Сярод людзей, якія сутыкнуліся з праблемай аднаўлення і рэабілітацыі пасля траўм, інсульту і іншых захворванняў, сёння распаўсюджаны спецыяльныя трымальнікі-адаптары. Гэта прылады, якія дапамагаюць утрымліваць хвораму чалавеку прадметы ў руцэ, аднаўляць навык хвата рук. У Гомельскай вобласці, у Добрушы, вырабляць такія адаптыўныя сродкі для аблягчэння бытавой немачы навучыліся людзі, у якіх і свая жыццёвая гісторыя няпростая. Людзі з інваліднасцю — падапечныя тэрытарыяльнага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва Добрушскага раёна — далучыліся да праекта па друкаванні такіх адаптараў на 3D-прынтары.
«Памятаю, як змагла пранесці ў руцэ шклянку з вадой...» Такой, здавалася б, простай, але для яе вельмі жаданай радасцю паўсядзённага жыцця дзеліцца жыхарка Добруша Наталля Паўлава. Нечакана для сябе жанчына першай пратэсціравала адаптыўныя сродкі для людзей з праблемамі хвата рук, вырабленыя ў добрушскім цэнтры.
— Спадабаліся трымальнікі для ручкі. Можна браць алоўкі каляровыя ці фламастары і маляваць. Спадабалася, што можна трымаць не толькі кружку за ручку, але і ўзяць у руку шклянку, — дадае жанчына.
Наталлі — 50 гадоў. Яна інвалід дзяцінства, нарадзілася са складанымі рухальнымі парушэннямі. Жыве жанчына з мамай — таксама інвалідам першай групы, якая перасоўваецца на калясцы. Наталля, нягледзячы на асаблівасці свайго здароўя, прылаўчылася шмат чаго рабіць самастойна па гаспадарцы. Кажа, што адаптыўныя сродкі дапамагаюць і стымулююць рухацца, выконваць пасільную работу дома.
— У мяне зусім дрэнна працуе левая рука, але я сама мыю посуд — толькі пластыкавы і металічны, вядома. Магу падмятаць і, калі мне дапамагчы адціснуць анучу, мыю сама падлогу, — дзеліцца Наталля.
Акрамя яе, скарысталіся і пратэсціравалі адаптыўныя сродкі яшчэ некалькі інвалідаў дзяцінства з ДЦП — падапечныя аддзялення сацыяльнай рэабілітацыі, абілітацыі інвалідаў тэрытарыяльнага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва Добрушскага раёна.
3D-прынтар, на якім з’явілася магчымасць друкаваць гэтыя прыстасаванні, — падарунак установе ад Добрушскага райвыканкама. Так раённыя ўлады вырашылі падтрымаць калектыў супрацоўнікаў і падапечных цэнтра, якія з году ў год не спыняюцца і актыўна развіваюць самыя розныя віды творчай дзейнасці.
— Спыталі ў нас, што мы хацелі б. Папрасілі 3D-прынтар, бо марылі навучыцца працаваць з ім, але нават і не чакалі, што адразу нам будзе такі падарунак, — дзякуе ад усяго калектыву ўстановы загадчык аддзяленнем сацыяльнай рэабілітацыі, абілітацыі інвалідаў тэрытарыяльнага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва Добрушскага раёна Наталля Пахомава.
Дарэчы, збіралі прыладу і разбіраліся з ёй супрацоўнікі цалкам самастойна. Глядзелі відэаўрокі ў інтэрнэце, шукалі інфармацыю праз сацыяльныя сеткі, знайшлі ў Гомелі прыватныя фірмы, якія друкуюць вырабы на 3D-прынтары, і папрасілі іх пракансультаваць.
— Людзі адразу адгукнуліся. Мадэляў вырабаў для друку, як аказалася, шмат у інтэрнэце. Друкавалі спачатку па тых праграмах, што знайшлі. Гэта быў разнастайны дэкор — сувеніры, навагоднія цацкі. Пасля загарэліся ідэяй рабіць нешта недарагое, але такое, што будзе карысна людзям з абмежаванымі магчымасцямі, — тлумачыць Наталля Віктараўна. — Мы бачылі ў крамах адаптыўныя прылады для людзей з ДЦП ці для тых, хто перанёс інсульт і мае праблемы з утрыманнем у руках прадметаў ужытку. Такія прылады на маркетплэйсах каштуюць больш за 20 рублёў за штуку. Мы захацелі рабіць на 3D-прынтары такія ж, але больш танныя па цане.
