Што можна зрабіць для невылечна хворага?

Паняцце «паліятыўная дапамога» ўзнікла некалі ў сувязі з лячэннем анкалагічных хворых — было арыентавана на патрэбы тых, хто памірае ад анкалагічнага захворвання, а таксама іх блізкіх. Аднак сёння гэта паняцце мае на ўвазе догляд і падтрымку хворых з самымі рознымі невылечнымі захворваннямі, інвалідаў, старых. Кожны трэці пацыент, якому неабходна паліятыўная дапамога, — пажылы і адзінокі. Доля такіх людзей у структуры насельніцтва стабільна расце і павінна падвоіцца літаральна да 2050 года. Асноўнымі хранічнымі захворваннямі, якія становяцца прычынай смерці, застаюцца сардэчна-сасудзістыя і анкалагічныя.

Змены ў заканадаўстве

Дэпутат Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, член Пастаяннай камісіі па ахове здароўя, фізічнай культуры, сямейнай і моладзевай палітыцы, старшыня Беларускай асацыяцыі ўрачоў Дзмітрый ШАЎЦОЎ:

— На асенняй сесіі плануецца вынесці на разгляд увядзенне паняцця «паліятыўная медыцынская дапамога» ў дзейны Закон Рэспублікі Беларусь «Аб ахове здароўя» (у артыкул 16 «Віды і формы аказання медыцынскай дапамогі»). У нашай краіне дапамога падобнага кшталту ўжо аказваецца на досыць высокім узроўні, аднак наспела неабходнасць прапісаць адпаведнае паняцце ў заканадаўстве. Гэта вельмі важны крок. На практыцы гэта паспрыяе больш актыўнаму развіццю паліятыўнага кірунку — даступнасці і эфектыўнасці кароткатэрміновай і доўгатэрміновай паліятыўнай меддапамогі.

ДАРЭЧЫ...

25 кастрычніка на базе Беларускай медыцынскай акадэміі паслядыпломнай адукацыі адбудзецца рэспубліканская навукова-практычная канферэнцыя «Паліятыўная медыцына ў Рэспубліцы Беларусь: стан, перспектывы развіцця». На канферэнцыі плануецца ацаніць работу службы паліятыўнай меддапамогі ў рэспубліцы, абмеркаваць шляхі яе ўдасканалення, праблемы лячэння хранічнага болю, забеспячэння наркатычнымі лекавымі сродкамі і псіхатропнымі рэчывамі ў паліятыўнай практыцы, пытанні ўдзелу службаў сацыяльнай абароны. Для абмену вопытаў на канферэнцыю прыедзе прадстаўнік Расійскага цэнтра паліятыўнай дапамогі анкалагічным хворым.

— Хранічныя захворванні, якія не паддаюцца поўнаму вылечванню, — гэта не толькі медыцынская, але і сацыяльная праблема, — кажа галоўны ўрач бальніцы паліятыўнага догляду «Хоспіс» Вольга МЫЧКО. — Многія хворыя жывуць і паміраюць у пакутах, без адэкватнага лячэння болю і іншых паталагічных сімптомаў, без вырашэння псіхасацыяльных праблем, задавальнення сваіх духоўных патрэб. Паліятыўная дапамога, якая развіваецца і ў нашай краіне, заклікана павысіць якасць жыцця невылечна хворага, незалежна ад характару захворвання, а таксама падтрымаць членаў яго сям'і, якія трапляюць пры гэтым у стрэсавую сітуацыю.
Паліятыўная медыцынская дапамога аказваецца пераважна ў такой установе, як хоспіс. І першы такі хоспіс для дарослых быў створаны ў Мінску ў 2005 годзе. Сёння дапамога такога кшталту аказваецца ў 24 арганізацыях аховы здароўя, функцыянуюць 296 ложкаў. У мінулым годзе ў хоспісах і аддзяленнях паліятыўнай меддапамогі краіны дапамогу атрымалі каля 11 тысяч хворых, з іх 4600 — ва ўмовах стацыянара.

Паліятыўная дапамога — гэта:

лячэнне вострага і хранічнага болю;
лячэнне іншых сімптомаў цяжкага захворвання;
змякчэнне пабочных эфектаў лекавай тэрапіі;
кваліфікаваны сястрынскі догляд;
псіхалагічная падтрымка пацыента і яго сям'і;
задавальненне духоўных патрэб.

Сучасны хоспіс — гэта:

каманда спецыялістаў па паліятыўнай дапамозе;
месца, куды могуць прыйсці сваякі і сябры;
месца, дзе праводзяцца рэлігійныя абрады;
месца, дзе пацыент адчувае клопат і падтрымку.

Памятка для членаў сям'і

1. Вашаму хвораму сваяку патрэбна ваша дапамога, а вам — яго. Усё павінна быць узаемным.
2. Вашы пачуцці не могуць быць «прыстойнымі» ці «непрыстойнымі», гэта проста пачуцці. Вучыцеся не вінаваціць сябе за іх.
3. Праяўляйце да хворага разуменне, цярплівасць і спачуванне.
4. Навучыцеся проста слухаць хворага, не ацэньваючы.
5. Проста пытайцеся: «Ці магу я неяк дапамагчы?».
6. Не пазбаўляйце хворага магчымасці самому клапаціцца пра сябе.
7. Падтрымлівайце, а не ратуйце.
8. Адкрыта абмяркоўвайце верагоднасць абвастрэння ці смерці.
9. Давярайце медработнікам, вучыцеся элементарным медыцынскім навыкам.
10. Судакрананне са смерцю зробіць яе не такой страшнай.

Святлана БАРЫСЕНКА