«Я спаў у палатцы, а мой брат — на голай зямлі»

На лініі граніцы каля польскай агароджы знаходзіцца вялікая група бежанцаў, сярод якіх шмат жанчын і маленькіх дзяцей. «На працягу сутак да стыхійнага лагера прыбылі некалькі невялікіх груп, у агульнай колькасці амаль 200 чалавек, — расказалі ў Дзяржпагранкамітэце — У цэлым сітуацыя застаецца напружанай. Умовы надвор'я, недахоп ежы і вады ствараюць пагрозу фізічнаму стану людзей, якія шукаюць абароны ў краінах ЕС. За мінулыя суткі непасрэдна ў лагеры бежанцаў аказана медыцынская дапамога дзвюм жанчынам з-за пераахаладжэння і траўмы галавы. Таксама ўначы медыкі пагранічнай службы дапамаглі дзіцяці, у якога былі выяўлены прыкметы пераахаладжэння. Распаўсюджаная інфармацыя аб выпадку гібелі сярод бежанцаў не адпавядае рэчаіснасці».

Для аказання экстраннай дапамогі, асабліва ў начны час сутак, з-за істотнага паніжэння тэмператур паблізу лагера пастаянна дзяжураць медыцынскія брыгады. Таксама з улікам існуючых магчымасцяў пасільная падтрымка бежанцаў прадуктамі харчавання аказваецца з боку беларускіх улад, гуманітарных арганізацый і валанцёраў. «З польскага боку знаходзяцца ваеннаслужачыя, якія не дапускаюць прадстаўнікоў СМІ, міжнародных і гуманітарных арганізацый для аказання дапамогі бежанцам і вырашэння цяперашняй сітуацыі», — паведамілі ў ДПК.

Амаль усе дзеці ў лагеры прастуджаныя, дужа халодныя ночы. Аб гэтым сёння карэспандэнту БелТА расказаў 14-гадовы бежанец, які разам з сям'ёй засеў у стыхійным лагеры каля польскай граніцы. «Мы ідзём у Германію або Вялікабрытанію. Прасілі, каб Польшча прапусціла нас. У адказ палілі газам мяне, маму, братоў — усіх без разбору», — распавёў бежанец. Ён паскардзіўся на складаныя ўмовы ў лагеры, найперш на холад. «Я сёння спаў у палатцы, а мой брат — на голай зямлі, — заўважыў малады чалавек. — Мы ўдзячныя беларусам. Нам даставілі ваду, дзеляцца ежай. Але вельмі цяжка пераносіцца холад».

Прадстаўнікі Упраўлення вярхоўнага камісара ААН па справах бежанцаў азнаёміліся з сітуацыяй у лагеры бежанцаў на граніцы з Польшчай. «Сітуацыя катастрафічная, і праз дзень яна будзе яшчэ горшая, думаю. Неабходна нешта рабіць. Пастаўкі гуманітарнай дапамогі будуць прадоўжаны», — адзначыў прадстаўнік УВКБ ААН у Беларусі Мулусеу Мамо. Ён падкрэсліў, што ўмовы, якія склаліся ў лагеры, не самыя лепшыя. Сустрэлася з бежанцамі і прадстаўнік міжнароднай арганізацыі па міграцыі ў Рэспубліцы Беларусь Махым Аразмухамедава. Паводле яе слоў, краінам неабходна звярнуць увагу на гуманітарны кантэкст сітуацыі і гуманнае вырашэнне і ўрэгуляванне сітуацыі. Важна, адзначыла Махым Аразмухамедава, прадоўжыць аказанне гуманітарнай дапамогі з улікам індывідуальнасцяў і правоў кожнага з людзей.

Раней сакратар Святога Прастола па адносінах з дзяржавамі (кіраўнік знешнепалітычнага ведамства Ватыкана) архібіскуп Пол Рычард Галахер у сувязі з крызісам на польска-беларускай і літоўска-беларускай граніцы заклікаў еўрапейскія ўлады ўзяць на сябе адказнасць у пытаннях мігрантаў і бежанцаў, паведаміла РІА «Навіны». «Мы заклікаем усе бакі прыняць на сябе адказнасць і вырашыць гэты вельмі сур'ёзны гуманітарны крызіс», — сказаў сакратар Святога Прастола. Пол Рычард Галахер таксама заклікаў краіны Еўрасаюза праявіць гуманныя адносіны да мігрантаў. «Што датычыцца пазіцыі царквы, мы ведаем, што, напрыклад, у Польшчы царква крытыкуе падыход урада да гэтага пытання і спрабуе заклікаць улады да больш гуманнага і гібкага падыходу, — цытуе ТАСС сакратара Святога Прастола. — Я заклікаю ўсіх глядзець на гэту сітуацыю не ў колькасных адносінах, а з пункту гледжання лёсаў людзей, такіх жа, як мы, якія сутыкнуліся з вельмі сур'ёзнай сітуацыяй».

