Анастасія ЮНГІНА: «Продкі – нашы карані і наша апора»

Праўнучка знакамітага музыказнаўцы і этнографа Генадзя Цітовіча вучыцца ў аспірантуры, выхоўвае восем дзяцей і далучае іх да народнай культуры. Пра тое, як знайсці сваё месца ў свеце і стаць шчаслівай, а таксама пра стэрэатыпы ў дачыненні да шматдзетнасці мы пагаварылі з Анастасіяй ЮНГІНОЙ.

Добрыя анёлы роду

Сямейныя сцэнарыі закладваюцца ў дзяцінстве. Анастасія вырасла ў сям’і, дзе дзяцей было трое. Велізарны ўплыў на яе аказалі, нароўні з бацькамі, бабулі – добрыя анёлы дзяцей. Бабуля па маці, Людміла Аляксееўна, у маленстве перажыла блакаду Ленінграда, страціла ў тыя страшныя дні малодшага брата і ледзь не засталася без маці. Пераехаўшы ў 90-я гады ў Мінск, бабуля Людміла ўвесь свой вольны час прысвячала ўнукам. З ёю Анастасія наведвала музеі, музычныя канцэрты, усебакова развівалася і купалася ў любові роднага чалавека. А што яшчэ трэба для шчаслівага дзяцінства?

– У Ленінградзе ў бабулі была даволі складаная праца – начальнік сектара па аўтаматыцы падводных лодак, – распавядае Анастасія. – А любімым заняткам заўсёды было чытанне. Яна прачытала вялікую колькасць кніг. Мы з мужам таксама вельмі любім кнігі, не адмовіліся ад іх на карысць электронных «чыталак». Хатнія бібліятэкі нашых бацькоў, іх бацькоў паціху пераходзяць да нас. Пра кожную з гэтых кніг бабуля Людміла мае сваё меркаванне і можа даць параду.

Бабуля з боку бацькі, Таццяна Генадзьеўна, – дачка знакамітага Генадзя Іванавіча Цітовіча, музыказнаўцы, этнографа, арганізатара і мастацкага кіраўніка Дзяржаўнага акадэмічнага народнага хору БССР (цяпер гэта Нацыянальны акадэмічны народны хор Рэспублікі Беларусь імя Г. І. Цітовіча), народнага артыста Беларусі і СССР.

 – Яе любоў да ўнукаў была бязмежнай. На жаль, бабулі Таццяны ўжо няма, – успамінае мая суразмоўніца. – Шмат дапамагае і бабуля з боку мужа – Наталля Эдмундаўна. А яшчэ ад бабуль мы шмат даведаліся пра нашых продкаў. Дакументы, фатаграфіі, успаміны, якія захавалі гэтыя жанчыны, ляглі ў аснову складзенага намі радаводу.

Плён генеалагічных пошукаў можна ўбачыць на сцяне ў адным з пакояў кватэры Юнгіных. Акрамя гэтага, Анастасія і Канстанцін стварылі фотаальбом, на старонках якога сустракаюцца пакаленні. І адразу становіцца відаць, што, да прыкладу, свайго другога сына пара назвала ў гонар протаіерэя Іаана Цітовіча – бацькі вядомага музыказнаўцы. Імёны ўсіх дзяцей невыпадковыя і дадзены ў гонар таго ці іншага сваяка (за выключэннем Кірыла, які імя атрымаў у гонар праваслаўнага святога).

– Калі пачынаеш цікавіцца сваімі продкамі, знаходзіш апору і карані ў свеце, – упэўнена Анастасія. – А яшчэ разумееш, якіх велізарных выпрабаванняў каштавала тваім блізкім сённяшняе мірнае жыццё.

Свайго знакамітага прадзеда Анастасія, можна сказаць, не заспела – ёй быў усяго год, калі ён памёр. Але вобраз Генадзя Іванавіча нябачна прысутнічае ў жыцці сям’і. З гонарам расказвае мая суразмоўніца аб тым, як шчыра любіў ён беларускую народную песенную культуру, карпатліва збіраў узоры фальклору. Падчас вучобы ў Віленскім універсітэце, у Віленскай кансерваторыі Генадзь Цітовіч літаральна жыў беларускай народнай музыкай, ездзіў па вёсках у пошуках чыстых крыніц песеннага мастацтва. Заходняя Беларусь у той час знаходзілася пад уладай Польшчы, і Генадзь Іванавіч адстойваў права беларусаў на сваю культуру і мову – для гэтага трэба было мець вялікую смеласць і любоў да свайго, роднага. Дапамагаў аматарскім харавым калектывам, адкрыў перліну народнай творчасці – хор вёскі Вялікае Падлессе, з якім пасля плённа працаваў і шмат выступаў.

– У графе нацыянальнасць пісаў «беларус», выдатна размаўляў па-беларуску, – з захапленнем дапаўняе Анастасія партрэт прадзеда.

Сваё месца ў свеце

Падобна да пазнавання сваіх радавых каранёў – спазнанне асноў свету, каб знайсці ў ім сваё месца. Яшчэ ў старэйшых класах Анастасія зацікавілася духоўным, наведвала нядзельную школу пры Свята-Духавым саборы. Навучанне абумовіла выбар прафесіі. Анастасія скончыла Інстытут тэалогіі імя святых Мяфодзія і Кірыла БДУ, потым магістратуру па філасофіі. Цяпер вучыцца ў аспірантуры Рэспубліканскага інстытута вышэйшай школы, на кафедры гісторыка-культурнай спадчыны Беларусі. Выкладае ў нядзельнай школе пры Свята-Петра-Паўлаўскім саборы.

