«Мы за вёску. Заўсёды»

Фермерскія гаспадаркі «Краглевічы» і «Аўрусевічы» — гэта непадзельная па духу сямейная справа Віктара Карповіча і яго зяця Генадзя Аўрусевіча, якія жывуць у Краглевічах, што ў Івацэвіцкім раёне на Брэстчыне. Мужчыны «ўцягнулі» ў фермерства ўсіх сямейнікаў: жонку Віктара Іванавіча — Алену Віктараўну, дачку Кацярыну (па мужу Аўрусевіч) і дачку Валянціну. У валоданні кожнага з фермераў па 40 гектараў зямлі, тры гектары падсобнай гаспадаркі — у Валянціны. Але гэта па дакументах. У жыцці — уся выдзеленая зямля апрацоўваецца родам Карповічаў разам, разам вырошчваецца, збіраецца і рэалізуецца ўраджай. І фінансы — пароўну. Як кажуць, і ў радасці, і ў смутку — усё папалам.

Прыклад патрыярхальнага ўкладу жыцця спадара Віктара — сёння вялікая рэдкасць, але гэта самае каштоўнае для яго пяці ўнукаў, якія адчуваюць сябе ў вёсцы шчаслівымі, бо ў іх (як прызнаюцца самі) ёсць усё, акрамя хіба што «чортавага кола». А з другога боку — разам весела, дружна і надзейна. Добра і вяскоўцам, бо Карповічы ніколі не адмовілі ў дапамозе ў грамадскіх вясковых справах, дапамагаюць і нямоглым, і адзінокім жыхарам вёскі.

Пра шлях да сваёй справы расказалі гаспадыня Алена Віктараўна з дочкамі, калі мы прыехалі да іх. Мужчын дома не было, яны паехалі па сваіх фермерскіх справах, а жаночая палова чакала нас на прасторнай верандзе за сталом на ўсю даўжыню памяшкання, з адмысловымі лаўкамі, зробленымі з густам «пад даўніну». За кубкам чаю з самавара і вялася гаворка...

— Выбар работы ў вёсцы невялікі. Калі мы прыехалі жыць у Краглевічы, я пайшла рабіць даяркай, а муж кім і дзе толькі не працаваў! І даглядчыкам, і конюхам, і ў брыгадзе паляводаў... Сем гадоў таму на сямейным савеце вырашылі, што самім трэба чымсьці займацца. Ідэю падаў галава нашай сям'і Віктар Іванавіч, які даўно сябруе з фермерамі Тамарай Міхайлаўнай і Васілём Васілевічам Камякамі з Коланска, — расказвае гаспадыня. — Віця мой наглядзеўся на іх і вырашыў сам заняцца фермерствам. Тамара і Васіль нам дапамагалі, вопытам дзяліліся. У іх значна большая гаспадарка, мы ж на сваіх палях вырошчваем толькі моркву і бульбу. Гэта асноўныя культуры. Для севазвароту ёсць палі пад луг, сенакос, сеем збожжавыя, буракі, капусту ўпершыню паспрабавалі летась пасадзіць — не пашкадавалі, усю рэалізавалі... З самага пачатку ўзялі для падсобнай гаспадаркі па тры гектары на сям'ю: я з мужам і дачка з мужам. Першы год быў не вельмі: не хапіла грошай нават пакрыць усе расходы.

— Не хацелася кінуць пасля першай спробы?

— Не-не. Наадварот, яшчэ больш упарта ўзяліся. Памылкі былі, як разумеем цяпер. Але ж як іначай набрацца вопыту? А праз некалькі гадоў замахнуліся аж на 80 гектараў. Сёння мы ўжо і самі ведаем, чым апрацоўваць, каб жучок ці чарвячок не пашкодзіў морквачку, калі падкормку ўнесці, пры якіх умовах лепш наогул не ўносіць, каб не нашкодзіць культуры.

З 2013 года пачаўся адлік краглевіцкіх фермерскіх гаспадарак: адна гаспадарка называецца «Краглевічы», другая — «Аўрусевічы». Працуюць сем'і разам, не падзяляючы палі: маўляў, гэта поле маё, гэта зяцева, а гэта — дачкі Валянціны.

— У нас усё разам. І ўраджай, і няўдачы дзелім на траіх. І выручку дзелім на тры сям'і, — дадае дачка Кацярына Аўрусевіч.

Віктар Карповіч у свой час скончыў гідрамеліярацыйны тэхнікум у Пінску, да арміі працаваў на трактары, потым на заводзе ЖБВ у Івацэвічах. Неяк на Купалле трапіў з сябрам на свята ў Стайкі, куды з выязным гандлем прыехала на Купалле і Алена. Яна сама была стайкаўская, старэйшая з чатырох дзяцей. На Купаллі маладыя людзі пазнаёміліся, і гэты дзень стаў для абодвух самым шчаслівым у жыцці. (Штогод з той пары сям'я адзначае знакавую сустрэчу.) Пажаніліся зімой. У студзені сёлета адзначылі жамчужнае вяселле.

Напачатку пасяліліся ў вёсцы Бараны пад Івацэвічамі. Калі малодшай Валі было тры гады, вярнуліся на Целяханшчыну ў Краглевічы, да бацькоў Віктара Карповіча, і чатыры гады жылі разам. Нявестка са свекрывёю ладзілі. Алена Віктараўна на кухні была гаспадыня, бо па адукацыі повар, а свякроў на двары ўпраўлялася. Працавала нявестка ў калгасе даяркай, уставала на досвітку, а калі не паспявала што зрабіць, свякроў дапамагала. І сёння Алена Віктараўна з удзячнасцю ўспамінае свякроў за дабрыню і спагадлівасць, за шчырае сэрца. Кажа, што лепшай ні ў кога ў вёсцы не было.

У 1999 годзе Карповічы атрымалі кватэру. Гэта дом, у якім і цяпер жывуць. Выкупілі, робяць рамонт, кажа гаспадыня. І ў Кацярыны з Валянцінай свае дамы.

— Не шкадуеце, што ў вёсцы засталіся? — пытаюся ў дачок, прыгожых маладых жанчын.

— Мы за вёску. Заўсёды, — адказвае Кацярына. — У нас трохпакаёвая кватэра ў Івацэвічах: трое дзяцей — вось і атрымалі. «Чаго ты не жывеш там?» — пытаюцца знаёмыя. А што мне там рабіць? У нас такая прыгожая вёска! Свабодна, па двары пахадзіць можна. Машына ёсць, сеў і паехаў, куды трэба. На танцы ў Івацэвічы, на мадэльнае дэфіле старэйшых дзяцей важу. Яны не адчуваюць, што жывуць у вёсцы. У Целяханах ёсць школа спартыўная, ездзім і туды. Дачка адна кажа, што ў нас не хапае хіба што «чортавага кола», а астатняе ўсё ёсць. А што кватэра? Клетка.

...Развітваліся мы ледзь не сябрамі. Запрашалі нас зноў у госці краглевіцкія людзі, якія знайшлі сябе ў фермерстве. Нялёгкая гэта справа, але калі з аптымізмам, дружна, то і па плячы. Ды і апора яны для вяскоўцаў у любой справе. Надзею маюць на прадаўжэнне фермерства. Разлічваюць і на меншых унукаў.

Валянціна БОБРЫК

Фота Валерыя МІСКЕВІЧА