Штотыдзень у эфіры тэлеканала «Беларусь 3» тэлевіктарына «Размаўляем па-беларуску». Для таго каб стаць яе ўдзельнікамі, неабходна зайсці на сайт tvrgоmеl.bу або 3bеlаrus.bу і праз банер «Размаўляем па-беларуску» запоўніць заяўку на каманду з трох чалавек. Ну, а праверыць сваё веданне роднай мовы пасля таго, як праграма выйшла ў эфір, можна з дапамогай «Звязды».
Ці ведалі вы, што:
Малаха́й — шапка, падбітая футрам. Слова мае калмыцкія карані.
Кудме́нь — традыцыйны беларускі абярэг. Кудмені — амулеты-абярэгі — засцерагалі нашых продкаў ад няшчасцяў і злых духаў.
Стромкі — роўны і высокі (стромкім можа быць дрэва). Дададзім, што прыметнік стромкі мае яшчэ адно значэнне — «круты, абрывісты». Ад слова стро́ма, што значыць — абрыў.
Гартоўны — стойкі, вынослівы. Гартоўны — вытворны прыметнік ад слова гарт, якое прыйшло да нас з нямецкага маўлення, дзе hart — значыць цвёрды.
Шамкі́ — бразготкі, бомы. Цацкі для малянят.
Чмут — несумленны ў адносінах да людзей чалавек. «Даўней бадай што ў кожным сяле быў свой вядзьмар. А што ні вядзьмар — то найпершы чмут», — чытаем у Алеся Якімовіча.
Як рак на гары свісне — ніколі ці невядома калі адбудзецца абяцанае. Беларусы яшчэ скажуць: на святое ніколі, пасля дожджыку ў чацвер. Рускія: на греческие коленды.
У роце растае — пра вельмі смачную ежу. Беларускія адпаведнікі: за вушы не адцягнеш, язык праглынеш. Рускі: пальчики оближешь.
Чарговыя выпускі тэлевіктарыны глядзіце ў эфіры «Беларусь 3» раніцай кожную суботу.
Ірына АСТАШКЕВІЧ
«Дзесяцігоддзі школьнае харчаванне нашых дзяцей будавалася на аснове зборніка рэцэптур».
Што за таемнымі дзвярыма?