Сапегі і Радзівілы чакаюць тваёй дапамогі

Далучайся да валанцёрскіх летнікаў па захаванні помнікаў!

Ва­лан­цёр — гэ­та эн­ту­зі­яст, спра­вы яко­га пры­но­сяць гра­мад­ству ка­рысць. Чым больш та­кіх лю­дзей збі­ра­ец­ца ра­зам дзе­ля агуль­най спра­вы, тым боль­шы эфект атрым­лі­ва­ец­ца. Пра гэ­та даў­но ве­да­юць ар­га­ні­за­та­ры ва­лан­цёр­скіх лет­ні­каў па ўсім све­це, бо пра­ца для моц­ных рук і ці­каў­ных ро­зу­маў ёсць паў­сюд­на. У Бе­ла­ру­сі па­трэ­бу ў кло­па­це ма­юць пом­ні­кі ар­хі­тэк­ту­ры.

Што­год бе­ла­рус­кае пад­раз­дзя­лен­не ЮНЕС­КА — рэс­пуб­лі­кан­ская гра­мад­ская ар­га­ні­за­цыя «Бе­ла­рус­кая аса­цы­я­цыя клу­баў ЮНЕС­КА» (РГА «Бе­лАЮ») — пра­во­дзіць ва­лан­цёр­скія лет­ні­кі па за­ха­ван­ні пом­ні­каў, пад­час якіх пра­вод­зяц­ца рэ­стаў­ра­цыя і рэ­кан­струк­цыя ся­дзіб і зам­каў. Лет­ні­кі ма­юць да­во­лі доў­гую гіс­то­рыю — ужо 13 га­доў, і за гэ­ты час ва­лан­цёр­скую пад­трым­ку атры­ма­лі Мір­скі за­мак, ся­дзі­бы Вань­ко­ві­чаў, Іг­на­та Да­мей­кі, а так­са­ма за­мкі ў Фран­цыі і Гер­ма­ніі.

Сё­ле­та ар­га­ні­за­та­ры за­пра­ша­юць ах­вот­ных сту­дэн­таў і пра­цоў­ную мо­ладзь да­лу­чыц­ца да двух лет­ні­каў — «Спад­чы­на Ра­дзі­ві­лаў» і «Спад­чы­на Са­пе­гаў». Пер­шы з іх бу­дзе ба­зі­ра­вац­ца ў Ня­свіж­скім за­мку, дру­гі — на тэ­ры­то­рыі зам­ка Са­пе­гаў у Ру­жа­нах. У гэ­тых мес­цах лет­ні­кі ар­га­ні­зу­юц­ца не пер­шы год, але ці­ка­васць да пра­ек­та не зні­кае ні ў са­міх ар­га­ні­за­та­раў, ні ў ва­лан­цё­раў.

«Абод­ва лет­ні­кі пра­вод­зяц­ца су­мес­на з му­зея­мі, на тэ­ры­то­рыі якіх бу­дуць пра­ца­ваць ва­лан­цё­ры, і мяс­цо­вы­мі ор­га­на­мі ўла­ды, — рас­па­вя­дае Юлія Сяр­ге­е­ва, ме­не­джар па ва­лан­цёр­скай пра­гра­ме РГА «Бе­лАЮ». — Вар­та ад­зна­чыць, што лет­ні­кі ма­юць эка­ла­гіч­ную скі­ра­ва­насць. На­прык­лад, у за­мку Са­пе­гаў ва­лан­цё­ры бу­дуць пры­бі­раць тэ­ры­то­рыю ад бу­даў­ні­ча­га смец­ця, пад­рых­тоў­ваць пом­ні­кі да рэ­стаў­ра­цыі».

Лет­нік раз­лі­ча­ны на 10 дзён — каб па­спець усё: і па­пра­ца­ваць, і ад­па­чыць. Пра­ца на аб'­ек­тах скла­дае ўся­го пяць га­дзін на дзень, ас­тат­ні час ад­ве­дзе­ны на куль­тур­на-азна­ям­лен­чую пра­гра­му. Тут та­бе і края­знаў­ства, і гіс­то­рыя з ар­хеа­ло­гі­яй, ванд­роў­кі — леп­ша­га ад­па­чын­ку не пры­ду­маць!