Будучага мужа Анастасія таксама сустрэла ў храме. Тады там было створана некалькі маладзёжных брацтваў, у тым ліку брацтва студэнтаў-медыкаў, членам якога быў Канстанцін. Праз чатыры гады знаёмства пара ўзяла шлюб і павянчалася.

– Кірыл нарадзіўся, калі я скончыла трэці курс універсітэта, – успамінае Анастасія. – У магістратуру паступала, выношваючы Ваню, а калі ён нарадзіўся, якраз пісала працу па філасофіі. Анюта з’явілася на свет падчас вучобы ў аспірантуры. Неўзабаве мне запатрабавалася папрацаваць у архівах Санкт-Пецярбурга і Львова. У Санкт-Пецярбург паехалі разам з маёй бабуляй Людмілай, яна гуляла з трохмесячнай Анюткай вакол архіва, пакуль я працавала. А ў Львоў са мной паехаў муж.

Цяжкасці можна пераадолець, калі столькі родных людзей гатовыя падставіць плячо. Канстанцін падтрымлівае жонку ва ўсім. Ён прысутнічаў на родах амаль усіх сваіх дзяцей. Іх сёння ў Юнгіных восем – чатыры дзяўчынкі і столькі ж хлопчыкаў.

– Нараджэнне сына выраўняла лік, – жартуе маці, гушкаючы на ​​руках маленькага Грышу.

Пятнаццацігадовы Кірыл вучыцца ў каледжы пры БДУІР. Скончыў з  вышэйшымі адзнакамі музычную школу па класе баяна, займаецца пяціборствам. За плячыма ў Івана таксама баян і музшкола з выдатнымі адзнакамі, нядаўна ён паступіў у Рэспубліканскую гімназію-каледж пры Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі. Анюта спявае ў ансамблі «Зорачка», грае на цымбалах, Эдзік – на балалайцы, а Марына, як і яе старэйшая сястра, асвойвае мастацтва ігры на цымбалах і спевы. Чатырохгадовая Галінка і двухгадовая Волечка вельмі музыкальныя, лёгка паўтораць пачутую мелодыю.

– Калі даведваюцца, хто мой прадзед, кажуць: ну гэта ж гены! – усміхаецца Анастасія. – Вядома, асобны дзякуй творчым і ініцыятыўным педагогам. Сёння з нашых дзяцей можна скласці ансамбль народных інструментаў!

Давер і каханне

Мужа Анастасія лічыць унікальным чалавекам і не стамляецца адкрываць у ім станоўчыя рысы. Адна з іх – грунтоўнасць:

– Калі ўжо Косця ўзяўся нешта вывучаць, то дакапаецца да самых глыбінь. Да прыкладу, ён захапіўся гісторыяй. Прачытаў, нягледзячы на ​​занятасць, вялізную колькасць літаратуры на гэтую тэму.

Пасля медінстытута папрацаваўшы доктарам хуткай дапамогі, Канстанцін прайшоў падрыхтоўку па эндаваскулярнай хірургіі і ўжо каля 10 гадоў як знайшоў сябе ў гэтай складанай высокатэхналагічнай галіне медыцыны. Вельмі адказна ставіцца да сваёй працы – зрэшты, як інакш? Кожны дзень ён у літаральным сэнсе трымае ў руках нечае жыццё. З аднаго боку, тут не абысціся без халоднага разліку, з другога – трэба мець у сэрцы любоў і вялікае жаданне дапамагаць людзям.

– Такая праца – сур’ёзная эмацыянальная нагрузка. Тым не менш, мы з дзецьмі гэтага не адчуваем, – дзеліцца Анастасія. – Косця клапатлівы муж і бацька. Дапамагае па хатняй гаспадарцы, гуляе з дзецьмі, ездзіць на дачу, дзе цяслярнічае, усё робіць сваімі рукамі, прычым якасна і грунтоўна.

Сакрэт сямейнага шчасця для маёй суразмоўніцы заключаецца ў даверы адно аднаму. І, вядома, у каханні:

– Трэба давяраць і дапамагаць мужу, ён – галоўны ў нашай сям’і, на ім уся адказнасць. Аднойчы мы з Косцем задаліся пытаннем, чаму пры столькіх дзецях шмат чаго паспяваем – займаемся іх развіццём і вучымся самі, падарожнічаем, чытаем. І прыйшлі да высновы: мы не марнуем сілы на канфлікты. Сітуацыі бываюць розныя, але любую спрэчку можна вырашыць без гневу.

Анастасія не згодна з меркаваннем, што шмат дзяцей – гэта абавязкова складана і цяжка. Яна спадзяецца, што яе перамога ў XIII Рэспубліканскім конкурсе БСЖ і ўзнагароджанне званнем «Жанчына года – 2020» (Анастасія стала пераможцай у намінацыі «Мацярынская слава» ад горада Мінска) дапаможа абвергнуць стэрэатып, з якім сям’я Юнгіных часам сутыкаецца: шматдзетнасць як цяжар.

– Насамрэч у шматдзетнай сям’і старэйшыя дзеці раней атрымліваюць самастойнасць, у выніку развіваюцца хутчэй, за імі цягнуцца малодшыя. Я адчуваю сваю шматдзетнасць не як цяжкі груз, а як радасць і цуд. Мы з Косцем не думалі, што ў нас будзе такая вялікая сям’я, але досвед нараджэння і выхавання дзяцей пераконвае мяне: шмат дзяцей – вялікае шчасце. Кожнае дзіця – дар ад Бога, за які мы бязмежна ўдзячныя.

Алена БРАВА

Фота з асабістага архіву Анастасіі Юнгіной