«Моладзь заманілі «легальнасцю» спайсаў»

Што штур­хае дзя­цей да нар­ко­ты­каў?

Ва­сіль Ло­січ, на­чаль­нік га­лоў­на­га ўпраў­лен­ня па нар­ка­кант­ро­лі і су­праць­дзе­ян­ні ганд­лю людзь­мі Мі­ніс­тэр­ства ўнут­ра­ных спраў Бе­ла­ру­сі, пад­час прэс-кан­фе­рэн­цыі пры­вёў сум­ныя фак­ты. Аказ­ва­ец­ца, што па кра­і­не ў 4 ра­зы па­вя­лі­чы­ла­ся коль­касць кры­мі­наль­ных спраў, звя­за­ных з нар­ка-
з­ла­чын­ства­мі з удзе­лам не­паў­на­лет­ніх. Яшчэ не­каль­кі га­доў та­му зда­ва­ла­ся, што сі­ту­а­цыя ў гэ­тай сфе­ры пад кант­ро­лем, ад­нак пад­лет­ка­вая нар­ка­ты­за­цыя не­ча­ка­на па­ча­ла на­бі­раць аба­ро­ты. Па ка­мен­та­рый мы звяр­ну­лі­ся да Ві­та­ля ЯН­ЧЫ­НА, на­чаль­ні­ка ад­дзе­ла ар­га­ні­за­цыі ра­бо­ты ін­спек­цый па спра­вах не­паў­на­лет­ніх упраў­лен­ня пра­фі­лак­ты­кі МУС.

—За­ка­на­даў­ства. Зла­чын­ствы, звя­за­ныя з рас­паў­сю­джан­нем нар­ко­ты­каў, з'яў­ля­юц­ца для нас са­праўд­най праб­ле­май, — за­ўва­жае Ві­таль Але­га­віч. — Ле­тась пад­лет­кі здзейс­ні­лі 464 зла­чын­ствы, звя­за­ныя з не­за­кон­ным аба­ро­там нар­ка­тыч­ных срод­каў. Най­боль­шы пры­рост ад­зна­ча­ны ў Ві­цеб­скай воб­лас­ці (у 8,8 ра­за). Але чым аб­умоў­ле­ны па­доб­ныя ліч­бы? У 2013 го­дзе ў за­ка­на­даў­ства ўнес­лі па­няц­це «ана­лаг», праз што спай­сы па­ча­лі пад­па­даць пад гэ­тую гру­пу нар­ко­ты­каў. А дзе­ян­ні, звя­за­ныя з псі­ха­ак­тыў­ны­мі рэ­чы­ва­мі, — ква­лі­фі­ка­вац­ца як зла­чын­ствы. Чым больш псі­ха­ак­тыў­ных прэ­па­ра­таў ад­но­сі­лі да нар­ко­ты­каў, тым больш фік­са­ва­лі пра­ва­па­ру­шэн­няў.

Яшчэ 19 ліс­та­па­да мы пер­шы­мі на Ка­мі­сіі па спра­вах не­паў­на­лет­ніх пры Са­ве­це Мі­ніст­раў пра­па­на­ва­лі зні­зіць уз­рост ад­каз­нас­ці за рас­паў­сю­джан­не нар­ко­ты­каў. І праз два тыд­ні да­ве­да­лі­ся, што па­доб­ная нор­ма ўклю­ча­на ў пра­ект, які прай­шоў праз Ад­мі­ніст­ра­цыю Прэ­зі­дэн­та. У вы­ні­ку ўзмац­ні­лі ад­каз­насць за про­даж нар­ко­ты­каў на тэ­ры­то­рыі на­ву­чаль­ных уста­ноў, увя­лі ква­лі­фі­ка­ва­ны ар­ты­кул пра збыт нар­ко­ты­ку за­ве­да­ма не­паў­на­лет­ня­му не­за­леж­на ад мес­ца рас­паў­сюдж­ван­ня. Пры­ня­ты не­аб­ход­ныя ме­ры (і уз­мац­нен­нем кры­мі­наль­най ад­каз­нас­ці) дзе­ля та­го, каб як ма­га хут­чэй праб­ле­ма вы­ра­ша­ла­ся і гэ­тая бя­да не па­вя­ліч­ва­ла­ся ся­род мо­ла­дзі.