Да­рэ­чы, ва­лан­цёр­скія лет­ні­кі ад РГА «Бе­лАЮ» вель­мі па­пу­ляр­ныя ся­род еў­ра­пей­цаў. За­ха­ван­не гіс­то­ры­ка-куль­тур­най спад­чы­ны ў кра­і­не ў цэнт­ры Еў­ро­пы пры­ваб­лі­вае сту­дэн­таў і ін­шую мо­ладзь, дае маг­чы­масць уба­чыць і рас­крыць сак­рэ­ты не­вя­до­май для ін­ша­зем­ца Бе­ла­ру­сі — гэ­та каш­туе да­ра­го­га.

— Пры­яз­джа­юць сту­дэн­ты з Укра­і­ны, Ра­сіі, Га­лан­дыі, Фін­лян­дыі, Іс­па­ніі, Чэ­хіі. Пры­клад­на па­ло­ва гру­пы, якая ў ся­рэд­нім скла­дае 16-20 ча­ла­век, — гэ­та за­меж­ныя гос­ці, — ка­мен­туе Юлія. — Са­мае ці­ка­вае, што лю­дзі раз­маў­ля­юць на роз­ных мо­вах, але пры гэ­тым цу­доў­на ра­зу­ме­юць адзін ад­на­го. На­шых ва­лан­цё­раў аб'­яд­ноў­вае ад­на мэ­та — да­па­маг­чы за­ха­ваць куль­тур­ны пом­нік і па­зна­ё­міц­ца з гіс­та­рыч­най спад­чы­най на­шай кра­і­ны. Ад­крыц­цём для нас ста­ла і тое, што на­ват бе­ла­рус­кія ва­лан­цё­ры лі­та­раль­на па-но­ва­му ад­кры­ва­юць для ся­бе сваю ра­дзі­му. Края­знаў­чыя ванд­роў­кі, гу­тар­кі з гіс­то­ры­ка­мі, апо­ве­ды пра та­ям­ні­чае мі­ну­лае Бе­лай Ру­сі са­праў­ды за­хап­ля­юць і ўраж­ва­юць.

Ня­гле­дзя­чы на гіс­то­ры­ка-эка­ла­гіч­ную скі­ра­ва­насць пра­ек­та, лет­ні­ка­мі па рэ­стаў­ра­цыі і рэ­кан­струк­цыі ці­ка­вяц­ца так­са­ма ін­жы­не­ры, вы­клад­чы­кі, хі­мі­кі, а яшчэ — бло­ге­ры. А вось, на­прык­лад, гіс­то­ры­каў і ар­хе­о­ла­гаў ле­тась ся­род ах­вот­ных па­быць ва­лан­цё­ра­мі фак­тыч­на не бы­ло.

У ва­лан­цё­раў пад­час зна­хо­джан­ня ў лет­ні­ку ёсць маг­чы­масць па­слу­хаць на­ву­ко­вых су­пра­цоў­ні­каў. «У Ру­жан­скім за­мку Са­пе­гаў ёсць цу­доў­ны гіс­то­рык Рус­лан Кні­га, — га­во­рыць Юлія. — Гэ­ты ча­ла­век вы­дат­на ар­га­ні­зуе по­быт ва­лан­цё­раў і ве­дае пра свае «ўла­дан­ні» ўсё. Яму са­праў­ды ёсць чым па­дзя­ліц­ца з мо­лад­дзю». Па сло­вах Юліі, на­пры­кан­цы лет­ні­каў ва­лан­цё­ры ста­но­вяц­ца ад­ной вя­лі­кай сям'­ёй. Ча­му б не пра­ве­рыць гэ­та на спра­ве?

Бе­ла­рус­кая аса­цы­я­цыя клу­баў ЮНЕС­КА за­пра­шае ўсіх ах­вот­ных да­лу­чыц­ца да ва­лан­цёр­скіх лет­ні­каў «Спад­чы­на Радзі­ві­лаў» і «Спад­чы­на Са­пе­гаў». Для гэ­та трэ­ба за­поў­ніць ан­ке­ты на сай­це http://www.belau.іnfo/stat_і/312.html. Член­скі ўнё­сак для бе­ла­ру­саў скла­дае 300 ты­сяч руб­лёў. Жыл­лё, хар­ча­ван­не і куль­тур­ная пра­гра­ма за­бяс­печ­ва­юц­ца ар­га­ні­за­та­ра­мі пра­ек­та. Коль­касць удзель­ні­каў аб­ме­жа­ва­ная.

Ка­ця­ры­на РА­ДЗЮК.