Дзяржаўны літаратурна-мемарыяльны музей Якуба Коласа — вядучы культурны цэнтр, які займаецца захаваннем, вывучэннем і папулярызацыяй спадчыны вялікага майстра слова, народнага паэта Беларусі Якуба Коласа. Адным з прыярытэтных кірункаў работы ўстановы з’яўляецца не толькі захаванне багатага музейнага збору, але і пошук новых матэрыялаў, звязаных з жыццём і творчасцю класіка беларускай літаратуры. На старонках «ЛіМа» мы ўжо распавядалі пра выяўлены ліст Якуба Коласа да Аляксандры Пятроўны Рабінінай, загадчыцы аддзела нацыянальных літаратур Дзяржаўнага літаратурнага выдавецтва («ЛіМ» — 2023 — № 44). Ліст класіка быў напісаны з Ташкента ў першыя месяцы знаходжання паэта ў сталіцы Узбекістана, куды была пераведзена Акадэмія навук БССР падчас Вялікай Айчыннай вайны. Матэрыял беражліва захоўваецца ў фондах Дзяржаўнага музея Уладзіміра Маякоўскага ў Маскве. Падчас ліставання з супрацоўнікамі музея высветлілася, што яны зберагаюць і іншыя матэрыялы, звязаныя з Якубам Коласам.
Па трое пісьменнікаў падарылі беларускай літаратуры уздзенскія вёскі Нізок (Паўлюк Трус, Кандрат Крапіва і Лідзія Арабей) і Чурылава (Алесь Якімовіч, Васіль Шырко і Таццяна Цехнябедзіна), двух — Забалацце (Алесь Махнач і Павел Герман). Прозвішча апошняга найменш вядомае.
На літаратурную карту Берасцейшчыны варта дадаць яшчэ адно імя. 10 мая 1894 года ў Бярозе Картузскай, сучасны Бярозаўскі раён, нарадзілася паэтэса, драматург, літаратурны крытык Кадзя Маладоўская.
У мінулым нумары «ЛіМа» была змешчана інфармацыя пра прэзентацыю ў Беларускім дзяржаўным музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны кнігі ўспамінаў «Наследники Победы: 9 мая 1945 года. Дети войны», укладальнікамі якой выступілі ветэран Узброеных Сіл СССР, член Беларускага саюза сувораўцаў і кадэтаў, падпалкоўнік у адстаўцы Ілья Караблікаў і палкоўнік у адстаўцы, член Беларускага саюза сувораўцаў і кадэтаў, член Саюза пісьменнікаў Расіі Мікалай Кунц. Хацелася б больш падрабязна спыніцца на самім выданні і расказаць пра аднаго з аўтараў.
Яркім прыкладам аўтарскага ўяўлення пра гарманічнае суіснаванне фантастычнага і рэальнага свету ў самім тэксце з’яўляецца творчасць Надзеі Ясмінскай («Кнігармонія», «Рыцар з чыстым імем»). Яе кніга «Зялёныя песні Эрмінціі» вызначаецца сумяшчэннем фэнтэзійных паэтычных і празаічных тэкстаў, якія могуць быць адрасаваны як дарослым, так і дзецям. Адметна тое, што характар галоўнага героя ці персанажа эвалюцыянуе на працягу развіцця сюжэта непаўторных твораў пісьменніцы.
Яўрэі на Жлобіншчыне кампактна сяліліся здаўна. Да рэвалюцыі яны складалі значную частку насельніцтва мястэчка Жлобін, старажытнага Стрэшына, іншых мясцовых паселішчаў. Сярод яўрэяў было нямала талентаў, у тым ліку пісьменнік Рыгор (Гірш) Добін (1905–2001).
Не так даўно да мяне на работу наведаліся знаёмыя дачкі і ўнучкі туркменскага пісьменніка Ашыра Назарава. Перадалі ад сям’і нашчадкаў даўняга майго сябра прывітанне і новую кнігу празаіка-франтавіка, якую за свае сродкі выдалі ў Ашхабадзе... Абрадаваўшыся гэтай сустрэчы, я шмат што ўспомніў з сярэдзіны 1980-х...
Адзін з самых слынных беларускіх перакладчыкаў — Юрка Гаўрук — аўтабіяграфію назваў «І сонца, і хмары». Пачаў яе так: «Аглядаючыся на сваё жыццё праз 60 гадоў, дзіву даешся, да чаго ўсё ж трывалая істота — чалавек <...>». Усё ў гэтых словах праўдзіва. Рана заявіў пра сябе.
Новая кнiга «Мiтрапалiт Фiларэт (Вахрамееў): да 90-годдзя з дня нараджэння» ўбачыла свет у выдавецтве «Мастацкая лiтаратура».
