Калі шукаць у вымушаным даволі працяглым знаходжанні на бальнічным хоць які пазітыў, урэшце дадумаешся да таго, што гэтыя будныя зімовыя дні без работы (асабліва калі хварэеш няцяжка) — своеасаблівая магчымасць адчуць сябе... пенсіянерам. Нечакана для сябе адкрываеш невядомы свет шматпавярховіка ў спальным раёне ў той час, калі большасць яго жыхароў на рабоце. Аказваецца, жыццё ў доме ў гэты час не спыняецца: недзе гудзе дрыль вечнага рамонту, барабаніць дамашні тэлефон, а ў дзверы звоняць розныя цікавыя людзі. Цікавыя — гэта я без іроніі. Тут вам і «бежанцы», і «пагарэльцы», і сведкі Іеговы — каго толькі не носіць днём па пад'ездах жылых дамоў у пошуках здабычы. Нават ковіду не баяцца — «я ўжо два разы перахварэў» — нібы адно з адным дамовіліся аднолькава казаць.
Першыя дні я гэтых хадакоў нават на парог не пускала, але, калі сядзенне дома пайшло на трэці тыдзень, вырашыла-такі трохі сябе павесяліць. Доўга чакаць не давялося: прыемны хлопец з'явіўся ля дзвярэй гадзін у дванаццаць. «Добры дзень. Мяне завуць Павел. Ці ведаеце вы, што ў вас у раёне адкрыўся буйны магазін нехарчовых тавараў? Не ведаеце? А мы, прадстаўнікі магазіна, сёння праводзім рэкламную акцыю, каб пра яго даведалася больш людзей. Мы сёння дорым падарункі. Дазвольце, я зайду?» Усё гэта хлопец выдаў на адным дыханні — слова ўставіць не было як. Мне і сапраўды было цікава, што ж за «каштоўнасці» (і галоўнае — пачым?) ляжаць у яго вялікім чорным пакеце, і як ён гэта будзе спрабаваць мне «ўцюхаць». Прызнаюся: рэальнасць перасягнула ўсе чаканні. Я нават адразу запісала ўвесь асартымент і паслядоўнасць яго прапановы. Бо, ну праўда, — каб хацеў — не прыдумаеш.
Спачатку з пакета прадавец Паша дастаў патэльню. «З антыпрыгарным пакрыццём, праслужыць як мінімум пяць гадоў». Кухонны рыштунак аказаўся вельмі лёгкі на вагу — хутчэй за ўсё, самы танны алюміній, пакрыты плёнкай, такое «антыпрыгарнае пакрыццё» здзярэцца за два разы. «У магазіне гэты цуд каштуе пяцьдзясят пяць рублёў, мы ж дорым яе вам за дваццаць»... Пасля былі прапанаваныя «цуда-падушачкі для рук і ног (адну кладзём у мікрахвалеўку, другую — у лядоўню), пасля прыкладаем — і стомленасці як не было». Цана — усё тая ж — пяцьдзясят пяць рублёў, але ж «у падарунак» Паша аддаваў за дваццаць. Далей ішоў сродак з выцяжкай авакада («для твару, для рук ды і для ўсяго цела») — з той жа «зніжкай», пасля набор тарак, зробленых ледзь не з фольгі («сёння дорым за пятнаццаць рублёў»), за ім — набор для душа ў картонным пачку: мачалка, гель, ласьён, мыла, бомбачка для ванны — усё нават знешне вельмі сумніўнай якасці («у магазіне шэсцьдзясят рублёў, але для вас — дваццаць»). «А вось гэта — ведаеце што? — спрабаваў інтрыгаваць карабейнік. — Парфума з ферамонамі! Ведаеце, што такое ферамоны?» «Малады чалавек, я ўжо ў тым узросце, калі не толькі ведаюць, але і пачынаюць забываць, што гэта такое». Жарту Паша не зразумеў: «Толькі для вас замест ста трыццаці рублёў аддам за пяцьдзясят». Ферамоны не «зайшлі» — і ў ход пайшла суровая праўда жыцця — літровая бутэлька сродку для мыцця посуду. Мяркуючы па этыкетцы, разлітага дзесьці на хутары пад Смаленскам. («Усяго дзесяць рублёў»). За столькі ж прапаноўвалася і бутэлька сродку для ачысткі труб. Далей ішоў дзіцячы пластылін у вядзерцы (за пятнаццаць).
Я ўжо крыху ачмурэла ад выкладзенай на канапе ў прыхожай кучы таннай стракатай трасцы (вельмі падабаецца мне гэты наш аналаг рускага слова «барахло»). Але гэта было яшчэ не ўсё! «Та-дам! Суперпрыз на барабане! Жамчужына нашай калекцыі!» — Паша ўрачыста выцягнуў з пакета яркі пачак з нажамі. Нажы, як павінен быў пераканацца патэнцыйны пакупнік, зробленыя ў Германіі. Аб гэтым сведчыў сцяг краіны, да якога былі прымацаваныя крылы (пэўна, ад арла з нямецкага ж герба). Ну і буйна напісаная цана — 220 еўра. Прычым, каб сумненняў не было ўжо зусім, «еўра» было напісана і значком, і словам. «Бачыце, так яны каштуюць 450 рублёў. Але ж мы дорым падарункі, таму аддам вам за 270. Ну што, колькі набораў будзеце браць?» «Ніколькі». «Але ж сёння дзень сюрпрызаў, — не разгубіўся гандляр. — Таму ўсё вось гэта (шчодры жэст рукой у бок стракатай кучы на канапе, разам з нажамі) я аддам вам за ўсё тыя ж 270 рублёў... Як не будзеце браць? У вас што, няма нейкіх там ста долараў?»...
Тэатр аднаго акцёра ўсё ж скончыўся для акцёра заробкам. Я шчыра сказала яму, што ўвесь гэты «дэрыбас» з магазіна адной цаны купляць у яго не буду. Але, паколькі ён мяне павесяліў, гатова купіць у яго што-небудзь... за два рублі. Паша ніколькі не засмуціўся і выцягнуў аднекуль з кішэні шчыпчыкі для спагеці. На тым і пагадзіліся... Я пасля ў яго ўжо сур'ёзна спытала: адкуль такі дзіўны набор — ад парфумы з ферамонамі да сродку для чысткі труб? Няўжо нельга сабраць штосьці больш лагічнае? «А навошта? Мы ж пазіцыянуем як «падарунак для ўсёй сям'і». Паасобку амаль нічога не купляюць, на гэта мы і не разлічваем. А разам — бяруць. Бо гэта ж нашмат «танней» атрымліваецца. Я вось сёння два наборы прадаў, план, лічы, выканаў. Не верыце? Глядзіце — я заўсёды пакупнікоў фоткаю для справаздачы»...
З экрана смартфона шчасліва ўсміхаліся ля кучы пакункаў пажылыя бадзёрыя жанчынкі. Задаволеныя — танна купілі «падарунак для ўсёй сям'і». Што скажа сям'я, вярнуўшыся з работы і ўбачыўшы «падарунак» за сто долараў, красная цана якому — самае большае рублёў пяцьдзясят, — як той казаў, ужо іншая і зусім не такая вясёлая гісторыя.
Алена ЛЯЎКОВІЧ
«Дзесяцігоддзі школьнае харчаванне нашых дзяцей будавалася на аснове зборніка рэцэптур».
Што за таемнымі дзвярыма?