Пры­чы­ны ўжы­ван­ня. Пад­лет­кі на­огул схіль­ныя да раз­на­стай­ных за­леж­нас­цяў. Мо­ладзь ка­лісь­ці за­ма­ні­лі «ле­галь­нас­цю» спай­саў. І за пе­ры­яд вось та­ко­га «ле­галь­на­га» ха­джэн­ня нар­ко­ты­кі ўка­ра­ні­лі­ся. Для мно­гіх іх ужы­ван­не — неш­та на­кшталт за­ба­вы. Па­чы­на­юць дзе­ля яе, а по­тым ра­зу­ме­юць, што спы­ніц­ца — вель­мі цяж­ка. На­ват да­рос­лыя не мо­гуць спы­ніць ся­бе і за­ста­юц­ца нар­ка­за­леж­ны­мі, а што ў та­кім ра­зе ка­заць пра пад­лет­каў, якім праз спе­цы­фі­ку раз­віц­ця ар­га­ніз­ма яшчэ больш скла­да­на? А да­ступ­насць, ад­нос­ная тан­насць і лёг­касць ва ўжы­ван­ні ро­біць уцяг­ван­не дзі­ця­ці ў жах­лі­вы пра­цэс яшчэ больш лёг­кім. Для гэ­та­га не трэ­ба мець хат­няй ла­ба­ра­то­рыі, ін'­ек­цыі і жгу­ты. Мож­на прос­та «за­кі­нуць» мар­ку ці за­ку­рыць… І за­раз мы ма­ем вы­ні­кі не­нар­маль­най мо­ды.

Праў­да, сён­няш­няя тэн­дэн­цыя свед­чыць пра тое, што коль­касць но­вых спа­жыў­цоў ста­но­віц­ца мен­шай. І яна не рас­це. За зла­чын­ствы пе­ра­важ­на за­трым­лі­ва­юц­ца тыя, хто ўжо зна­хо­дзіў­ся на ўлі­ку ў мі­лі­цыі аль­бо меў су­дзі­масць. Яны пай­шлі па дру­гім ко­ле.

Ад­нак мы вы­ка­на­лі толь­кі пер­шы этап у вя­лі­кай пра­цы. Ця­пер трэ­ба не пус­ціць но­вых спа­жыў­цоў у ма­ла­дзёжны ася­ро­дак, не зні­зіць ся­рэд­ні ўзрост нар­кас­па­жыў­цоў.

Што да пра­фі­лак­ты­кі, пра­ве­дзе­ныя за апош­ні час ме­ра­пры­ем­ствы па тлу­ма­чэн­ні не­бяс­пе­кі, на­ступ­стваў ужы­ван­ня нар­ко­ты­каў, па­чы­на­юць да­ваць плён. Пас­ля ўступ­лен­ня ў сі­лу ан­ты­нар­ка­тыч­на­га дэ­крэ­та мы зноў пай­шлі ў шко­лу. Пра­во­дзім трэ­нін­гі, раз­маў­ля­ем з баць­ка­мі, на­стаў­ні­ка­мі, вы­ха­ва­це­ля­мі ін­тэр­на­таў, якім да­ем пад­ра­бяз­ную ін­фар­ма­цыю. Да­во­дзім, што ўзрост на­ступ­лен­ня кры­мі­наль­най ад­каз­нас­ці за дзе­ян­ні, звя­за­ныя са збы­там нар­ко­ты­каў, зні­жа­ны з 16 да 14 га­доў, тлу­ма­чым тэр­мі­ны зня­во­лен­ня. Пад­час зі­мо­вых ка­ні­кул пра­вя­лі рэй­ды па дыс­ка­тэ­ках і клу­бах, мес­цах, дзе кан­цэнт­ру­юц­ца не­паў­на­лет­нія. І на­ша мэ­та ўсё ж та­кі не ў тым, каб па­са­дзіць ча­ла­ве­ка за кра­ты. Мы імк­нём­ся па­пя­рэ­дзіць здзяйс­нен­не па­доб­на­га пра­ва­па­ру­шэн­ня. На маю дум­ку, та­кія дзе­ян­ні за­сце­ра­га­юць пад­лет­каў ад зла­чын­стваў. У шко­лах ця­пер пач­нуць пра­хо­дзіць тэс­ці­ра­ван­не на ўжы­ван­не псі­ха­троп­ных рэ­чы­ваў і ана­нім­нае ан­ке­та­ван­не. Аб­агуль­не­ныя вы­ні­кі, атры­ма­ныя з ан­кет, да­зво­ляць нам свое­ча­со­ва ска­рэк­та­ваць сваю пра­фі­лак­тыч­ную пра­цу.