Духоўнае поле айчыны

Вясной дружна ўзыходзяць пасевы. Шчодрыцца квецень і пускаецца ў рост маладое жыта. Сама зямля гаворыць пра нястомную спаконвечнасць жыццядайнае сілы, змушае агледзецца і прыняць сэрцам святлістую радасць нашага чалавечага бытавання пад сонцам. У веснія дні вельмі клопатна думаецца і аб духоўным полі роднай табе зямлі, аб тым, колькі на ім зроблена рупна і ўдала ўсімі тваімі папярэднікамі і колькі яшчэ патрэбна зрабіць, прыклаўшы нямала намаганняў, каб духоўная ніва Айчыны рунела і красавала, не зеўрала цьмянымі пляйстрамі ад перажытых нягод.

Менавіта адным з такіх дбайных працаўнікоў на ніве айчыннай духоўнасці смела магу назваць Зіновія Прыгодзіча, аўтара кніжнай трылогіі «Постаці» (Выдавецкі дом «Звязда»), якая заняла ў апошнія гады годнае месца на кніжных паліцах. Ужо з першых палымянскіх публікацый было відаць, што пісьменнік-грамадзянін вядзе дыялог з самім новым часам, звяртаецца да жыццёвага і творчага досведу тых асоб нашай Бацькаўшчыны, каму выпала па абавязку таленту, грамадзянскай адказнасці і нацыянальнай свядомасці апынуцца ў ліку першапраходцаў на суверэннай дарозе гісторыі Беларусі. Усіх суразмоўцаў аўтара мы добра ведалі і ведаем: гэта нашыя з вамі суайчыннікі і сучаснікі. Аднак мала заглыбляліся дасюль у іх асабісты жыццёвы свет, не заўсёды задумваліся над тым, колькі значыць і што пазначае іх духоўная прысутнасць у сённяшнім грамадскім жыцці, як можа прыдацца іх досвед будучым пакаленням. Мне вельмі прыемна адзначыць, што Зіновій Кірылавіч, як чалавек дасведчаны і праніклівы, дапытаўся ў кожнага: якую краіну ў цэнтры Еўропы мы маем сягоння, што варта памятаць з мінулага, чым патрэбна кіравацца, каб больш цвёрда і ўпэўнена рушыць у будучыню.

З вялікім захапленнем прачытаў я і трэці том гэтай своеасаблівай трылогіі. Ён таксама атрымаўся напоўніцу шматгалосым: Генадзь Аўсяннікаў, Генадзь Бураўкін, Васіль Быкаў, Аксана Волкава, Аляксей Дудараў, Уладзімір Ліпскі, Ігар Лучанок, Георгій Марчук, Мікалай Пінігін, Леанід Шчамялёў. Знакавыя постаці нашай стваральнай сучаснасці. Некаторых ужо, на жаль, няма сярод нас. Але да кожнага варта прыслухацца і пачуць многае. Ёсць нават нейкі тужлівагаркавы прысмак запаветнасці — як малавата гадоў жыцця даецца на зямлі чалавеку! Колькі яшчэ маглі б зрабіць тыя, каго мы чуем сягоння праз ростань. Ад таго яшчэ большая наша чалавечная ўдзячнасць ім за здзейсненае, так своечасова пачутае аўтарам гэтае кнігі. Не ведаю, як іншых, а мяне цалкам пераканалі гэтыя лёсавыя старонкі: мы маем надзейны падмурак, тое духоўнае апірышча, на якім здолеем пабудаваць новы беларускі дом, які трывала выстаіць на ўсіх шквалістых вятрах гісторыі.

Мікола МЯТЛІЦКІ