Надвор'е, што прыйшло ў Беларусь на пачатку гэтага тыдня, ужо ў панядзелак нанесла нямала шкоды. Як паведамляе прадпрыемства «Белэнерга», толькі 11 ліпеня без святла застаўся 301 населены пункт па ўсёй краіне. Па стане на 9 гадзін раніцы 12 ліпеня без энергазабеспячэння заставаліся 29 населеных пунктаў. Асабліва цяжка прыйшлося паўночна-заходнім рэгіёнам Беларусі: шквалісты вецер і смерч выдзіраў з зямлі дрэвы, пераварочваў машыны і нават разбураў будынкі...
Эпіцэнтрам стыхіі стала Шаркаўшчына — над райцэнтрам пранёсся сапраўдны тарнада, шматлікія здымкі якога выкладвалі ў інтэрнэт відавочцы. Па аператыўнай інфармацыі Міністэрства па надзвычайных сітуацыях, у 16:30 на запасных пуцях чыгуначнай станцыі ў гарадскім пасёлку былі сарваны два казлавыя краны. Ад інцыдэнту ніхто не пацярпеў, затрымкі ў руху цягнікоў не было. У гэты ж час зусім непадалёк, у вёсцы Маркі Шаркаўшчынскага раёна абваліліся тры цялятнікі 1960 года пабудовы, якія належалі мясцовай малочна-таварнай ферме. Пацярпелыя — 35 гадавалых цялят. На аўтадарозе побач з пасёлкам гарадскога тыпу перавярнуўся грузавы аўтамабіль ІVECO.
На жаль, не абышлося ў Шаркаўшчыне і без пацярпелых сярод людзей. З траўмамі рознай ступені цяжкасці, атрыманымі на тэрыторыі прыватных дамоў, шпіталізаваны грамадзянкі. На вуліцы Маладзёжнай вецер перавярнуў цэлы гандлёвы павільён, які належаў мясцовай індывідуальнай прадпрымальніцы. У выніку прадаўшчыца атрымала рэзаныя раны абодвух перадплеччаў і пералом шыйкі бядра. Жанчыну даставілі ў бальніцу для аказання дапамогі.
Былі праблемы і ў іншых рэгіёнах. У Скідзелі без электраэнергіі амаль на гадзіну застаўся мясцовы хлебазавод. Усяго, як паведамляюць у прэс-службе МНС, ад стыхіі пацярпелі Гродна і сем населеных пунктаў Гродзенскай і Віцебскай абласцей. Лік пашкоджаных будынкаў ідзе на дзясяткі: 26 жылых дамоў, адзін аб'ект сацкультбыту, адна вытворчая і тры сельскагаспадарчыя пабудовы. Вецер паваліў паўсотні дрэў, у выніку чаго былі пашкоджаны дзве легкавыя машыны.
Нямала шкоды прынесла і маланка. Толькі ў Гродзенскай вобласці ад удараў бліскавіцы загарэліся тры пабудовы: адміністрацыйны будынак свінагадоўчага комплексу ў вёсцы Фарны Канец Шчучынскага раёна, а таксама гаспадарчыя пабудовы ў Гальшанах Ашмянскага раёна і вёсцы Балічы таксама пад Шчучынам.
Як паведамляюць сіноптыкі, надвор'е ў Беларусі працягне заставацца нестабільным. Пры дастаткова высокай тэмпературы (у паўднёвых раёнах да 36 градусаў) па ўсёй тэрыторыі краіны на працягу тыдня чакаюцца дажджы і навальніцы з парывамі ветру да 15—20 метраў за секунду. Таму цалкам верагодна, што непагадзь яшчэ паспее нашкодзіць.
Што рабіць, калі вас заспела навальніца?
Парады ад МНС
• Найбольшую небяспеку для чалавека падчас навальніцы ўяўляе маланка. Таму ў непагадзь не варта знаходзіцца паблізу ад жалезабетоннага палатна, вадаёмаў, высокіх аб'ектаў без маланкаадвода. Нельга дакранацца да ствалоў дрэў, металічных канструкцый. Непажадана знаходзіцца побач з уключанымі электрапрыборамі, праводкай, металічнымі прадметамі.
• Калі непагадзь заспела вас дома, адключыце ад сілкавання ўсе электрапрыборы, выцягніце з тэлевізара штэкер знешняй антэны, спыніце тэлефонныя размовы. Зачыніце дзверы і дымаходы. Не знаходзьцеся каля акна, печы, коміна, масіўных металічных прадметаў, на даху і на гарышчы.
• Знаходзячыся на вуліцы, пакіньце адкрытую прастору і схавайцеся ў любым будынку ці пад'ездзе. Не дакранайцеся да сцен пабудовы, калі ўкрываецеся пад «казырком». Не карыстайцеся мабільным тэлефонам (лепш яго выключыць). Не стойце побач са слупамі і рэкламнымі шчытамі.
• Машыну падчас навальніцы варта спыніць і перачакаць разгул стыхіі ў салоне. Трэба зачыніць вокны, апусціць антэну і заглушыць рухавік. Не варта браць у рукі мабільны тэлефон, кранаць металічныя прадметы, ручкі дзвярэй.
• У лесе пажадана трымацца далей ад адзіночных высокіх дрэў, нельга знаходзіцца каля вогнішча, бо цёплае паветра лепш праводзіць ток. Схавацца можна пад нізкарослымі дрэвамі з густымі кронамі. Варта звярнуць увагу на наваколле — калі бачыце недалёка расшчэпленыя маланкай дрэвы, змяніце месца, бо гэта паказчык добрай электраправоднасці грунту.
• На адкрытай мясцовасці трэба сысці ад ліній электраперадачы і правадоў. Схавацца можна ў лагчыне ці рове. Калі нізін побач няма, можна прыгнуцца да зямлі ці нават легчы на яе. Нельга хавацца каля стагоў сена, у адзіночных бараках ці хлявах. Нельга хадзіць басанож і падымаць над галавой прадметы з высокай электраправоднасцю: лапаты, матыкі, косы.
• Тэрыторыю вадаёма падчас навальніцы варта пакінуць, знайсці сховішча трэба на беразе. Калі гэта немагчыма, асушыце лодку, пры наяўнасці тэнта падыміце яго. Апраніце на сябе сухое, сядзьце далей ад мачтаў і падкладзіце пад сябе гумавыя боты ці ратавальную камізэльку. Рыбалку варта спыніць, бо снасці могуць праводзіць ток.
Яраслаў ЛЫСКАВЕЦ
«Дзесяцігоддзі школьнае харчаванне нашых дзяцей будавалася на аснове зборніка рэцэптур».
Што за таемнымі дзвярыма?