Мадэляў для друку адаптыўных сродкаў добрушскія энтузіясты не знайшлі ў інтэрнэце. Сярод калег у Беларусі спецыялісты тэрытарыяльнага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва Добрушскага раёна першыя, хто ўзяўся за такую дзейнасць. Таму і параіцца ў гэтай сітуацыі не было з кім. Кінулі кліч у сацыяльных сетках — папрасілі дапамогі ў тых, хто ўмее працаваць на 3D-прынтары.
— І людзі зноў адгукнуліся з радасцю. Распрацавалі для нас мадэлі адаптараў проста па нашых фотаздымках. Мы адказна падышлі да вывучэння друку менавіта адаптыўных сродкаў, бо важна выкарыстоўваць для такіх вырабаў бяспечны, нетаксічны пластык, — дадае Наталля Пахомава.
Да працэсу друку падключыліся і падапечныя аддзялення сацыяльнай рэабілітацыі, абілітацыі інвалідаў.
— Сярод нашых падапечных ёсць тыя, хто ўмее працаваць у Photoshop, увогуле на «ты» з камп’ютарам. Яны дапамагаюць нам у праектах, у тым ліку ў рабоце на 3D-прынтары. З задавальненнем шукаюць мадэлі для друку. Напрыклад, Міхаіл Базулька вучыцца працаваць у фоташопе і на 3D-прынтары. Актыўныя ў розных відах дзейнасці нашы падапечныя — сямейная пара Таццяна і Павел Максімавы. Дарэчы, пара шмат гадоў таму пазнаёмілася менавіта ў нас, — распавяла суразмоўніца.
Між тым асвоіць друк розных вырабаў на 3D-прынтары спецыялістам і падапечным цэнтра дапамог і вопыт іншых цікавых праектаў. У аддзяленні сацыяльнай рэабілітацыі, абілітацыі інвалідаў тэрытарыяльнага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва Добрушскага раёна, напрыклад, вельмі папулярны майстэрні па вырабе паліграфічнай прадукцыі, шыцці, рабоце з сублімацыйным прынтарам, тэрмапрэсам.
— Нас натхняе наш вопыт вырабу рэчаў з сублімацыяй. Гэта нанясенне малюнкаў на посуд, адзенне, сувеніры. Працуем з тэрмапрэсам і прынтарам, які запраўляецца адмысловымі сублімацыйнымі чарніламі. Самае складанае ў гэтай працы — зрабіць шаблон у фоташопе. Ён друкуецца на спецыяльнай сублімацыйнай паперы, а потым прыкладваецца да нарыхтоўкі ці ўласна вырабу, на які мы пераносім малюнак. Праца з тэрмапрэсам не складаная, але складана навучыцца працаваць у фоташопе. Цалкам самастойна нашы падапечныя не могуць гэты працэс пакуль выконваць, але разам са спецыялістам, інструктарам па працоўнай тэрапіі, у іх вельмі нядрэнна атрымліваецца, — кажа Наталля Пахомава.
Рэчы з сублімацыяй, вырабленыя ў цэнтры, карыстаюцца вялікім попытам у жыхароў Добруша і раёна. Набываюць іх і мясцовыя калектывы і арганізацыі. Каб дзяліцца інфармацыяй аб адаптыўных сродках, расказаць людзям пра такія прылады, якія аблегчаць іх жыццё, супрацоўнікі цэнтра і падапечныя зрабілі відэаагляд, як карыстацца адаптарамі. Перадалі інфармацыю ў дамыінтэрнаты Гомельскай вобласці, Гомельскі абласны клінічны шпіталь інвалідаў Вялікай Айчыннай вайны. Адаптыўныя сродкі ўжо набылі і апрабавалі бацькі выхаванцаў Добрушскага раённага цэнтра карэкцыйна-развіццёвага навучання і рэабілітацыі.
— Педагогі дзяліліся, што дзіця, у якога слабыя рукі, перажывае вельмі добрыя эмоцыі ад нават самых простых рухаў, якія пакараюцца, дзякуючы гэтым прыстасаванням, — дадала Наталля Віктараўна. — Звяртаем увагу і пажылых людзей, у якіх ёсць праблемы з хватам рук, што можна паспрабаваць выкарыстоўваць адаптары. Мы гатовы вырабляць адаптыўныя прыстасаванні пад заказ і высылаць. Для нашых падапечных, што ўдзельнічаюць у гэтым праекце, вельмі важна адчуваць сябе значнымі, ведаць, што яны могуць прыносіць карысць і дапамагчы камусьці.
Наталля КАПРЫЛЕНКА
Фота тэрытарыяльнага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва Добрушскага раёна
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
