пераканаў закадзіравацца і прайсці абучэнне на качагараў кацельнай. Асабіста вазіў іх у раённую службу занятасці, каб заключыць дагавор на абучэнне, паручыўся што пратэжэ не падвядуць. Мужчыны месяц ездзілі ў Бабруйск на вучобу, калі грошай на дарогу не было, старшыня пазычаў са словамі: пасля першай зарплаты разлічыцеся. Зараз сяльчане пры справе, грошы зарабляюць, абноўкі сабе купляюць. І ў міліцыі да іх прэтэнзій няма.

— Штомесяц на Савеце грамадскага правапарадку мы калегіяльна разглядаем розных парушальнікаў спакою, якія на працягу месяца нешта супрацьзаконнае ўчынілі, — расказвае выконваючы абавязкі старшыні. — На пытанне, чаму не працуеце, у іх адзін адказ — не давяраюць. Аднаго такога, якога на работу не бралі, угаварыў закадзіравацца. Асабіста паручыўся за яго перад кіраўніком калгаса. Чалавек працуе даглядчыкам жывёл. І яму добра, і ўсім астатнім. Сэнс жыцця з’явіўся. Потым яшчэ за аднаго маладога чалавека перад старшынёй калгаса хадайнічаў. У яго работы не было, ён папрасіў дапамагчы ў пошуках. Я і дапамог. Калі ёсць работа, гэта адначасова і дысцыплінуе, і робіць незалежным ад абставін.

Нэлі ЗІГУЛЯ