Яшчэ пяць гадоў таму лісты на пошце сартавалі ўручную. Работнікі цэха на памяць ведалі ўсе індэксы, хутка расстаўлялі пісьмы па ячэйках і заўсёды былі ў курсе, якія вуліцы нядаўна перайменавалі. Каля 200 чалавек шчыравала ў дзве змены, каб віншаванні, дакументы і прызнанні ў каханні даходзілі да адрасатаў. Цяпер жа карэспандэнцыя сартуецца аўтаматычна. Каб паглядзець, як гэта адбываецца, мы накіраваліся на экскурсію на вытворчасць «Мінская пошта», куды дастаўляюцца лісты з усёй краіны.
Разумныя машыны і «моська»
Падымаемся ў цэх пісьмовай карэспандэнцыі. Сартавальнае абсталяванне з'явілася тут у 2012 годзе. Тры машыны за дзень апрацоўваюць больш за 200 тысяч лістоў. Для абслугоўвання кожнай з іх дастаткова двух чалавек (ці трох, калі вялікая нагрузка).
Канверты ў цэх «прыязджаюць» на грузавых ліфтах. Работнікі пошты складваюць лісты ў стосы і загружаюць у машыны. Сюды ж трапляюць і паштоўкі для посткросінгу. Далей — справа за тэхнікай. Яна распазнае адрасы, размяркоўвае канверты спачатку па раёнах, а потым — па аддзяленнях сувязі ажно да сумкі паштальёна (чатыры лічбы, якія ставяцца пасля індэксу, абазначаюць зону абслугоўвання канкрэтнага работніка). Машына можа таксама праставіць віншаванні да тэматычных свят — Новага года, 8 Сакавіка, Дня маці.
Далей карэспандэнцыю перакладваюць у асобныя кантэйнеры. Перавязаць стос лістоў за некалькі секундаў дапамагае «моська» — так ласкава называюць пачкавязальную машыну МОSСА. Націснуў на педальку — і гатова.
— Напрацавана добрая адрасная база — дзякуючы ёй у нас вялікі працэнт механічнай сарціроўкі, — расказвае начальнік вытворчасці «Мінская пошта» Наталля ПІЛЕЦКАЯ. — Усе новыя адрасы адразу заносім у даведнік, таму перайменаванне населеных пунктаў для сартавальнай машыны не складае праблемы. Нават калі чалавек пазначыць на канверце старую назву вуліцы, сістэма зробіць замену. Пытанні могуць узнікнуць, калі вуліца з пэўнай назвай, напрыклад Матусевіча, была перанесена. Але тут знайсці адрасата дапаможа паштовы індэкс.
Машына разумее амаль любы почырк і ўмее распазнаваць рускую, беларускую і англійскую мовы. Калі ўзнікаюць спрэчныя моманты, лісты адпраўляюць на відэакадзіраванне, дзе адрасы чытаюць ужо непасрэдна работнікі. І даволі хутка: за гадзіну кожны з іх апрацоўвае па 295 лістоў.
Не ўсе адпраўнікі падпісваюць канверты правільна. Напрыклад, пазначаюць «Мінск, суду Першамайскага раёна», а адрас не падаюць. Такая карэспандэнцыя з разраду «на вёску дзядулі», вядома, дойдзе, але для таго, каб яе апрацаваць, спатрэбіцца больш часу.
Бывае, у канверты кладуць асадкі, хэнд-мэйд-вырабы і іншыя рэчы, якія нельга адпраўляць у пісьмах.
Ліставанне з душой
За мінулы год праз цэх прайшло каля 58 мільёнаў лістоў. Асноўную частку складае дзелавая карэспандэнцыя. Рассылаецца шмат часопісаў, рэкламных каталогаў. Доля лістоў з іншых краін нязначная — у асноўным пішуць з блізкага замежжа.
У пераднавагоднюю пару, бадай, галоўным адрасатам становіцца Дзед Мароз. Яму адпраўляюць па 500 лістоў у дзень! Дзеці добра ведаюць, дзе знаходзіцца рэзідэнцыя чараўніка. Але, запэўніваюць нас, нават калі ліст будзе аформлены з памылкай, яго ўсё роўна перашлюць Дзеду Марозу.
Кожная паштовая скрыня на вуліцы знаходзіцца на кантролі. Калі кур'ер забірае карэспандэнцыю, спрацоўвае чып, і на прадпрыемстве ведаюць, у колькі было зроблена выманне.
А за шляхам заказных лістоў можна прасачыць самому. Калі вы адпраўляеце такі ліст, выдаюць квітанцыю з нумарам (ён складаецца з 13 сімвалаў). Яго трэба ўвесці на сайце Белпошты ў раздзеле «Сачэнне за паштовымі адпраўленнямі», і сістэма пакажа, на якім этапе ваш ліст.
Дарэчы, пошта можа дапамагчы не толькі даставіць, але і скласці ліст. Праз інтэрнэт-сэрвіс выбіраеце паштоўку, прыдумваеце віншаванне, а прадпрыемства за вас афармляе ўсё ў папяровым выглядзе і адпраўляе адрасату.
Для бізнесу прапануецца паслуга гібрыднай пошты.
— Мы атрымліваем лісты ад арганізацый у электронным выглядзе, раздрукоўваем іх, раскладваем па канвертах і рассылаем, — тлумачыць прынцып паслугі начальнік вытворчасці. — У нас ёсць буйныя кліенты — банкі, падатковыя органы, сотавыя аператары. Многія арганізацыі спрабуюць рабіць такую рассылку самастойна, але для гэтага трэба наймаць людзей, купляць дадатковыя прынтары. А праз пошту ўсё роўна атрымліваецца больш хутка і якасна.
На думку начальніка вытворчасці, хоць аб'ём пісьмовай карэспандэнцыі і скарачаецца, ад лістоў у традыцыйным папяровым выглядзе яшчэ не хутка адмовяцца:
— Што датычыцца дзелавой перапіскі, то гэта вельмі зручна, калі ўсе неабходныя дакументы ёсць пад рукой на стале. А наконт звычайных лістоў — у іх, у адрозненне ад электронных, ёсць душа. Гэта добры спосаб праявіць увагу, паказаць, што ты памятаеш пра чалавека.
Наталля ЛУБНЕЎСКАЯ
«Дзесяцігоддзі школьнае харчаванне нашых дзяцей будавалася на аснове зборніка рэцэптур».
Што за таемнымі дзвярыма?