Як стала вядома, каталіцкая царква ў Польшчы выступіла за правядзенне агульнанацыянальнай кампаніі па зборы сродкаў для мігрантаў на граніцы з Беларуссю. Грошы, якія плануецца сабраць ва ўсіх польскіх касцёлах, будуць перададзены дабрачыннай арганізацыі для забеспячэння ў прыгранічным рэгіёне на паўночным усходзе Польшчы перадумоў «доўгатэрміновай інтэграцыі бежанцаў», якія хочуць застацца ў Польшчы.

Пры нармальных адносінах, размове Беларусь гатова сумесна з палякамі вырашаць праблему бежанцаў. Аб гэтым у эфіры «Альфа Радыё» заявіў старшыня праўлення беларускага таварыства «Веды» Вадзім Гігін. Разважаючы пра міграцыйны крызіс, ён адзначыў, што Парыж, Рым, Мадрыд і іншыя еўрапейскія цэнтры сілы не спяшаюцца дапамагаць Варшаве, паколькі ў тым ліку помсцяць ёй за яе даўнюю лінію адносна бежанцаў. «Праявіць салідарнасць — гэта ўзяць і размясціць бежанцаў па розных краінах ЕС. Чаму яны з гэтым не спяшаюцца? Гэта такая салодкая помста Польшчы і прыбалтыйскім краінам, таму што, калі быў крызіс у 2015—2016 гадах, яны нахабна, ганарліва, фанабэрыста заяўлялі, што мы нікога не прымем, не для таго мы ўступалі ў ЕС, каб бежанцаў прымаць у сябе. І не прынялі ў выніку. Таму, думаю, цяпер у Мадрыдзе, Рыме, Афінах, Парыжы з вялікай цікавасцю назіраюць, як Качыньскі, Наўседа, Ландсбергіс і іншыя будуць самі спраўляцца з гэтым выклікам», — заўважыў Вадзім Гігін. Акрамя таго, аналітык звярнуў увагу на яшчэ адзін важны момант, які на Захадзе лічаць за лепшае замоўчваць. «Трэба адкрыта сказаць, куды, чаму ідуць бежанцы і чаму з'явіўся гэты паток. Арганізавана ўстойлівая мафіёзная структура, якая базіруецца перш за ўсё на тэрыторыі Польшчы. І польскія ўлады аб гэтым цудоўна ведаюць. У гэтай структуры ёсць адгалінаванні ў Іраку, Германіі. Беларускія ўлады, як мы ведаем, за апошні час затрымалі каля 15 чалавек, якія арганізоўваюць гэтыя нелегальныя патокі. Там ёсць украінцы, палякі, ліванец, яшчэ хтосьці, але беларусаў няма. Вось у чым справа», — падкрэсліў Вадзім Гігін.

Праўда, пакуль да ўзважанага дыялогу далёка. Міністэрства абароны фіксуе абсалютна неадэкватную рэакцыю кіраўніцтва Польшчы наконт вырашэння той сітуацыі. «Замест дыялогу і прыняцця дзейсных мер па вырашэнні міграцыйнага крызісу нашы суседзі прадаўжаюць беспрэцэдэнтнае нарошчванне сілавога складніка каля граніц Беларусі, — адзначылі ў Мінабароны. — Засяроджванне 15 тысяч ваеннаслужачых, танкаў, сродкаў ППА, іншага цяжкага ўзбраення нельга назваць адэкватнай рэакцыяй. Больш гэта нагадвае стварэнне ўдарных груповак войскаў. Дзеянні польскіх ваенных ідуць уразрэз усіх міжнародных і двухбаковых дамоўленасцяў».

Улічваючы нежаданне ваеннага кіраўніцтва Польшчы ісці на дыялог, адхіленне нашых крокаў, накіраваных на вырашэнне пытанняў у рамках міжнародных нормаў, а таксама неабгрунтаваныя абвінавачанні ў адрас Узброеных Сіл і Рэспублікі Беларусь у цэлым, беларускае ваеннае ведамства вымушана прымаць адэкватныя меры рэагавання як самастойна, так і ў рамках наяўных дамоўленасцяў з нашым стратэгічным саюзнікам. «Мы не будзем бразгаць зброяй, у адрозненне ад нашых суседзяў. Створаная сістэма рэагавання на падобныя выпады дазваляе нам зрабіць усё, каб абараніць суверэнітэт і незалежнасць краіны, — заявілі ў Мінабароны. — Нашым суседзям Узброеныя Сілы Беларусі раяць спыніць істэрыю і ашалелы мілітарызм і пайсці па шляху вырашэння ўсіх пытанняў у рамках дыялогу».

Пётр ДУНЬКО

Фота БелТА